ढोबळी मिरची आणि मिरची

मिरचीवरील सर्कोस्पोरा पानावरील ठिपके

Cercospora capsici

बुरशी

5 mins to read

पिकांना निरोगी करा

छायाचित्र घ्या

निदान पहा

पीक औषध मिळवा

प्लँटिक्स अ‍ॅप घ्या

थोडक्यात

पानांवर मोठे, पांढुरक्या केंद्राचे, गडद किनार आणि पिवळसर प्रभावळ असलेले तपकिरी रंगाचे ठिपके (बेडकाच्या डोळ्यासारखे) येतात.
ठिपके हळुहळु एकमेकात मिसळतात आणि पानावर मोठा डाग तयार होतो.
पाने पिवळी पडतात आणि गळतात, ज्यामुळे फळे उन्हाने करपतात.

मध्ये देखील मिळू शकते

1 पिके

ढोबळी मिरची आणि मिरची

लक्षणे

संक्रमणाच्या सुरवातीच्या काळात पानांवर राखाडी केंद्राचे लालसर तपकिरी कडा असलेले ठिपके उमटतात. ते कालांतराने १.५ सें.मी, पर्यंत मोठे होऊन गोल, गव्हाळ रंगाचे सभोवताली केंद्रीत वर्तुळे असलेले, पांढरट केंद्र असलेले होतात. गडद वर्तुळे आणि पिवळ्या प्रभावळीमुळे ते वैशिष्ट्यपूर्ण बेडकाच्या डोळ्यांसारखे दिसणारे होतात. हे ठिपके जास्त संख्येने पानांवर येतात आणि हळुहळु एकमेकांत मिसळुन मोठे डाग तयार होतात. केंद्र सुकते आणि गळते ज्यामुळे बंदुकीने गोळी मारल्यासारखे दिसते. संक्रमणाच्या नंतरच्या काळात पाने पिवळी पडून वाळतात आणि मरगळतात किंवा गळतात ज्यामुळे फळे उन्हाने करपतात. गंभीर बाबतीत फळांच्या देठांवर आणि पुष्पकोषांवरही हे डाग दिसुन येतात ज्यामुळे देठाकडील भागांची कूज होते.

Recommendations

जैविक नियंत्रण

५२ डिग्री सेल्शियस तापमान असणार्‍या गरम पाण्यात बियाणे ३० मिनिटे बुडविली असता बियाणावरील बुरशी कमी होते. हे लक्षात घ्या की जर हे उपचार योग्य केले गेले नाहीत (जास्त काळ बुडविणे किंवा तापमान) बियाण्याच्या उगवण क्षमतेवर अनिष्ट परिणाम होऊ शकतो. पानांवरील फवारणीसाठी कॉपर हायड्रॉक्साइड असणारे उत्पाद, ठिपके दिसताक्षणीच वापरावेत आणि काढणीच्या आधी ३-४ अठवड्यांपर्यंत दर १०-१४ दिवसांच्या अंतराने फवारावेत. पानांच्या दोन्ही बाजुने फवारणी करणे महत्वाचे आहे.

रासायनिक नियंत्रण

नेहमी एकात्मिक दृष्टीकोन ठेवा म्हणजे प्रतिबंधक उपायांबरोबरच उपलब्ध असल्यास जैविक उपचार पद्धतीचा वापर करा. कॅप्टन (३ ग्रॅम प्रति किलो) ची बीज प्रक्रिया केल्यास या रोगाचा सामना केला जाऊ शकतो. इतर उपचारात कॉपर हायड्रॉक्साइड, क्लोराँथॅलोनिल किंवा मँकोझेबची पानांवरील फवारणी केल्याने या रोगाचे नियंत्रण केले जाऊ शकते. ठिपके पहिल्यांदा येतात तेव्हाच उपचार सुरु करावेत आणि १०-१४ दिवसांच्या अंतराने, काढणीच्या ३-४ अठवडे आधीपर्यंत करीत रहावेत. पानांच्या दोन्ही बाजुला फवारणी करणे महत्वाचे आहे.

कशामुळे झाले

सर्कोस्पोरा कॅपिसी नावाच्या बुरशीमुळे लक्षणे उद्भवतात, जी खासकरुन उष्णकटिबंधीय प्रदेशात फारच लवचिक असते आणि गादीवाफ्यातील तसेच शेतातील रोपांना प्रभावित करते. बुरशी बियाणांत, जमिनीवर आणि संक्रमित रोपांच्या अवशेषात जिवंत राहते. बिजाणू पाणी, पाऊस, वारा आणि पानांच्या पानांशी घर्षणाने आणि अवजारे, हत्यारे आणि कामगारांद्वारे पसरतात. पानांवरील संक्रमण, बीजाणू थेट पानांत शिरुन होते आणि ओले वातावरण यासाठी खूप अनुकूल असते. संक्रमणासाठी 23 डिग्री सेल्शियसचे उबदार तापमान आणि ७७-८५% वरील सापेक्ष आद्रता हे वातावरण फारच अनुकूल असते. जर ही परिस्थिती जुळुन आली तर उत्पन्नावर चांगलाच परिणाम होतो, खासकरुन जर संक्रमण मोसमाच्या सुरवातीला झाले.

प्रतिबंधक उपाय

निरोगी बियाणे लावा.
लागवडीचे अंतर व्यवस्थित ठेवा जेणेकरून हवा चांगली खेळती राहील आणि पाने जास्त काळापर्यंत ओली रहाणार नाहीत.
बुरशी आणि रोपांमध्ये अडथळा आणण्यासाठी पाल्यापाचोळ्याचे आच्छादन पसरा.
रोपांना उभे राखण्यासाठी काठीचा आधार द्या.
पानांचा ओलावा जास्त काळ राहू नये म्हणुन ठिबक सिंचन वापरा.
गादी वाफे आणि कोवळी रोपे किंवा रोपणी केलेल्या रोपांचे या रोगाच्या लक्षणांसाठी निरीक्षण करा आणि आढळल्यास काढुन शेतापासुन दूर नेऊन नष्ट करा.
शेतातुन आणि आजुबाजुने संवेदनशील तण काढा.
रोपे ओली असताना शेतात काम करु नका.
जास्त कालावधीसाठी, किमान ३ वर्षांसाठी, पीक फेरपालट करा.
पीक घेतल्यानंतर झाडाचे अवशेष काढुन नष्ट करा.
बियाणांसाठी निवडलेल्या फळांच्या देठांकडी भागांवर कूज नाही ह्याची खात्री करा.