કેળા

કેળાં પર કાકડી જેવી મોઝેઇક ભાત વાળા વાયરસ

CMV

વાયરસ

5 mins to read

ટૂંકમાં

  • પાંદડાં પર આછા અને ઘાટાં લીલા રંગની કાબરચીતરી મોઝેઇક ભાત.
  • દૂષિત ફળો કદમાં નાના હોઈ શકે છે અને પીળાશ પડતી અથવા સુકાયેલ રેખાઓ જોઈ શકાય છે.

માં પણ મળી શકે છે

1 પાક

કેળા

લક્ષણો

ચેપ વૃક્ષની વૃદ્ધિના કોઈપણ તબક્કે લાગી શકે છે અને તે મુખ્યત્વે પાંદડા પર જ દેખાય છે. પાંદડાની નસોને સમાન્તર સતત અથવા તૂટક છટાઓ વાળી મોઝેક ભાતો પ્રારંભિક લક્ષણો તરીકે દેખાય છે. પાંદડાઓને પટ્ટાઓ વાળો દેખાવ મળી શકે છે. સમય જતાં, પાંદડાની સપાટી સંપૂર્ણપણે વિકસ પામતી નથી અને કિનારી અનિયમિતરીતે વક્ર દેખાય છે અને તેની પર સુકાયેલ ટપકાં દેખાય છે. યુવાન પાંદડાના કદમાં પણ ઘટાડો થઈ શકે છે. સડેલ વિસ્તારો પાંદડાની સપાટી પર દેખાય છે અને તે આભાસી થડ અને કેળા સુધી ફેલાઈ શકે છે. જૂનું પાંદડા પર કાળા અથવા જાંબલી રેખાઓ તરીકે સુકાવાના સંકેતો દેખાય છે અને અંતે ખરી પડે છે. દૂષિત છોડ પરિપકવ બનવા માટે સક્ષમ નથી અને કેળાનો ઘોણ ઉત્પન્ન કરવા અસમર્થ બની શકે છે. ફળો હંમેશા લક્ષણો બતાવવા નથી, પરંતુ સામાન્ય રીતે તે નાના કદમાં અને તેના પર પીળાશ પડતી રેખાઓ અથવા સુકારો દેખાય છે.

Recommendations

જૈવિક નિયંત્રણ

વાયરલ રોગોની સીધી સારવાર શક્ય નથી, પરંતુ એફિડ મારફતે ચેપનું જોખમ ઘટાડવું શક્ય છે. વિવિધ કુદરતી દુશ્મનો જેવા કે પરોપજીવી, પરોપજીવી લાર્વા ધરાવતાં, અથવા શિકારી જંતુઓ અને ફૂગની પ્રજાતિનો અફિડની પ્રજાતિઓ સામે અસરકારક રીતે ઉપયોગ કરી શકાય છે. મૂળની ગાંઠોને 40 ° C તાપમાને શુષ્ક ગરમીથી એક દિવસ માટે સારવાર પણ ચેપનું જોખમ ઘટાડવા માટે મદદ કરી શકે છે.

રાસાયણિક નિયંત્રણ

જો ઉપલબ્ધ હોય તો, હંમેશા જૈવિક સારવાર સાથે પ્રતિબંધક પગલાં નો સંકલિત અભિગમ ધ્યાનમાં રાખો. વાયરલ રોગોની સીધી સારવાર શક્ય નથી, પરંતુ વૈકલ્પિક યજમાન અને વાહકને અમૂક અંશે નિયંત્રિત કરી શકાય છે. જો જંતુનાશકો જરૂરી બને તો, ડેમેટન-મિથાઇલ, ડાયમીથોઈટ અને માલાથિયોન ધરાવતાં ઉત્પાદનોનો પાંદડાં પર છંટકાવ કરી શકાય છે. કૃપા કરીને ધ્યાનમાં રાખો કે, આ રસાયણો માનવ સ્વાસ્થ્ય પર તેમજ પ્રાણીઓ પર ખૂબ જ ઝેરી અસર કરતાં હોય છે.

તે શાના કારણે થયું?

વાયરસના કારણે લક્ષણ નિર્માણ થાય છે. પ્રાથમિક ચેપ સામાન્ય રીતે ચેપગ્રસ્ત વાવેતરની સામગ્રી જેવી કે પ્રત્યારોપણ તરીકે વપવામાં આવતી મૂળની ગાંઠો મારફતે થાય છે. અફિડની પ્રજાતિઓ ગૌણ ચેપ માટે વાહક તરીકે વર્તે છે અને અન્ય છોડ અથવા ખેતરમાં વાયરસના કણોને ફેલાવે છે. કાકડી અને ટામેટા વાયરસ માટે નિષ્ક્રિય યજમાન પ્લાન્ટ છે, એટલે કે તે કોઈ પણ લક્ષણો બતાવ્યા વગર વાયરલ કણોને રાખી શકે છે. ચોક્કસ હવામાનની પરિસ્થિતિઓમાં, જેમ કે વારંવાર વરસાદ ઉદાહરણ તરીકે, વર્ષાઋતુ પછી કે તેના અંત ભાગમાં ચેપની તરફેણ થાય છે. કેળાંના છોડ માટે આ રોગ ખુબ ગંભીર છે અને ઉપજને ભારે નુકસાન કરી શકે છે.


નિવારક પગલાં

  • જો નક્કી કરાયેલ હોય તો, સંસર્ગનિષેધ પગલાં નો કડકાઈ સાથે પાલન કરો.
  • વિશ્વસનીય સ્રોતોમાંથી મેળવેલ તંદુરસ્ત વાવેતરની સામગ્રીનો ઉપયોગ કરો.
  • વાવેતર કરેલ જગ્યાની અંદર સંવેદનશીલ જાતોની રોપણી ન કરો.
  • એફિડ જેવા વાહક અથવા રોગ ના ચિહ્નો માટે તમારા છોડ અથવા ખેતરની યોગ્ય તપાસ કરો.
  • કેળાંના વાવેતરની નજીકમાં ટમેટા અને કાકડીના પરિવારના છોડ, મકાઈ, અને જીનસ પેનિકમ અને ડિજિટેલિયા પ્રજાતિ જેવા વૈકલ્પિક યજમાનોનો ઉછેર ન કરવો.
  • ચેપગ્રસ્ત ખેતરમાંથી દાખલ થતાં એફિડનું નિરીક્ષણ કરવા દર ચોથી હરોળમાં અવરોધ પાક તરીકે બ્રાઉન હેમ (ક્રોટલેરીયા જુનસિયા) નો ઉપયોગ કરવો.
  • ખેતરમાંથી ચેપગ્રસ્ત છોડને દૂર કરો, અને તેને દાટીને અથવા સળગાવીને નાશ કરો.
  • વિવિધ ખેતરમાં ચૂસકોનો ફેલાવો કરવો નહિ.

પ્લાન્ટીક્સ ડાઉનલોડ કરો