Pseudomonas syringae
ਬੈਕਟੀਰਿਆ
ਛੋਟੇ, ਗੋਲਾਕਾਰ ਧੱਬੇ ਸ਼ੁਰੂ ਵਿਚ ਪੱਤੇ ਤੇ ਦਿਖਾਈ ਦਿੰਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਧੱਬੇ ਬਾਅਦ ਵਿਚ ਵੱਡੇ, ਅਨਿਯਮਿਤ, ਪਾਣੀ ਭਰੇ ਧੱਬਿਆਂ ਵਿਚ ਬਦਲ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਗਿੱਲੇ ਮੌਸਮ ਵਿੱਚ, ਜੀਵਾਣੂ ਰਸ ਦੀਆਂ ਬੂੰਦਾਂ ਪੱਤੇ ਦੇ ਹੇਠਲੇ ਪਾਸੇ ਦੇ ਧੱਬਿਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਨਿਕਲਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਹ ਬੂੰਦਾਂ ਨਮੀ ਨੂੰ ਖੋ ਦਿੰਦੀਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਸੁੱਕੇ ਮੌਸਮ ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਇੱਕ ਚਿੱਟੀ ਪਰਤ ਬਣਾਉਦੀਆਂ ਹਨ। ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ, ਸੰਕਰਮਿਤ ਖੇਤਰ ਨੈਕਰੋਟਿਕ ਬਣ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਸਲੇਟੀ ਰੰਗ ਵਿੱਚ ਬਦਲ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਸੁੰਗੜ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਅਕਸਰ ਤੰਦਰੁਸਤ ਪੱਤੇ ਦੇ ਉੱਤਕ ਫਟ ਕੇ ਡਿੱਗਦੇ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ। ਇਹਨਾਂ ਜ਼ਖ਼ਮਾ ਵਿੱਚ ਅਕਸਰ ਪੀਲੇ ਕਿਨਾਰੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਵੱਡੇ, ਅਨਿਯਮਿਤ ਛੇਦ ਪੱਤੇ ਨੂੰ ਇੱਕ ਫੱਟੀ ਜਿਹੀ ਦਿੱਖ ਦਿੰਦੇ ਹਨ। ਕੁਝ ਰੋਧਕ ਕਿਸਮਾਂ ਤੇ, ਜ਼ਖ਼ਮ ਘੱਟ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਪੀਲੇ ਰੰਗ ਦੇ ਕਿਨਾਰੇ ਵੀ ਘੱਟ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਸੰਕਰਮਿਤ ਫ਼ੱਲ ਛੋਟੇ, ਲਗਭਗ ਗੋਲਾਕਾਰ ਧੱਬੇ ਦਿਖਾਉਂਦੇ ਹਨ ਜੋ ਆਮ ਤੌਰ ਤੇ ਸਤਹੀ ਪੱਧਰ ਦੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਜਦੋਂ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਉੱਤਕ ਮਰ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਉਹ ਚਿੱਟੇ ਰੰਗ ਅਤੇ ਖੁੱਲ੍ਹੀ ਤਰੇੜਾਂ ਵਿੱਚ ਬਦਲ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਮੌਕਾਪ੍ਰਸਤੀ ਉੱਲੀ ਅਤੇ ਜੀਵਾਣੂਆਂ ਨੂੰ ਫ਼ੱਲ ਬਸਤੀਵਾਦ ਅਤੇ ਸਾੜਨ ਦਿੰਦੇ ਹਨ। ਛੋਟੇ ਫ਼ੱਲ ਦੇ ਸੰਕਰਮਣ ਵਿਆਪਕ ਤੌਰ ਤੇ ਫ਼ੱਲ ਡਿੱਗਣ ਦਾ ਕਾਰਣ ਬਣ ਸਕਦੇ ਹਨ।
ਸੰਕਰਮਿਤ ਬੀਜ ਸਮੱਗਰੀ ਦਾ 30 ਮਿੰਟ ਲਈ ਲੱਸਣ ਦੇ ਯੋਗਿਕ ਅਤੇ ਗਰਮ ਪਾਣੀ (50 ਡਿਗਰੀ ਸੈਲਸਿਅਸ) ਨਾਲ ਇਲਾਜ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਗ੍ਰੀਨਹਾਊਸਾਂ ਵਿਚ, ਕੋਣੀ ਪੱਤੇ ਦੇ ਧੱਬਿਆਂ ਦੀ ਮੌਜੂਦਗੀ ਨੂੰ ਰਾਤ ਦੇ ਸਮੇਂ ਨਮੀ (80-90%) ਰੋਧਕਾਂ ਨਾਲ ਨਿਯੰਤਰਿਤ ਕਰਕੇ ਦਬਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਜੈਵਿਕ ਨਿਯੰਤ੍ਰਣ ਘਟਕ ਪੈਟਾਫੇਜ ਪੀ. ਸਿਰੀਗੇ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਢੰਗ ਨਾਲ ਖਤਮ ਕਰ ਦਿੰਦਾ ਹੈ। ਜੈਵਿਕ ਤਾਂਬਾ ਉੱਲੀਨਾਸ਼ਕ ਬੀਮਾਰੀ ਦੇ ਫੈਲਣ ਨੂੰ ਘਟਾ ਸਕਦੇ ਹਨ।
ਜੇਕਰ ਉਪਲੱਬਧ ਹੋਵੇ ਤਾਂ ਜੀਵ-ਵਿਗਿਆਨਿਕ ਇਲਾਜਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਹਮੇਸ਼ਾ ਰੋਕਥਾਮ ਦੇ ਉਪਾਵਾਂ ਦੇ ਇਕਸਾਰ ਪਹੁੰਚ ਤੇ ਵਿਚਾਰ ਕਰੋ। ਤਾਂਬਾ ਹਾਈਡ੍ਰੋਔਕਸਾਈਡ ਵਾਲੇ ਕੀਟਨਾਸ਼ਕਾਂ ਨੂੰ ਲਾਗੂ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਲਾਜ ਸਭ ਤੋਂ ਪ੍ਰਭਾਵੀ ਉਦੋਂ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਜਦੋਂ ਤਾਪਮਾਨ 24 ਡਿਗਰੀ ਸੈਂਲਸਿਅਸ ਤੋਂ ਉੱਪਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਪੱਤੇ ਗਿੱਲੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਇੱਕ ਗਰਮ ਦਿਨ ਵਿੱਚ ਛਿੜਕਾਅ ਕਰਨ ਨਾਲ ਜਦੋਂ ਪੱਤਿਆਂ ਸੁੱਕੀਆਂ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ ਪੌਦਿਆਂ ਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਬੀਮਾਰੀ ਦੇ ਨਿਯੰਤਰਨ ਨੂੰ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਲਈ ਹਫਤਾਵਾਰੀ ਛਿੜਕਾਅ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਲੱਛਣ ਸਿਉਡੋਮੋਨਾਸ ਸਿਰੀਨਗੇ ਜੀਵਾਣੂ ਦੁਆਰਾ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਜੋ ਕਿ ਸਾਰੀ ਕੱਦੂ ਜਾਤੀ ਦੀ ਫਸਲ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਸੰਕਰਮਿਤ ਬੀਜਾਂ ਜਾਂ ਪੌਦੇ ਦੇ ਮਲਬੇ ਵਿੱਚ 2 ਤੋਂ ਵੱਧ ਸਾਲਾਂ ਦੀ ਮਿਆਦ ਲਈ ਜਿਉਂਦਾ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਨਮੀ ਵਧੇਰੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਤਾਂ ਸੰਕਰਮਣ ਵਾਲੀਆਂ ਥਾਂਵਾਂ ਤੇ ਸਾਫ ਜਿਹੀ ਚਿੱਟੀ ਚਿਪਚਿਪੀ ਜੀਵਾਣੂ ਰਸ ਦੀ ਬੂੰਦ ਬਣਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਜੀਵਾਣੂ ਪੌਦੇ ਤੋਂ ਪੌਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਕੰਮ ਕਰਨ ਵਾਲਿਆਂ ਦੇ ਹੱਥਾਂ ਅਤੇ ਔਜ਼ਾਰਾਂ, ਕੀੜੇ-ਮਕੌੜਿਆਂ ਦੁਆਰਾ, ਪਾਣੀ ਦੇ ਛਿੱਟਿਆਂ ਜਾਂ ਹਵਾ ਦੁਆਰਾ ਸਥਾਨਅੰਤਰਿਤ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਅਖੀਰ, ਜੀਵਾਣੂ ਪੱਤੀ ਦੀ ਸਤਹ ਤੇ ਸੁਖਮ ਛੇਕਾਂ (ਸਟੋਮਾਟਾ) ਰਾਹੀਂ ਪੌਦੇ ਵਿੱਚ ਦਾਖਲ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਫ਼ੱਲ ਸੰਕਰਮਿਤ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਤਾਂ ਜੀਵਾਣੂ ਛਿਲਕੇ ਦੇ ਅੰਦਰ ਡੂੰਘਾਈ ਤੇ ਚਲੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਬੀਜਾਂ ਨੂੰ ਸੰਕਰਮਿਤ ਕਰ ਦਿੰਦੇ ਹਨ। ਹੈਰਾਨੀ ਦੀ ਗੱਲ ਹੈ ਕਿ, ਤੰਬਾਕੂ ਨੈਕਰੋਸਿਸ ਵਿਸ਼ਾਣੂ, ਪੱਤਿਆਂ ਦਾ ਸੰਕਰਮਣ ਜੀਵਾਣੂ ਦੇ ਖਿਲਾਫ ਕੁਝ ਹੱਦ ਤਕ ਰੋਧਕਤ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦੇ ਹਨ ਜਿਸ ਨਾਲ ਪੱਤੀ ਦੇ ਕੋਣੀ ਧੱਬੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ।