Cnaphalocrocis medinalis
ਕੀੜਾ
ਇਸ ਨੂੰ ਪੱਤੇ ਨੂੰ ਮੌੜਨ ਵਾਲਾ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਵਿਅਸਕ ਕੀੜੇ ਲਗਭਗ ਤੁਹਾਡੇ ਨਹੁੰ ਦੇ ਆਕਾਰ ਦੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਖੰਭਾਂ ਤੇ ਭੂਰੀ ਟੇਡੀਆਂ ਧਾਰੀਆਂ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ। ਅੰਡੇ ਆਮ ਤੌਰ ਤੇ ਪੱਤੇ ਦੇ ਉੱਪਰ ਦਿੱਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਸੁੰਡੀਆਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਦੁਆਲੇ ਚਾਵਲ ਦੇ ਪੱਤੇ ਨੂੰ ਲਪੇਟ ਲੈਂਦੀਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਪੱਤਿਆਂ ਦੇ ਕਿਨਾਰਿਆਂ ਨੂੰ ਰੇਸ਼ਮ ਦੇ ਧਾਗੇ ਨਾਲ ਇਕ ਦੂਜੇ ਨਾਲ ਜੋੜਦੀਆਂ ਹਨ। ਉਹ ਫਿਰ ਮੁੜੇ ਹੋਏ ਪੱਤਿਆਂ ਦੇ ਕਿਨਾਰਿਆਂ ਤੇ ਚਿੱਟੇ ਰੰਗ ਦੇ ਪਾਰਦਰਸ਼ੀ ਦੇਸ਼ਾਂਤਰਾਰੀ ਧਾਰੀਆਂ ਬਣਾਉਂਦੇ ਹੋਏ ਅੰਦਰ ਹੀ ਖਾਂਦੇ ਹਨ। ਜਿਸ ਨਾਲ ਮੈਟਲਸ ਸਟ੍ਰੈਪ ਬਣਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਕਈ ਵਾਰ, ਪੱਤਿਆਂ ਉਪਰ ਤੋਂ ਡੰਠਲ ਦੇ ਹਿੱਸੇ ਤੱਕ ਮੁੜ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਡਿਸਕ ਜਿਹੇ ਅੰਡੇ ਅਤੇ ਮਲ ਇਕ ਰੂਪ ਵਿਚ ਲਾਗ ਦੀ ਮੌਜੂਦਗੀ ਦੇ ਸੰਕੇਤ ਹਨ।
ਬੂਟੇ ਲਾਉਣ ਤੋਂ 15 ਦਿਨ ਬਾਅਦ ਅੰਡਾ ਪਰਾਸਿਟੋਡ ਟ੍ਰਿਚੋਗਰਾਮਾ ਚਿਲੋਨੀਸ (100,000 ਵਿਅਸਕ / ਹੈਕਟੇਅਰ) ਦੀ ਪੰਜ ਤੋਂ ਛੇ ਵਾਰੀ ਵਰਤੋ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਅਤੇ ਸਸਤੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਵਿਅਸਕ ਕੀੜਿਆਂ ਨੂੰ ਖਿੱਚਣ ਅਤੇ ਇਕੱਠਾ ਕਰਨ ਲਈ ਹਲਕੇ ਜਾਲਾਂ ਨੂੰ ਵਰਤੋ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਪਰਜੀਵੀ ਕੀਟ (ਟ੍ਰਿਚੁਗਰਾਮੈਟਿਡੀ), ਮੱਕੜੀ, ਪਰਾਭੌਤਿਕ ਕੀੜੇ, ਡੱਡੂ ਅਤੇ ਡਰਾਗੂਨਫਲਾਈਜ਼ ਜਾਂ ਐਂਟੋੋਮੋਪਾਥੋਜੈਨਿਕ ਉੱਲੀ ਜਾਂ ਜੀਵਾਣੂ ਵਰਗੇ ਕੁਦਰਤੀ ਦੁਸ਼ਮਣਾਂ ਦੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਅਤੇ ਰਹਾਈ ਵੀ ਲਾਭਦਾਇਕ ਹੈ। ਖੇਤਾਂ ਵਿੱਚ ਅਸਮਾਨ ਰੂਪ ਤੋਂ ਨਿੰਮ ਦੇ ਪੱਤਿਆਂ ਦਾ ਫੈਲਾਵ ਕੀੜਿਆਂ ਨੂੰ ਆਂਡਿਆਂ ਨੂੰ ਰੱਖਣ ਤੋਂ ਰੋਕਦਾ ਹੈ।
ਜੇਕਰ ਉਪਲੱਬਧ ਹੋਵੇ ਤਾਂ, ਹਮੇਸ਼ਾ ਜੈਵਿਕ ਇਲਾਜਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਰੌਕਥਾਮ ਦੇ ਇਲਾਜਾ ਦੀ ਇਕਸਾਰ ਵਰਤੋਂ ਕਰੋ। ਜੇ ਫੁਟਾਰੇ ਦੇ ਪੜਾਅ ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਲਾਗ (> 50%) ਉੱਚ ਹੋਵੇ, ਤਾ ਫਲੂਬੈਡੀਆਮਾਈਡ @ 0.1 ਜਾਂ ਕਲੋਰਨਟ੍ਰਾਨੀਲੀਪ੍ਰੋਲ @ 0.3 ਐਮ.ਐਲ / ਲੀਟਰ ਪਾਣੀ ਵਿੱਚ ਪਾ ਕੇ ਸਪ੍ਰੇ ਕਰੋ। ਕਲੋਰਪੀਰੀਫੋਸ, ਕਲੋਰੋਰਟੈਨਿਲਪੋਰਲ, ਇੰਡੋਸਕਾੱਰਬ, ਅਜ਼ਾਦੀਰਾਚਟਿਨ, ਗਾਮਾ- ਜਾਂ ਲੰਮਦਾ-ਸਾਈਹਲੋਥ੍ਰੀਨ ਤੇ ਆਧਾਰਿਤ ਹੋਰ ਕੀਟਨਾਸ਼ਕ, ਵੀ ਮਦਦਗਾਰ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਜੇ ਲਾਗ ਗੰਭੀਰ ਹੋਵੇ। ਹੌਰ ਕੀਟਨਾਸ਼ਕ ਅਲਫ਼ਾ-ਸਾਈਪਰਮੇਥੈਰਿਨ, ਏਬਾਮੇਕਟਿਨ 2% ਲਾਰਵੇ ਨੂੰ ਖਤਮ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਸਹਾਇਕ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਕੀੜੇ ਨੂੰ ਦੁਬਾਰਾ ਜੀਵਤ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਰਸਾਇਣਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਨਾ ਕਰਨ ਤੇ ਧਿਆਨ ਰੱਖਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।
ਚਾਵਲ ਦੇ ਪੱਤੇ ਨੂੰ ਮੌੜਨ ਵਾਲੇ ਸਾਰੇ ਮੌਸਮ ਦੇ ਚਾਵਲ ਵਿਚ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਇਹ ਬਰਸਾਤੀ ਮੌਸਮ ਵਿਚ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਚਾਵਲ ਦੇ ਖੇਤਾਂ ਅਤੇ ਆਲੇ ਦੁਆਲੇ ਦੇ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਉੱਚ ਨਮੀ, ਖੇਤ ਦਾ ਠੰਢਾ ਹਵਾਦਾਰ ਹਿੱਸਾ ਅਤੇ ਘੁਸਨੂਮੇ ਖਰਪਤਵਾਰ ਕੀੜੇ ਦੀ ਹਾਜ਼ਰੀ ਲਈ ਢੁਕਵਾਂ ਹੈ। ਸਿੰਚਾਈ ਵਾਲੇ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਚਾਵਲ ਦੀਆਂ ਫਸਲਾਂ ਅਤੇ ਕੀਟਨਾਸ਼ਕਾਂ ਦੁਆਰਾ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਸਿੰਚਾਈ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਵਾਧਾ, ਕੀੜਿਆਂ ਦੀ ਬਹੁਤਾਤ ਵਿੱਚ ਮੁੜ ਉਤਪੰਨ ਹੋਣ ਦਾ ਇੱਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਕਾਰਕ ਹੈ। ਖਾਦਾਂ ਦੀ ਵਧਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀੜੇ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਉਹ ਸਮੁੱਚੇ ਸਾਲ ਦੌਰਾਨ ਟਾਪੂ ਵਾਲੇ ਚਾਵਲ ਦੇ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਸਰਗਰਮ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਤਾਪਤਾ ਵਾਲੇ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿਚ ਉਹ ਮਈ ਤੋਂ ਅਕਤੂਬਰ ਤਕ ਸਰਗਰਮ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ। ਔਸਤ ਤਾਪਮਾਨ ਅਤੇ ਨਮੀ ਕ੍ਰਮਵਾਰ 25-29 ਡਿਗਰੀ ਅਤੇ 80% ਹੈ। ਚੌਲ਼ ਦੇ ਨਵੇਂ ਅਤੇ ਹਰੇ ਪੌਦੇ ਬੁਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੁੰਦੇ ਹਨ।