Acidovorax citrulli
ਬੈਕਟੀਰਿਆ
ਅੰਕੂਰਾਂ 'ਤੇ ਲੱਛਣਾਂ ਨੂੰ ਬੀਜਣ ਤੋਂ ਪੰਜ ਤੋਂ ਅੱਠ ਦਿਨ ਬਾਅਦ ਦੇਖਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਲੱਛਣਾਂ ਵਿਚ ਕੋਟੀਲਿਡੌਨ ਦੇ ਹੇਠਲੇ ਪਾਸੇ ਪਾਣੀ ਭਰੇ ਧੱਬੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਕਦੇ-ਕਦਾਈਂ, ਗਿਰ ਵੀ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਪੁਰਾਣੇ ਪੌਦਿਆਂ ਤੇ, ਗੂੜੇ ਜਾਂ ਲਾਲ ਭੂਰੇ, ਕੋਣੀ ਜ਼ਖ਼ਮ ਪੱਤੇ ਦੀ ਨਾੜੀਆਂ ਦੇ ਨਾਲ ਬਣਦੇ ਹਨ। ਫ਼ਲਾਂ ਦੇ ਲੱਛਣ ਆਮ ਤੌਰ ਤੇ ਪਰਿਪੱਕ ਹੋਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਵਿਕਸਿਤ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਅਤੇ ਸਤਹ ਤੇ ਪਹਿੱਲਾਂ ਛੋਟੇ, ਜੈਤੂਨ ਦੇ ਰੰਗ ਦੇ, ਅਨਿਯਮਿਤ ਜ਼ਖ਼ਮਾਂ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਗਟ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਜ਼ਖ਼ਮ ਆਪਸ ਵਿੱਚ ਮਿਲਕੇ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਵੱਧ ਸਕਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਵਿਕਸਿਤ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ, ਮਿਲਕੇ ਇੱਕ ਵੱਡੇ ਗੂੜੇ-ਹਰੇ ਧੱਬੇ ਵਿੱਚ ਬਦਲਦੇ ਹੋਏ। ਜਿਉਂ-ਜਿਉਂ ਬੀਮਾਰੀ ਵੱਧਦੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਜ਼ਖ਼ਮ ਦੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਦਰਾਰਾਂ ਬਣ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ, ਅਤੇ ਉੱਤਕਾਂ ਤੋਂ ਸੋਨੇ ਵਰਗੇ ਰੰਗ ਦਾ ਤਰਲ ਬਾਹਰ ਨਿਕਲਦਾ ਹੈ। ਅਵਸਰਵਾਦੀ ਰੋਗਜਨਕ ਸੱਟ ਲੱਗੇ ਉੱਤਕਾਂ ਤੇ ਬਸਤੀਵਾਦਿਤ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਫ਼ੱਲ ਅੰਦਰੋਂ ਸੜਨ ਲੱਗਦਾ ਹੈ।
ਰੋਗਾਣੂਆਂ ਨੂੰ ਹਟਾਉਣ ਲਈ ਸੁੱਕੀ ਗਰਮੀ ਦੇ ਇਲਾਜ ਰਾਹੀ ਬੀਜਾਂ ਨੂੰ ਸਾਫ਼ ਕਰਕੇ ਕੁੱਝ ਸਫ਼ਲਤਾ ਮਿਲ ਸਕਦੀ ਹੈ। 3-5 ਦਿਨ ਲਈ 85 ਡਿਗਰੀ ਵਿੱਚ ਇਲਾਜ ਰੋਗਾਣੂਆਂ ਨੂੰ ਹਟਾਉਣ ਲਈ ਪ੍ਰਭਾਵੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਤਾਂਬੇ ਤੇ ਅਧਾਰਿਤ ਜੀਵਾਣੂਨਾਸ਼ਕ ਦੇ ਜੈਵਿਕ ਯੋਗਿਕ ਬੀਮਾਰੀ ਦੇ ਫੈਲਣ ਨੂੰ ਹੌਲੀ ਕਰਨ ਅਤੇ ਫ਼ਲਾਂ ਨੂੰ ਲਾਗ ਤੋਂ ਬਚਾਉਣ ਲਈ ਉਪਲੱਬਧ ਹਨ।
ਜੇਕਰ ਉਪਲੱਬਧ ਹੋਵੇ ਤਾਂ ਜੀਵ-ਵਿਗਿਆਨਿਕ ਇਲਾਜਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਹਮੇਸ਼ਾ ਰੋਕਥਾਮ ਦੇ ਉਪਾਵਾਂ ਦੇ ਇਕਸਾਰ ਪਹੁੰਚ ਤੇ ਵਿਚਾਰ ਕਰੋ। ਜੇ ਖੇਤ ਵਿਚ ਬੀਮਾਰੀ ਦੀ ਪਛਾਣ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਤਾਂ ਤਾਂਬਾ-ਅਧਾਰਿਤ ਜੀਵਾਣੂਨਾਸ਼ਕ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਕਪਰਿਕ ਹਾਈਡ੍ਰੋਕਸਾਈਡ, ਤਾਬਾ ਹਾਈਡ੍ਰੋਕਸੋਸਲਫੇਟ, ਜਾਂ ਤਾਂਬਾ ਆਕਸੀਕਲੋਰਾਫਾਈਡ ਵਾਲੇ ਯੰਤਰ, ਇਸਦੇ ਪ੍ਰਸਾਰ ਨੂੰ ਹੌਲੀ ਕਰਨ ਅਤੇ ਫ਼ਲਾ ਨੂੰ ਲਾਗ ਤੋਂ ਬਚਾਉਣ ਲਈ ਮਦਦ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਯੰਤਰਾਂ ਨੂੰ ਫੁੱਲ ਆਉਣ ਜਾਂ ਇਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਵਰਤਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਜਦ ਤੱਕ ਫ਼ੱਲ ਪੱਕ ਨਹੀਂ ਜਾਂਦੇ।
ਲੱਛਣ ਐਸਿਡੋਵੋਰਾਕਸ ਸੀਟਰੂਲੀ ਜੀਵਾਣੂ ਦੇ ਕਾਰਨ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਜੋ ਕਿ ਲਾਗੀ ਫ਼ਲ ਦੇ ਬੀਜਾਂ ਉੱਤੇ ਅਤੇ ਬੀਜਾਂ ਅੰਦਰ, ਮਿੱਟੀ ਵਿੱਚ ਪੌਦਿਆਂ ਦੇ ਮਲਬੇ ਵਿੱਚ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਵਿਕਲਪਿਕ ਮੇਜਬਾਨਾਂ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਕੱਦੂ ਜਾਤੀ ਪਰਿਵਾਰ ਜਾਂ ਸਵਸੇਵਕ ਪੌਦਿਆਂ ਦੀ ਨਦੀਨਾਂ ਵਿੱਚ ਮੌਜੂਦ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਸਾਰੀ ਕੱਦੂ ਜਾਤੀ ਇਸ ਬਿਮਾਰੀ ਪ੍ਰਤੀ ਇੱਕ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਹੱਦ ਤੱਕ ਸੰਵੇਦਨਸ਼ੀਲ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਪਰ ਲੱਛਣਾਂ ਦੀ ਗੰਭੀਰਤਾ ਵਿੱਚ ਅੰਤਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਲਾਗੀ ਬੀਜਾਂ ਨੂੰ ਬੀਮਾਰੀ ਦੇ ਪ੍ਰਾਥਮਿਕ ਫੈਲਾਅ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਕਾਰਕ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਪੌਦੇ ਤੋਂ ਪੌਦੇ ਤੱਕ ਦੁਸਰਾ ਲਾਗ ਪਾਣੀ ਦੇ ਛਿੜਕਾਅ (ਮੀਂਹ ਜਾਂ ਉੱਪਰੀ ਸਿੰਚਾਈ) ਦੁਆਰਾ, ਕਾਮਿਆਂ ਦੇ ਹੱਥਾਂ ਅਤੇ ਕੱਪੜਿਆਂ ਰਾਹੀਂ, ਅਤੇ ਸਾਜ਼ੋ-ਸਾਮਾਨ ਅਤੇ ਯੰਤਰਾਂ ਰਾਹੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਲਾਗ ਅਤੇ ਬੀਮਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਉੱਚ ਤਾਪਮਾਨ (32 ਡਿਗਰੀ ਸੈਲਸਿਅਸ ਤੋਂ ਉਪਰ) ਅਤੇ ਉੱਚ ਅਨੁਪਾਤਕ ਨਮੀ (70% ਤੋਂ ਉੱਪਰ) ਦੀ ਸਥਿੱਤੀਆਂ ਰਾਹੀ ਪੱਖ ਮਿਲਦਾ ਹੈ। ਫ਼ਲ ਫੁੱਲਾਂ ਦੇ ਪਰਾਗਨ ਰਾਹੀ ਲਾਗੀ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਫੁੱਲਾਂ ਦੇ ਆਉਣ ਦੇ ਬਾਅਦ 2-3 ਹਫਤਿਆਂ ਤੱਕ ਲਾਗੀ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਪਰ ਜਿਉਂ-ਜਿਉਂ ਫ਼ਲ ਪਰਿਪੱਕ ਹੁੰਦਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਇਹ ਉਸ ਦੀ ਸਤਹ ਤੇ ਮੋਮੀ ਪਰਤ ਨੂੰ ਵਿਕਸਤ ਕਰਦਾ ਹੈ ਜੋ ਅੱਗੇ ਦੇ ਲਾਗ ਨੂੰ ਰੋਕ ਦਿੰਦਾ ਹੈ।