बाजरी
कणसावरील अळी
Heliocheilus albipunctella
किडा
5 mins to read
थोडक्यात
- बाजरीच्या कणसावर खाल्ल्याचे नुकसान दिसते.
- दाणे गळण्याचे वैशिष्ट्य कणसाच्या पृष्ठभागावरील उंचावलेल्या चक्राकार मार्गांनी दिसते.
मध्ये देखील मिळू शकते
बाजरी
लक्षणे
कणसातील अळीचा जीवनक्रम हा अतिशय घट्टपणे बाजरीच्या पिकाशी निगडित आहे. उबुन बाहेर आल्यानंतर सुरवंट त्यांचे खाणे आणि अळीच्या पूर्ण विकासापर्यंतचा टप्पा कणसातच घालवितो. पोटरी अवस्थेत कोवळ्या अळ्या फुलांवर हल्ला चढवितात आणि त्यांना खातात, तर प्रौढ अळ्या कणसातील फुलांच्या देठांवर हल्ला चढवितात त्यामुळे दाणे तयार होत नाहीत किंवा तयार दाणे खाली गळतात. जशा अळ्या फुलांना आणि देठांना चावतात तशी फुले उचकतात किंवा विकसित होत असलेले दाणे खराब होतात आणि मागे वैशिष्ट्यपूर्ण चक्राकार संरचना बाजरीच्या कणसावर सोडतात.
Recommendations
जैविक नियंत्रण
हॅब्रोब्रेकॉन हेबेटर हा कणीस खाणार्‍या अळीचा नैसर्गिक परजीवी आहे आणि काही आफ्रिकी देशात यशस्वीरीत्या प्रदुर्भावीत बाजरीच्या शेतात सोडण्यात आला आहे, काही वेळा तर ९७% कणीस खाणाऱ्या अळीचे नियंत्रण झाले आहे आणि त्यामुळे उत्पादनातही मोठी वाढ झालेले दिसुन आली आहे.
रासायनिक नियंत्रण
नेहमी एकात्मिक दृष्टीकोन ठेवा म्हणजे प्रतिबंधक उपायांबरोबरच उपलब्ध असल्यास जैविक उपचार पद्धतीचा वापर करा. एच. अल्बिपनक्टेलावर आत्ताच्या घटकेला तरी कोणताही परिणामकारक रसायनिक उपचार उपलब्ध नाही.
कशामुळे झाले
हेलियोचिलस अल्बिपन्कटेलामुळे बाजरीच्या कणसावरील ही लक्षणे दिसतात. प्रौढ पतंगाचा उडण्याचा काळ आणि बाजरीच्या पोटरीचा काळ एकच असतो. माद्या फुलाच्या देठांवर किंवा फुलांच्या कणीस येणार्‍या भागात सैलपणे चिकटलेली एकेक किंवा पुंजक्याने अंडी घालतात. जेव्हा अंडी उबतात तेव्हा कोवळ्या अळ्या कणीस खातात आणि प्रौढांमुळे चक्राकार बोगद्यांचे संरचना तयार होते. पूर्ण वाढलेल्या अळ्या लालसर किंवा गुलाबीसर असतात आणि जमिनीवर पडल्यानंतर आत जाऊन आपली सुप्तावस्था घालवतात. ते त्याच अवस्थेत संपुर्ण कोरड्या मोसमात सुप्तावस्थेत रहातात व पुढच्या पावसाळ्यात कोषातुन प्रौढ बाहेर येतात. पश्र्चिम आफ्रिकेतील सहेलियान भागात बाजरीच्या कणसावरील हा उपद्रव सगळ्यात जास्त नुकसानदायक मानला जातो.
प्रतिबंधक उपाय
- कणसांचे आणि जमिनीचे अळ्यांसाठी नियमित निरीक्षण करा.
- संक्रमित कणसे शेतापासुन दूर नेऊन जाळा.
- लवकर तयार होणाऱ्या वाणांची (७५ दिवसात तयार होणारे) ची लागवड दोन अठवड्यानी उशिरा केल्यास पिकाचा संवेदनशीलतेचा काळ आणि किड्यांचा मोसम ह्यांचे संबंध एकाच वेळी येणार नाहीत.
- कापणीनंतर खोल नांगरण्याची खात्री करा ज्याने अळ्या आणि कोष सूर्यप्रकाशात उघडे पडतील.
सामायिक करा
प्लँटिक्स डाऊनलोड करा
