Bunchy Top Virus
ਰੋਗਾਣੂ
ਇਹ ਵਾਇਰਸ ਪੌਦਿਆ ਦੇ ਸਾਰੇ ਵਿਕਾਸ ਪੱਧਰਾਂ 'ਤੇ ਅਸਰ ਪਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਲੱਛਣਾਂ ਵਿੱਚ ਨਵੀਆਂ ਪੱਤੀਆਂ ਦੇ ਡੰਡਲਾਂ, ਮੱਧਨਾੜੀ ਅਤੇ ਨਾੜੀਆਂ ਉਤੇ ਗੂੜੀਆਂ ਹਰੀਆਂ ਰੇਖਾਵਾਂ ਦਿਖਾਈ ਦੇਣਾ ਸ਼ਾਮਲ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ, ਪੱਤੇ ਉਤੇ ਕਿਨਾਰਿਆਂ ਦੇ ਨਾਲ ਵੀ ਇਹ ਛੋਟੇ ਜਿਹੇ ਗੂੜੇ ਹਰੇ ਬਿੰਦੂ ਅਤੇ ਰੇਖਾਵਾ ਨੂੰ ਦੇਖਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ (ਮੋਰਸ ਕੋਡ ਬਨਾਵਟ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ)। ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਪੱਤੇ ਕਮਜ਼ੋਰ, ਪਤਲੇ, ਖੜ੍ਹੇ ਅਤੇ ਮੁੜਵੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਜੋ ਕਿ ਨੈਕਰੋਟਿਕ ਵਿੱਚ ਬਦਲੀ ਹੋ ਜਾਣੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਵਧੇ ਹੋਏ ਲਾਗ ਵਿੱਚ, ਨਵੇਂ ਪੱਤੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਲੱਛਣਾਂ ਦੇ ਖਰਾਬ ਹੋਣ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਤਾਜ ਨੂੰ ਛੋਟੇ ਫਿੱਕੇ ਹਰੇ ਜਾਂ ਪੀਲੇ ਪੱਤਿਆਂ ਦੇ ਇਕੱਠ ਨਾਲ ਪਛਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਜੋ "ਬਨਚੀ ਚੋਟੀ" ਬਣਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਸਮੁੱਚੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਵੱਧ ਰਿਹਾ ਵਿਕਾਸ ਰੁੱਕ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ ਕਿ ਪੌਦਾ ਜੂੜ ਜਾਂ ਫਲ ਨਾ ਪੈਦਾ ਕਰੇ। ਜੇ ਸਭ ਕੁਝ ਤਿਆਰ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਫ਼ਲ ਕੁਰੂਪ ਅਤੇ ਛੋਟੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ।
ਜੇ ਰੋਗ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਪੜਾਵਾਂ ਤੇ ਦੇਖਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਸਾਬਣ ਵਾਲੇ ਜਾਂ ਕੀਟਨਾਸ਼ਕ ਸਾਬਣ ਵਾਲੇ ਪਾਣੀ ਦਾ ਚੰਗੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਛਿੜਕਾ ਐਫਿਡ ਦੀ ਆਬਾਦੀ ਨੂੰ ਘਟਾਉਣ ਵਿਚ ਮਦਦ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਜੇਕਰ ਉਪਲੱਬਧ ਹੋਵੇ ਤਾਂ ਜੀਵ ਵਿਗਿਆਨਕ ਇਲਾਜਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਹਮੇਸ਼ਾਂ ਰੋਕਥਾਮ ਦੇ ਉਪਾਵਾਂ ਦੇ ਇੱਕਸਾਰ ਪਹੁੰਚ ਤੇ ਵਿਚਾਰ ਕਰੋ। ਵਾਇਰਲ ਰੋਗ ਸੰਬੰਧੀ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਦਾ ਕੋਈ ਸਿੱਧਾ ਰਸਾਇਣਕ ਇਲਾਜ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਐਫਿਡ ਨਾਮ ਦੇ ਕੀੜੇ ਦੀ ਜਨਸੰਖਿਆ ਨੂੰ ਇੱਕ ਖਾਸ ਪੱਧਰ ਤੱਕ ਦੇ ਸਾਈਪਰਮੀਥ੍ਰੀਨ, ਐਸੀਟਾਮਿਡ, ਕਲੋਰਪਾਈਰੀਫੋਜ਼ ਜਾਂ ਸਬੰਧਤ ਕੀਟਨਾਸ਼ਕ ਦਵਾਈਆਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਕੇ ਨਿਯੰਤਰਿਤ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਖੇਤਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਕੀਟਾਂ ਤੋਂ ਛੁੱਟਕਾਰਾ ਪਾਉਣ ਲਈ, ਮਿੱਟੀ ਦੇ ਤੇਲ ਜਾਂ ਕੀਟਨਾਸ਼ਕ ਨਾਲ ਇਲਾਜ ਕਰੋ।
ਇਹ ਲੱਛਣ ਵਾਇਰਸ ਦੇ ਕਾਰਨ ਆਉਦੇ ਹਨ ਜੋ ਦਰੱਖਤ ਤੋਂ ਦਰੱਖਤ ਤੱਕ ਜਾਂ ਖੇਤਾਂ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਕੇਲੇ ਦੇ ਐਫਿਡ ਨਾਮ ਦੇ ਕੀੜਿਆ (ਪੈਨਟਾਲੋਨਿਆ ਨੀਗਰੋਨਰਵੋਸਾ) ਦੁਆਰਾ ਪ੍ਰਸਾਰਿਤ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਲੰਮੀ ਦੂਰੀ ਦੀ ਆਵਾਜਾਈ ਵਿੱਚ ਲਾਗੀ ਪੌਦਾ ਸਮੱਗਰੀ ਇਕ ਬੂਟੇ ਤੋਂ ਦੂਜੇ ਦੀ ਲਾਗ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਲਾਗ ਦੇ ਹੋਰ ਮੇਜ਼ਬਾਨਾਂ ਵਿੱਚ ਅਦਰਕ, ਹੈਲੀਕੋਨਿਆ ਅਤੇ ਅਰਬੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ। ਕੇਲੇ ਦੀਆਂ ਕਿਸਮਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸੰਵੇਦਨਸ਼ੀਲਤਾ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਵਿੱਚ ਭਿੰਨ-ਭਿੰਨ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ, ਫਰਕ ਮੁੱਖ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਲੱਛਣਾਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਗਟ ਕਰਨ ਦੇ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਦਿਖਦਾ ਹੈ। ਪੌਦੇ ਲਾਗ ਤੋਂ ਮੁੱੜ ਠੀਕ ਨਹੀ ਹੁੰਦੇ। ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਲਾਗੀ ਬੀਜਾਂ ਦੁਆਰਾ ਹੋਇਆ ਪ੍ਰਾਇਮਰੀ ਸੰਕਰਮਣ ਦੂਜੇ ਐਫਿਡ ਨਾਮ ਦੇ ਕੀੜਿਆ ਦੁਆਰਾ ਹੋਣ ਵਾਲੇ ਲਾਗ ਤੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹਾਨੀਕਾਰਕ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਬਸੰਤ ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਜਾਂ ਨਿੱਘੇ, ਸੁੱਕੇ ਮੌਸਮ ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਲੱਛਣ ਹੋਰ ਵੀ ਵੱਧ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।