ਟਮਾਟਰ
ਫੁਸਾਰਿਅਮ ਤਣੇ ਦੀ ਸੜਨ
Fusarium solani
ਉੱਲੀ
5 mins to read
ਸੰਖੇਪ ਵਿੱਚ
- ਨਾੜੀ ਸਾਫ ਹੋਣਾ। ਪੱਤਿਆਂ ਦਾ ਕਲੋਰੋਸਿਸ। ਨਾੜੀ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਦੀ ਭੂਰਾ ਪੈਣਾ। ਰੁਕਿਆ ਹੋਇਆ ਵਾਧਾ।.
ਵਿੱਚ ਵੀ ਪਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ
ਟਮਾਟਰ
ਲੱਛਣ
ਨਾੜੀਆਂ ਦਾ ਸਾਫ ਦਿਖਾਈ ਦੇਣਾ ਅਤੇ ਪੱਤਿਆਂ ਦਾ ਕਲੋਰੋਸਿਸ ਬਿਮਾਰੀ ਦੇ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਲੱਛਣ ਹਨ। ਨੌਜਵਾਨ ਪੌਦਿਆਂ ਵਿਚ, ਲੱਛਣਾਂ ਵਿਚ ਨਾੜੀਆਂ ਦਾ ਸਾਫ ਦਿਖਾਈ ਦੇਣਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਪੇਟੀਓਲਜ਼ ਨੂੰ ਘਟਾ ਕੇ। ਪੀਲਾਪਨ ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਹੇਠਲੇ ਪੱਤਿਆਂ 'ਤੇ ਦੇਖਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਪੱਤੇ ਅੰਤ ਵਿੱਚ ਮੁਰਝਾ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਮਰ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਇਸਦੇ ਬਾਅਦ ਦੇ ਪੱਤਿਆਂ ਵਿੱਚ ਲੱਛਣ ਫੈਲਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਬਾਅਦ ਦੇ ਪੜਾਅ 'ਤੇ, ਨਾੜੀ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਦੀ ਭੂਰੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਹੇਠਲੇ ਪੱਤੇ ਅਤੇ ਬਾਅਦ ਵਿਚ ਪੌਦੇ ਦੇ ਸਾਰੇ ਪੱਤੇ ਉੱਤਰ ਜਾਣਗੇ। ਪੌਦੇ ਅੱਕ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਮਰ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਨਰਮ, ਗੂੜ੍ਹੇ ਭੂਰੇ ਜਾਂ ਕਾਲੇ ਰੰਗ ਦੇ ਕੈਂਕਰ ਤਣੇ 'ਤੇ ਦਿਖਾਈ ਦਿੰਦੇ ਹਨ, ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਨੋਡਾਂ ਅਤੇ ਜ਼ਖ਼ਮ ਵਾਲੀਆਂ ਥਾਵਾਂ 'ਤੇ, ਇਨ੍ਹਾਂ ਸਭ ਨਾਲ ਡੰਡਲ ਘੇਰਿਆ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਜਖਮ ਹਲਕੇ ਸੰਤਰੀ ਰੰਗ , ਬਹੁਤ ਛੋਟੇ, ਫਲਾਸ-ਸ਼ਕਲ ਦੇ ਉਲੀ (ਪੈਰੀਥੀਸੀਆ) ਦੇ ਫਰੂਟਿੰਗ ਢਾਂਚਿਆਂ ਦਾ ਵਿਕਾਸ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਚਿੱਟੇ-ਸੂਤੀ ਉੱਲੀ ਦਾ ਵਾਧਾ ਪੌਦੇ ਤੇ ਬਣ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਜੜ੍ਹਾਂ, ਜਦੋਂ ਲਾਗ ਲੱਗ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ, ਗੂੜ੍ਹੀਆਂ ਭੂਰੀਆਂ, ਨਰਮ ਅਤੇ ਪਾਣੀ ਨਾਲ ਭਿੱਜੀਆਂ ਹੋ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਮਿਰਚ ਫਲ 'ਤੇ ਕਾਲੇ, ਪਾਣੀ ਨਾਲ ਭਿੱਜੇ ਜਖਮਾਂ ਦਾ ਵਿਕਾਸ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ।
Recommendations
ਜੈਵਿਕ ਨਿਯੰਤਰਣ
ਕਈ ਜੀਵ-ਵਿਗਿਆਨਕ ਨਿਯੰਤਰਣ ਏਜੰਟ, ਸਮੇਤ ਬੈਕਟਰੀਆ ਅਤੇ ਐਫ. ਔਰਸੀਪੋਰਮ ਗੈਰ-ਪਰਜੀਵੀ ਤਣਾਅ ਜੋ ਜਿਵਾਣੂਆਂ ਦਾ ਮੁਕਾਬਲਾ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਕੁਝ ਫਸਲਾਂ ਵਿਚ ਫੁਸਾਰਿਅਮ ਵਿਲਟ ਨੂੰ ਨਿਯੰਤਰਿਤ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਦਾ ਇਸਤੇਮਾਲ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਟ੍ਰਿਚੋਡਰਮਾ ਵੀਰਾਇਡ @ 1% ਡਬਲਯੂਪੀ ਜਾਂ 5% ਐਸਸੀ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਬੀਜਾਂ (10 ਗ੍ਰਾਮ / ਕਿਲੋ ਬੀਜ) ਦੇ ਇਲਾਜ ਲਈ ਵੀ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਬੈਸੀਲਸ ਸਬਟਿਲਿਸ, ਸੂਡੋਮੋਨਾਸ ਫਲੋਰੋਸੈਂਸ ਤੇ ਅਧਾਰਤ ਹੋਰ ਉਤਪਾਦ ਵੀ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਹਨ। ਟ੍ਰਾਈਕੋਡਰਮਾ ਹਰਜਿਅਨਮ ਮਿੱਟੀ ਤੇ ਲਾਗੂ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਰਸਾਇਣਕ ਨਿਯੰਤਰਣ
ਜੇ ਉਪਲਬਧ ਹੋਵੇ ਤਾਂ ਇਲਾਜ ਲ਼ਈ ਹਮੇਸ਼ਾਂ ਜੈਵਿਕ ਉਪਚਾਰਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਬਚਾਓ ਉਪਾਵਾਂ ਦੀ ਇੱਕ ਏਕੀਕ੍ਰਿਤ ਪਹੁੰਚ ਤੇ ਵਿਚਾਰ ਕਰੋ। ਦੂਸ਼ਿਤ ਥਾਵਾਂ ਤੇ ਮਿੱਟੀ ਅਧਾਰਿਤ ਉਲੀਨਾਸ਼ਕ ਲਗਾਓ ਜੇ ਕੋਈ ਹੋਰ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਉਪਾਅ ਨਾ ਹੋਵੇ। ਬਿਜਾਈ / ਟ੍ਰਾਂਸਪਲਾਂਟ ਕਰਨ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਕਾਪਰ ਆਕਸੀਕਲੋਰਾਈਡ @ 3 ਜੀ / ਲੀ ਪਾਣੀ ਨਾਲ ਮਿੱਟੀ ਨੂੰ ਡੂਬਾ ਕੇ ਰੱਖਣਾ ਵੀ ਅਸਰਦਾਰ ਹੈ। ਬਿਮਾਰੀ ਦੇ ਫੈਲਣ ਨੂੰ ਸੀਮਤ ਕਰਨ ਲਈ ਕਾਰਬੈਂਡਾਜ਼ੀਮ, ਫਿਪਰੋਨੀਲ, ਫਲੂਚਲੋਰਲਿਨ 'ਤੇ ਅਧਾਰਤ ਹੋਰ ਉਤਪਾਦ ਵੀ ਲਾਗੂ ਕੀਤੇ ਜਾ ਸਕਦੇ ਹਨ।
ਇਸਦਾ ਕੀ ਕਾਰਨ ਸੀ
ਫੁਸਾਰਿਅਮ ਸੋਲਾਨੀ ਇੱਕ ਉੱਲੀ ਹੈ ਜੋ ਪੌਦਿਆਂ ਦੇ ਟ੍ਰਾਂਸਪੋਰਟ ਟਿਸ਼ੂਆਂ ਵਿੱਚ ਵੱਧਦੀ ਹੈ, ਪਾਣੀ ਅਤੇ ਪੌਸ਼ਟਿਕ ਸਪਲਾਈ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਤ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਪੌਦੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਜੜ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਨੋਕਾਂ ਦੁਆਰਾ ਜਾਂ ਜੜ੍ਹਾਂ ਦੇ ਜ਼ਖ਼ਮਾਂ ਦੁਆਰਾ ਸਿੱਧੀਆਂ ਤੌਰ ਤੇ ਸੰਕਰਮਿਤ ਹੋ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਕ ਵਾਰ ਜਿਵਾਣੂ ਇਕ ਖੇਤਰ ਵਿਚ ਸਥਾਪਿਤ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਇਹ ਕਈ ਸਾਲਾਂ ਤਕ ਕਿਰਿਆਸ਼ੀਲ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਓਵਰਵਿੰਟਰਿੰਗ ਸਪੋਰਸ ਬਣਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਮਿੱਟੀ ਤੋਂ ਪੈਦਾ ਹੋਣ ਵਾਲੀਆਂ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਮਿੱਟੀ ਵਿਚ ਬਚੀਆਂ ਰਹਿੰਦੀਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਬੀਜ, ਮਿੱਟੀ, ਪਾਣੀ, ਬੂਟੇ, ਮਜ਼ਦੂਰ, ਸਿੰਚਾਈ ਦਾ ਪਾਣੀ ਅਤੇ ਹਵਾ (ਲਾਗ ਵਾਲੇ ਪੌਦੇ ਦੇ ਮਲਬੇ ਨੂੰ ਚੁੱਕ ਕੇ) ਦੁਆਰਾ ਫੈਲਦੀਆਂ ਹਨ। ਉੱਲੀ ਇੱਕ ਗੰਭੀਰ ਰੋਗ ਪੈਦਾ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਜੀਵ ਹੈ ਜੋ ਕਿ ਕਈ ਮੇਜ਼ਬਾਨਾਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਜੇ ਫੁੱਲ ਉਭਰਨ ਵਾਲੇ ਪੜਾਅ 'ਤੇ ਲਾਗ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਤਾਂ ਉਪਜ ਦੇ ਗੰਭੀਰ ਨੁਕਸਾਨ ਦੀ ਉਮੀਦ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਸਟੈਮ ਕੈਂਨਕਰ ਪਾਣੀ ਦੇ ਉਪਰਲੇ ਵਹਾਅ ਤੇ ਪਾਬੰਦੀ ਲਗਾਉਂਦੇ ਹਨ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਉਪਰ ਵੱਲ ਪਾਣੀ ਖ਼ਤਮ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਅੰਤ ਵਿੱਚ ਪੌਦੇ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਫੁਸਾਰਿਅਮ ਸੋਲਾਨੀ ਮਰੇ ਜਾਂ ਮਰ ਰਹੇ ਪੌਦੇ ਦੇ ਟਿਸ਼ੂਆਂ 'ਤੇ ਆਵਾਸ ਬਣਾ ਸਕਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਸਰਗਰਮੀ ਨਾਲ ਰਾਤ ਨੂੰ ਸਪੋਰਸ ਨੂੰ ਬਾਹਰ ਕੱਢ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਉੱਲੀ ਲਈ ਅਨੁਕੂਲ ਹਾਲਾਤ ਤੁਲਨਾਤਮਕ ਤੌਰ ਤੇ ਉੱਚੀ ਮਿੱਟੀ ਦੀ ਨਮੀ ਅਤੇ ਮਿੱਟੀ ਦੇ ਤਾਪਮਾਨ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਮਾੜੀ ਪਾਣੀ ਦੀ ਨਿਕਾਸੀ ਜਾਂ ਓਵਰਵਾਟਰਿੰਗ ਬਿਮਾਰੀ ਦੇ ਫੈਲਣ ਨੂੰ ਸਮਰਥਨ ਦਿੰਦੀ ਹੈ।
ਰੋਕਥਾਮ ਦੇ ਉਪਾਅ
- ਉਪਲਬਧ ਰੋਧਕ ਕਿਸਮਾਂ, ਜਿਵੇਂ ਫੁਲੇ ਜੋਤੀ ਅਤੇ ਫੁਲੇ ਮੁਕਤਾ ਵਰਗਿਆਂ ਸਿਰਫ ਸਿਹਤਮੰਦ ਪੌਦਿਆਂ ਤੋਂ ਪ੍ਰਾਪਤ ਪੋਦੇ ਹੀ ਲਗਾਓ। ਲੱਛਣਾਂ ਲਈ ਪੌਦਿਆਂ ਦੀ ਨਿਗਰਾਨੀ ਕਰੋ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਝੁਲਸਣ ਜਾਂ ਤਣੇ ਦੇ ਜ਼ਖਮ। ਹੱਥਾਂ ਨਾਲ ਚੁਗੋ ਅਤੇ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਪੌਦਿਆਂ ਨੂੰ ਸਾਵਧਾਨੀ ਨਾਲ ਹਟਾਓ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਟੋਇਆਂ ਵਿਚ ਰੱਖ ਕੇ ਜਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਦੂਰ ਸਾੜ ਕੇ ਨਸ਼ਟ ਕਰ ਦਿਓ। ਆਪਣੇ ਉਪਕਰਣਾਂ ਅਤੇ ਸਾਧਨਾਂ ਨੂੰ ਸਾਫ਼ ਰੱਖੋ, ਖ਼ਾਸਕਰ ਜਦੋਂ ਵੱਖ ਵੱਖ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਹੋਵੋ। ਖੇਤ ਦੇ ਕੰਮ ਦੌਰਾਨ ਪੌਦਿਆਂ ਨੂੰ ਹੋਣ ਵਾਲੇ ਨੁਕਸਾਨ ਤੋਂ ਬਚਾਓ। ਚੰਗੀ ਫਸਲ ਦੀ ਸਫਾਈ ਅਤੇ ਸਾਫ਼ ਸੰਦ ਨਾਲ ਕੱਟਣਾ ਬਿਮਾਰੀ ਨੂੰ ਕਾਬੂ ਵਿਚ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਮਿੱਟੀ ਦੇ ਪੀਐਚ ਨੂੰ 6.5-7.0 ਵਿਚ ਕਰਨਾ ਅਤੇ ਨਾਈਟ੍ਰੋਜਨ ਸਰੋਤਾਂ ਲਈ ਅਮੋਨੀਅਮ ਦੀ ਬਜਾਏ ਨਾਈਟ੍ਰੇਟ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਨਾ ਬਿਮਾਰੀ ਦੀ ਗੰਭੀਰਤਾ ਨੂੰ ਘਟਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਗ੍ਰੀਨਹਾਉਸਾਂ ਵਿਚ, ਥੋੜੀ ਜਿਹੀ ਵਿਵਸਥਿਤ ਡ੍ਰਿਪ ਸਿੰਚਾਈ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰੋ। ਖਾਦ ਦੀ ਵਧੇਰੇ ਮਾਤਰਾ ਵਿੱਚ ਵਰਤੋਂ ਤੋਂ ਬਚੋ। ਵਾਢੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਪੌਦੇ ਦਾ ਮਲਬਾ ਹਟਾਓ ਅਤੇ ਸਾੜ ਦਿਓ। ਯਾਦ ਰੱਖੋ ਕਿ ਸੜਨ ਸਟੋਰੇਜ ਵਿੱਚ ਜਾਰੀ ਰਹਿ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਇੱਕ ਮਹੀਨੇ ਲਈ ਸਿੱਧੀ ਧੁੱਪ ਦੇ ਹੇਠਾਂ ਵਾਲੇ ਖੇਤਰ ਨੂੰ ਕਾਲੀ ਪਲਾਸਟਿਕ ਫੁਆਇਲ ਨਾਲ ਢੱਕ ਕੇ ਬੀਜ ਦੀਆਂ ਕਿਸਮਾਂ ਨੂੰ ਰੋਗਾਣੂ ਮੁਕਤ ਕਰੋ। ਮਿੱਟੀ ਵਿੱਚ ਉਲੀ ਦੇ ਪੱਧਰਾਂ ਨੂੰ ਘਟਾਉਣ ਲਈ ਫਸਲੀ ਚੱਕਰ ਦੀ ਪਾਲਣਾ ਕਰੋ।.
ਸਾਂਝਾ ਕਰੋ
ਪਲਾਂਟਿਕਸ ਡਾਊਨਲੋਡ ਕਰੋ
