Lampides boeticus
ਕੀੜਾ
ਲਾਰਵੇ ਵਾਲੇ ਪੜਾਅ ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਹੀ ਪੌਦੇ ਦੇ ਹਿੱਸਿਆਂ ਨੂੰ ਬਹੁਤਾ ਨੁਕਸਾਨ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਲਾਰਵੇ ਪੌਦੇ ਦੇ ਅੰਦਰਲੇ ਹਿੱਸੇ ਅਤੇ ਪੌਡਾਂ ਦੇ ਅੰਦਰਲੇ ਬੀਜਾਂ ਨੂੰ ਖਾਂਦੇ ਹਨ। ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਲੱਛਣ ਫੁੱਲਾਂ ਦੀਆਂ ਕਲੀਆਂ, ਫੁੱਲਾਂ ਅਤੇ ਹਰੇ ਪੌਡਾਂ ਤੇ ਲਾਰਵੇ ਦੇ ਨਿਕਲਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਛੇਕਾਂ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਦਿੱਖਾਈ ਦਿੰਦੇ ਹਨ। ਪੌਡਾਂ ਤੇ ਨੁਕਸਾਨ ਗੋਲਾਕਾਰ ਛੇਕਾਂ ਅਤੇ ਪ੍ਰਵੇਸ਼ ਬਿੰਦੂਆਂ ਤੇ ਮਲ ਦੇ ਜਮ੍ਹਾਂ ਹੋਣ ਦੁਆਰਾ ਪਛਾਣੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਆਮ ਤੌਰ ਤੇ ਪੌਡ ਦੇ ਅੰਤ ਦੇ ਨੇੜੇ। ਚਿਪਚਿਪੇ ਰਸ ਦਾ ਨਿਕਾਸ ਅਤੇ ਰਸ ਦੇ ਨਿਕਾਸ ਬਿੰਦੂਆਂ ਦੇ ਆਲੇ-ਦੁਆਲੇ ਕਾਲੀ ਕੀੜੀਆਂ ਦੀ ਆਵਾਜਾਈ ਵੀ ਵੇਖੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਕਾਲਾ ਰੰਗ ਵਿਗਾੜ ਪੌਡ ਸੜਨ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਕਿਉਂਕਿ ਲਾਰਵੇ ਸਿੱਧੇ ਪੌਡਾਂ ਤੇ ਹਮਲਾ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਇਸ ਲਈ ਲਾਗ ਝਾੜ ਦੇ ਉੱਚ ਨੁਕਸਾਨ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣਦਾ ਹੈ।
ਖੇਤ ਵਿਚ ਕੁਦਰਤੀ ਦੁਸ਼ਮਣਾਂ ਨੂੰ ਛੱਡਣ ਨਾਲ ਲਾਗ ਤੇ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਢੰਗ ਨਾਲ ਨਿਯੰਤਰਨ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਆਂਡੇ ਅਤੇ ਪਰਜੀਵਿਕ ਲਾਰਵੇ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਟ੍ਰਿਕੋਗਰਾਮਾ ਚਿਲੋਟ੍ਰਾਈਏ, ਟ੍ਰਿਈਕੋਗਰਾਮਮਾਟੋਇਡੇ ਬਾਕਟਰੇ, ਕੋਟੈਸਿਆਂ ਸਪੈਕੁਲਾਰਿਸ, ਹਾਈਪਰਸੀਰਟਸ ਲੁਕੇਇਨੀਫਿਲਾਂ ਅਤੇ ਲਿਟਰ੍ਰੋਡ੍ਰੋਮੁਸ ਕ੍ਰਾਸੀਪਸ ਦਾ ਚੰਗਾ ਪ੍ਰਭਾਵ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਪੈਸੀਲੋਮਾਈਸਸ ਲਿਲਐਸੀਨਸ ਅਤੇ ਵੈਟਰਿਸੀਲਿਅਮ ਲੇਕਾਨੀ ਵਾਲੇ ਜੈਵਿਕ-ਕੀਟਨਾਸ਼ਕ ਸੰਕਰਮਣਾਂ ਨੂੰ ਨਿਯੰਤਰਿਤ ਕਰਨ ਲਈ ਫੁੱਲਾਂ ਵਾਲੇ ਯੰਤਰਾਂ ਦੇ ਤੌਰ ਤੇ ਵਰਤਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਨਿੰਮ ਦੇ ਰੁੱਖ ਦੇ ਪੌਦਿਆਂ ਵਾਲੇ ਅੱਰਕ ਵੀ ਲਾਰਵੇ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਅਸਰਦਾਰ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਹਨ।
ਜੇਕਰ ਉਪਲੱਬਧ ਹੋਵੇ ਤਾਂ ਜੀਵ-ਵਿਗਿਆਨਿਕ ਇਲਾਜਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਹਮੇਸ਼ਾ ਰੋਕਥਾਮ ਦੇ ਉਪਾਵਾਂ ਦੇ ਇਕਸਾਰ ਪਹੁੰਚ ਤੇ ਵਿਚਾਰ ਕਰੋ। ਜੇ ਕੁਦਰਤੀ ਦੁਸ਼ਮਣਾਂ ਦੀ ਆਬਾਦੀ ਘੱਟ ਹੈ ਤਾਂ ਰਸਾਇਣਿਕ ਇਲਾਜ ਜ਼ਰੂਰੀ ਨਹੀਂ ਹੋਣਗੇ। ਜੇ ਕੀਟਨਾਸ਼ਕਾਂ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਪੈਂਦੀ ਹੈ, ਤਾਂ ਲਾਮਡਾ-ਸਾਈਹਾਲੋਥ੍ਰਿਨ, ਡੈਲਟਾਮੈਥ੍ਰਿਨ ਜਿਹੇ ਉਤਪਾਦਾਂ ਨੂੰ ਪੱਤਿਆਂ ਦੇ ਉੱਪਰ ਛਿੜਕਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਤੀਜੀ ਅਤੇ ਛੇਵੀ ਪੀੜ੍ਹੀ ਦੇ ਆਂਡਿਆਂ ਚੋਂ ਨਿਕਲਣ ਵਾਲਿਆਂ 'ਤੇ ਡੈਲਟਾਮੇਥ੍ਰਿਨ ਦੀ ਸਪ੍ਰੇਆਂ 80 ਤੋਂ 90% ਦਾ ਨਿਯੰਤਰਣ ਦਿੰਦੀਆਂ ਹੈ। ਤੀਸਰੇ ਦਿਨ ਤੱਕ ਬਾਅਦ ਦੇ ਇਲਾਜ, ਇਹਨਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਕੁਝ ਉਤਪਾਦ, ਮਾਂਹ ਵਿੱਚ ਲਾਰਵੇ ਦਾ ਪੂਰਾ ਨਿਯੰਤਰਣ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਲਾਬਡਾ-ਸਾਈਹਲੋਥ੍ਰਿਨ ਨੂੰ ਮੂੰਗੀ ਦੀ ਦਾਲ ਵਿੱਚ ਕੀਟ ਨੂੰ ਅਸਰਦਾਰ ਢੰਗ ਨਾਲ ਨਿਯੰਤਰਿਤ ਕਰਨ ਲਈ ਵਰਤਿਆ ਗਿਆ ਹੈ।ਹੋਰ ਦਵਾਈਆਂ ਜਿਵੇਂ ਕੇ ਪ੍ਰੋਕਲੈਮ 5% ਐਸ.ਜੀ.(220 ਗ੍ਰਾਮ/ਏਕੜ) ਅਤੇ ਇੰਡੋਸਕਰਾਬ 15.8%ਐਸ.ਸੀ.(333 ਮਿਲੀ./ਏਕੜ) ਵਰਤ ਸਕਦੇ ਹਾਂ। ਧਿਆਨ ਵਿੱਚ ਰੱਖੋ ਕਿ ਪੀਅ ਨੀਲੀ ਤਿੱਤਲੀ ਇਹਨਾਂ ਰਸਾਇਣਾਂ ਲਈ ਰੋਧਕਤਾ ਨੂੰ ਵਿਕਸਿਤ ਕਰ ਸਕਦੀ ਹੈ।
ਪੌਦਿਆਂ ਤੇ ਨੁਕਸਾਨ ਮੁੱਖ ਤੌਰ ਤੇ ਲਾਪਾਈਡਸ ਬੋਟੀਕੁਸ ਦੇ ਲਾਰਵਿਆਂ ਕਾਰਨ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਵਿਅਸਕ ਧਾਤੂ ਰੰਗ ਤੋਂ ਨੀਲੇ ਰੰਗ ਦੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਨੀਲੇ ਵਾਲਾਂ ਨਾਲ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਲੰਬਾ ਨੀਲਾ-ਸਲੇਟੀ ਸ਼ਰੀਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਕਾਲੇ ਧੱਬੇ ਇੱਕ ਵਿਸਤਾਰਿਤ ਅਨੁਬੰਦ ਦੇ ਨਾਲ ਪਿੱਛਲੇ ਖੰਭਾਂ ਦੇ ਹੇਠਲੇ ਹਿੱਸੇ ਵਿੱਚ ਦਿਖਾਈ ਦਿੰਦੇ ਹਨ। ਹੇਠਲਾਂ ਹਿੱਸਾ ਅਣਗਿਣਤ ਅਨਿਯਮਿਤ ਚਿੱਟੀ ਅਤੇ ਭੂਰੀ ਧਾਰੀਆਂ ਅਤੇ ਭੂਰੇ ਧੱਬਿਆਂ ਨਾਲ ਪਛਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਆਮ ਤੌਰ ਤੇ ਖੰਭ ਦੇ ਕਿਨਾਰੇ ਦੇ ਨੇੜੇ। ਮਾਦਾਵਾਂ ਫੁੱਲਾਂ ਦੀ ਕਲੀਆਂ, ਫੁੱਲਾਂ, ਕੱਚੀਆਂ ਫਲੀਆਂ, ਵੱਧਦੀਆਂ ਕਲੀਆਂ ਅਤੇ ਪੱਤੀਆਂ 'ਤੇ ਗੋਲਾਕਾਰ ਪੀਲੇ ਨੀਲੇ ਜਾਂ ਚਿੱਟੇ ਆਂਡੇ ਦਿੰਦੀਆਂ ਹਨ। ਲਾਰਵੇ ਪੀਲੇ ਭੂਰੇ ਤੋਂ ਹਰੇ, ਥੋੜਾ ਜਿਹੇ ਗੋਲ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਜੋਕਾਂ ਵਰਗੇ ਦਿੱਖਦੇ ਹਨ। ਤਾਪਮਾਨ ਤੇ ਨਿਰਭਰ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਲਾਰਵਾ ਪੜਾਅ ਦੋ ਤੋਂ ਚਾਰ ਹਫ਼ਤੇ ਰਹਿ ਸਕਦਾ ਹੈ।