Xanthomonas axonopodis pv. citri
ਬੈਕਟੀਰਿਆ
ਰੁੱਖ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਦੇ ਹਰ ਚਰਣ ਤੇ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਲੱਛਣ ਪੱਤਿਆਂ, ਫਲਾ ਅਤੇ ਛੋਟੀ ਟਾਹਣੀਆਂ ਤੇ ਦਿੱਖ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਛੋਟੇ ਥੋੜੇ ਉੱਠੇ ਹੋਏ ਅਤੇ ਖੁਰਦੜੇ ਜ਼ਖ਼ਮ ਪਹਿੱਲਾ ਤਾਜ਼ੀ ਸੰਕਰਮਿਤ ਪੱਤੀ ਦੇ ਦੋਨਾਂ ਪਾਸਿਆਂ ਤੇ ਉਭਰਨ ਲੱਗਦੇ ਹਨ। ਜਿਵੇਂ-ਜਿਵੇਂ ਉਹ ਪਰਿਪੱਕ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਇਹ ਧੱਬੇ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਪੀਲੇ ਪ੍ਰਭਾਮੰਡਲ ਨਾਲ ਘਿਰੇ ਜੰਗ ਲੱਗੇ ਭੂਰੇ ਛਾਲਿਆਂ ਵਰਗੇ ਖੱਡਿਆਂ ਵਿੱਚ ਬਦਲ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਉਹ ਆਪਣੀ ਸਮੱਗਰੀ ਨੂੰ ਛੱਡਦੇ ਹਲਕੇ ਭੂਰੇ ਤੋਂ ਸਲੇਟੀ ਕੇਂਦਰ ਅਤੇ ਚਿਪਚਿਪੇ, ਭੂਰੇ ਜਿਹੇ ਪਾਣੀ ਭਰੇ ਕਿਨਾਰਿਆਂ ਦੇ ਨਾਲ ਇੱਕ ਆਮ ਜਿਹੇ ਜ਼ਖ਼ਮ ਬਣ ਕੇ ਫਟ ਜਿਹੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਉਹ ਆਖਰਕਾਰ ਫਟਣਗੇ, ਆਪਣੀ ਸਮਗਰੀ ਨੂੰ ਜਾਰੀ ਕਰਦੇ ਹੋਏ, ਅਤੇ ਇੱਕ ਹਲਕੇ ਭੂਰੇ ਜਾਂ ਸਲੇਟੀ ਕੇਂਦਰ ਅਤੇ ਤੇਲਯੁਕਤ, ਪਾਣੀ ਨਾਲ ਭਿੱਜੇ ਭੂਰੇ ਹਾਸ਼ੀਏ ਦੇ ਨਾਲ ਇੱਕ ਖਾਸ ਜਖਮ ਬਣਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਕਦੇ-ਕਦੇ ਕੈਂਕਰ ਦਾ ਕੇਂਦਰ ਬਾਹਰ ਆਉਂਦਾ ਹੈ, ਪਿੱਛੇ ਛੋਟੇ ਛੇਦ ਦਾ ਪ੍ਰਭਾਵ ਜਿਹਾ ਛੱਡਦੇ ਹੋਏ। ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਲੱਛਣ ਫਲਾਂ ਅਤੇ ਛੋਟੀਆਂ ਟਾਹਣੀਆਂ ਤੇ ਦਿੱਖ ਸਕਦੇ ਹਨ, ਜਿੱਥੇ ਕੈਂਕਰ ਬੜੇ ਪੱਧਰ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਜ਼ਖਮ ਦਾ ਕੇਂਦਰ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਤੌਰ ਤੇ ਉੱਠਿਆ ਹੋਇਆ, ਧੱਬੇਦਾਰ ਜਾਂ ਡਾਟ ਵਰਗਾ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਵਿਕ੍ਰਿਤ ਜਾਂ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਪਹਿੱਲਾ ਪੱਕੇ ਫ਼ੱਲ ਡਿੱਗਣ ਲਈ ਸੁਨਿਸ਼ਚਿਤ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਛੋਟੀਆਂ ਟਾਹਣੀਆਂ ਨਾੜੀ ਉਤਕਾਂ ਦੇ ਘੇਰੇ ਜਾਣ ਨਾਲ ਮਾਰਿਆਂ ਜਾਦੀਆਂ ਹਨ। ਜੋ ਫਲ ਪਰਿਪੱਕਤਾ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਉਹ ਵੇਚਣ ਦੇ ਯੋਗ ਨਹੀਂ ਰਹਿੰਦੇ।
ਜ਼ੈਨਥੋਮਾਨਸ ਐਕਸੋਨੋਪੋਡਿਸਜ਼ੈਂਥੋਮੋਨਸ ਐਕਸੋਨੋਪੋਡਿਸ ਪੀਵੀ.ਸਿਟਰੀ. ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਕੋਈ ਵਿਕਲਪਕ ਇਲਾਜ ਬਾਰੇ ਨਹੀਂ ਜਾਣਦੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।
ਜੇਕਰ ਉਪਲੱਬਧ ਹੋਵੇ ਤਾਂ ਜੀਵ-ਵਿਗਿਆਨਿਕ ਇਲਾਜਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਹਮੇਸ਼ਾ ਰੋਕਥਾਮ ਦੇ ਉਪਾਵਾਂ ਦੇ ਇਕਸਾਰ ਪਹੁੰਚ ਤੇ ਵਿਚਾਰ ਕਰੋ। ਬਦਕਿਸਮਤੀ ਨਾਲ, ਇਸ ਦੇ ਲੱਭੇ ਜਾਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਨਿੰਬੂ ਜਾਤੀ ਦੇ ਕੈਂਕਰ ਦਾ ਕੋਈ ਵੀ ਪ੍ਰਭਾਵੀ ਨਿਯੰਤਰਣ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਬਿਮਾਰੀ ਦੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਨੂੰ ਘੱਟ ਕਰਨ ਲਈ ਨੁਕਸਾਨ ਮਗਰੋਂ ਹੇਠਾਂ ਡਿੱਗੀ ਰੁੱਖ ਸਮੱਗਰੀ ਦੀ ਸਫ਼ਾਈ ਕਰਨ ਅਤੇ ਨਸ਼ਟ ਕਰਨ ਵਰਗੇ ਨਿਵਾਰਕ ਉਪਾਅ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹਨ। ਨਿੰਬੂ ਜਾਤੀ ਦੇ ਸਿਲਿਡਸ ਦਾ ਨਿਯੰਤਰਨ ਵੀ ਨੁਕਸਾਨ ਨੂੰ ਸੀਮਿਤ ਕਰਨ ਦਾ ਇੱਕ ਤਰੀਕਾ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਤਾਂਬਾ-ਅਧਾਰਿਤ ਉੱਲੀਨਾਸ਼ਕ ਜਾਂ ਜੀਵਾਣੂਨਾਸ਼ਕ ਸੰਕਰਮਣ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਇੱਕ ਢਾਲ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ, ਪਰ ਉਹ ਇੱਕ ਮੌਜੂਦਾ ਸੰਕਰਮਣ ਦਾ ਇਲਾਜ ਨਹੀਂ ਕਰਨਗੇ।
ਨਿੰਬੂ ਜਾਤੀ ਦੇ ਕੈਂਕਰ ਦੀ ਬਿਮਾਰੀ ਨਿੰਬੂ ਜਾਤੀ ਦੀ ਵਿਵਸਾਇਕ ਪ੍ਰਜਾਤੀਆਂ ਅਤੇ ਨਾਲ ਦੀ ਜਾਤੀਆਂ ਲਈ ਗੰਭੀਰ ਅਤੇ ਵਧੇਰੀ ਸੰਕਰਮਣ ਵਾਲੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਬੀਮਾਰੀ ਐਕਸਾਨਥੋਮੋਨਾਸ ਸਿਟਰੀ ਜੀਵਾਣੂ ਕਾਰਨ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਜੋ ਫ਼ੱਲਾਂ, ਪੱਤਿਆਂ ਅਤੇ ਤਣੇ ਦੇ ਪੁਰਾਣੇ ਜ਼ਖ਼ਮਾਂ ਤੇ 10 ਮਹੀਨਿਆਂ ਤੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਸਮਾਂ ਰਹਿ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਪੱਤੀ ਦੀ ਸਤ੍ਹ ਵਿਚ ਜ਼ਖ਼ਮਾਂ ਜਾਂ ਕੁਦਰਤੀ ਮੁਹਾਸਿਆਂ ਦੇ ਜ਼ਰੀਏ ਪੌਦੇ ਦੇ ਉੱਤਕਾਂ ਵਿਚ ਦਾਖਲ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਉੱਥੇ ਪ੍ਰਣਾਲੀਗਤ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਵੱਧਦੇ ਹੈ। ਪੱਤੇ ਅਤੇ ਹੋਰ ਉੱਤਕਾਂ ਤੇ ਬਨਣ ਵਾਲੇ ਖੱਡਿਆਂ ਵਿੱਚ ਜੀਵਾਣੂ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਜੋ ਕਿ ਥੋੜੀ ਦੂਰੀ ਤੇ ਉੱਪਰੀ ਸਿੰਚਾਈ ਪ੍ਰਣਾਲੀਆਂ, ਮੀਂਹ ਦੇ ਛਿੜਕਾਅ ਅਤੇ ਗਿੱਲੇ ਹੋਣ ਨਾਲ ਫੈਲਦੇ ਹਨ। ਉੱਚ ਨਮੀ, ਗਰਮੀ (20 ਤੋਂ 30 ਡਿਗਰੀ ਸੈਲਸੀਅਸ) ਅਤੇ ਬਰਸਾਤੀ ਮੌਸਮ, ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਤੇਜ਼ ਹਵਾਵਾਂ ਬੀਮਾਰੀ ਦਾ ਪੱਖ ਲੈਣ ਵਾਲੇ ਹਾਲਾਤ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਨਿੰਬੂ ਜਾਤੀ ਦੇ ਸਿਲਿਡਸ, ਪੱਤੇ ਖੋਦੂ, ਪੰਛੀ, ਦੇ ਨਾਲ ਨਾਲ ਲਾਗ ਵਾਲੇ ਸੰਦ ਅਤੇ ਔਜ਼ਾਰ ਵੀ ਰੁਖਾਂ ਜਾਂ ਰੁੱਖਾਂ ਦੇ ਇਕੱਠ ਵਿਚਕਾਰ ਜੀਵਾਣੂ ਪ੍ਰਸਾਰਿਤ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਅੰਤ ਵਿੱਚ, ਸੰਕਰਮਿਤ ਪੌਦਿਆਂ ਜਾਂ ਪੌਦਿਆਂ ਦੇ ਹਿੱਸੇ ਜਿਵੇਂ ਨਰਸਰੀ ਦੇ ਰੁੱਖ ਜਾਂ ਪ੍ਰਸਾਰ ਸਮੱਗਰੀ ਦਾ ਸੰਚਲਨ ਵੀ ਇੱਕ ਸਮੱਸਿਆ ਹੈ।