Pseudomonas syringae pv. syringae
ਬੈਕਟੀਰਿਆ
ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਵਿੱਚ ਹੇਠਲੇ ਪੱਤਿਆਂ ਦੀਆਂ ਨਾੜੀਆਂ ਦੇ ਬਰਾਬਰ ਵਿੱਚ ਪੀਲੇ-ਹਰੇ ਰੰਗ ਦੀ ਅਰਧ-ਪਾਰਦਰਸ਼ੀ ਰੰਗਹੀਣਤਾ ਦਿਖਾਈ ਦਿੰਦੀ ਹੈ। ਉਹ ਹੌਲੀ-ਹੌਲੀ ਉੱਪਰ ਦੇ ਪੱਤਿਆਂ ‘ਤੇ ਦਿਖਾਈ ਦੇਣ ਲੱਗਦੇ ਹਨ। ਮੌਸਮ ਦੇ ਅਨੁਕੂਲ ਹਾਲਾਤ ਵਿੱਚ, ਖਰਾਬ ਹੋਏ ਹਿੱਸੇ ਲੰਬਾਈ ਵਿੱਚ ਫੈਲਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਇੱਕਠੇ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਬੈਕਟੀਰੀਆ ਦੇ ਕਾਰਨ ਹੋਣ ਵਾਲਾ ਰਿਸਾਅ ਕਈ ਵਾਰ ਸਿੱਧੇ ਤੌਰ ਤੇ ਸੰਕ੍ਰਮਣ ਵਾਲੇ ਟਿਸ਼ੂਆਂ ਵਿੱਚ ਦਿਖਾਈ ਦਿੰਦਾ ਹੈ। ਕੇਂਦਰਾਂ ਵਿੱਚ ਭੂਰੇ ਰੰਗ ਦੀ ਗਲੀ ਹੋਈ ਧਾਰੀਆਂ ਸੁੱਕ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਡਿੱਗ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਪੱਤੇ ਖੁਰਦੁਰੇ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਮੱਕੀ ਦੀਆਂ ਕੁੱਝ ਸੰਵੇਦਨਸ਼ੀਲ / ਗਤੀਸ਼ੀਲ ਪ੍ਰਜਾਤੀਆਂ ਵਿੱਚ, ਪੂਰੇ ਪੱਤਿਆਂ ‘ਤੇ ਕਲੋਰੋਸਿਸ ਕਾਰਨ ਹੋਣ ਵਾਲੀ ਧਾਰੀਆਂ ਅਤੇ ਪੌਦੇ ਦੇ ਉੱਪਰਲੇ ਸਿਰੇ ਟੇਢੇ ਦਿਖਾਈ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ।
ਹਜੇ ਤੱਕ, ਕੋਈ ਅਸਰਦਾਰ ਜੈਵਿਕ ਇਲਾਜ ਉਪਲਬਧ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਮੱਕੀ ਵਿੱਚ ਬੈਕਟੀਰੀਆ ਵਾਲੇ ਧੱਬਿਆ ਤੇ ਨਿਯੰਤ੍ਰਣ ਲਈ ਵਿਕਲਪਕ ਤੌਰ ਤੇ ਰੋਕਥਾਮ ਵਾਲੇ ਉਪਾਅ ਅਤੇ ਚੰਗੀ ਖੇਤ ਪ੍ਰਥਾਵਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ ਜਾਦੀ ਹੈ।
ਵਰਤਮਾਨ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ, ਰਸਾਇਣਾਂ ਦੁਆਰਾ ਇਲਾਜ ਤਾਂਬੇ ਜਾਂ ਤਾਂਬੇ ਦੇ ਮਿਸ਼ਰਤ ਉਤਪਾਦਾਂ ਨਾਲ ਇਲਾਜ ਤੱਕ ਹੀ ਸੀਮਿਤ ਹੈ। ਕੋਈ ਛਿੜਕਾਅ ਸਿਰਫ ਥੋੜ੍ਹਾ ਹੀ ਅਸਰਦਾਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਇੱਕ ਵਾਰ ਮਹਾਂਮਾਰੀ ਫੈਲਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਇਸ ਬਿਮਾਰੀ ਨੂੰ ਕਾਬੂ ਕਰਨਾ ਬਹੁਤ ਮੁਸ਼ਕਿਲ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਇਸਦੇ ਲੱਛਣ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਜੀਵਾਣੂ ਦੀ ਸ਼ਕਤੀ, ਮੱਕੀ ਦੀ ਕਿਸਮ ਅਤੇ ਵਾਤਾਵਰਣ ਦੀਆਂ ਸਥਿਤੀਆਂ 'ਤੇ ਨਿਰਭਰ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਇਸਦਾ ਬੈਕਟੀਰੀਆ ਮਿੱਟੀ ਵਿੱਚ ਪਏ ਫਸਲਾਂ ਦੇ ਮਲਬੇ, ਕਈ ਵਿਕਲਪਕ ਮੇਜ਼ਬਾਨਾਂ ਅਤੇ ਨਦੀਨਾਂ (ਜੂਗਰ, ਰਾਈ, ਕਲੋਵਰ) ਅਤੇ ਸਵੈ-ਸੇਵੀ ਫਸਲ ਵਾਲੇ ਪੌਦਿਆਂ 'ਤੇ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਸਿੰਚਾਈ, ਪਾਣੀ, ਹਵਾ, ਜਾਂ ਦੂਸ਼ਿਤ ਕਾਮਿਆਂ ਅਤੇ ਸੰਦਾਂ ਰਾਹੀ ਪੌਦਿਆਂ ਵਿੱਚ ਫੈਲਦਾ ਹੈ। ਪੌਦਿਆਂ ਨੂੰ ਕੁਦਰਤੀ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਖੁਲ੍ਹੇ ਸਥਾਨਾਂ ਜਾਂ ਜਖਮਾਂ ਦੁਆਰਾ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰਨ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਇਸ ਦੇ ਬੈਕਟੀਰੀਆ ਪੱਤਿਆਂ ਉੱਤੇ ਵੱਡੀ ਗਿਣਤੀ ਵਿੱਚ ਇਕੱਤਰ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਇਹ 0 ਅਤੇ 35°C ਦੇ ਤਾਪਮਾਨ ਤੱਕ ਜਿਉਂਦਾ ਰਹਿ ਸਕਦਾ ਹੈ ਅਤੇ 25-30° ਸੈਂ. ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਫੈਲਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਬਿਮਾਰੀ ਦੀ ਗੰਭੀਰਤਾ ਗਿੱਲੇ ਅਤੇ ਨਮੀ ਵਾਲੇ ਮੌਸਮ ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਸਭ ਤੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਇਹ ਬੀਮਾਰੀ ਫਸਲ ਦੇ ਮੌਸਮ ਵਿੱਚ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਆਉਂਦੀ ਹੈ, ਤਾਂ ਕੁਝ ਕਿਸਾਨ ਡਿਸਕਿੰਗ ਨਾਲ ਪੂਰੀ ਫਸਲ ਨੂੰ ਨਸ਼ਟ ਕਰ ਦਿੰਦੇ ਹਨ।