ਦਾਲ
ਦਾਲ ਦਾ ਕੋਹੜ
Colletotrichum truncatum
ਉੱਲੀ
5 mins to read
ਸੰਖੇਪ ਵਿੱਚ
- ਤਣੇ ਦੇ ਜਖਮ ਪਹਿਲਾਂ ਤਣਿਆਂ ਦੇ ਹੇਠਲੇ ਹਿੱਸਿਆਂ ਤੇ ਦਿਖਾਈ ਦਿੰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਪੌਦੇ ਵਿੱਚ ਉੱਪਰ ਵੱਲ ਵਿਕਾਸ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਪੱਤੇ ਗਿੱਲੇ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਪੀਲੇ-ਭੂਰੇ ਰੰਗ ਦੇ ਜਖਮ ਹੇਠਲੇ ਪੱਤੇ 'ਤੇ ਵਿਕਸਿਤ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਬੁਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਪੱਤੇ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਮਰ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।.
ਵਿੱਚ ਵੀ ਪਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ
ਦਾਲ
ਲੱਛਣ
ਕੋਹੜ ਪੱਤਿਆਂ, ਤਣੀਆਂ, ਫਲੀਆਂ ਅਤੇ ਬੀਜਾਂ ਤੇ ਜਖਮਾਂ ਦੀ ਦਿੱਖ ਵਜੋਂ ਪਛਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਓਵਲ, ਸਲੇਟੀ ਤੋਂ ਟੈਨ-ਰੰਗ ਦੇ ਨੇਕਰੋਟਿਕ ਪੈਚ, ਗਰੇ ਭੂਰੇ ਰੰਗ ਦੇ ਹਾਸ਼ੀਏ ਵਾਲੇ ਪੁਰਾਣੇ ਪਤਿਆਂ 'ਤੇ ਵਿਕਸਤ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਗੰਭੀਰ ਸਥਿਤੀਆਂ ਵਿੱਚ, ਇਹ ਪੱਤੇ ਮੁਰਝਾ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਸੁੱਕ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਡਿੱਗ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਪੌਦੇ ਦੇ ਪੱਤੇ ਝੜ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਤਣਿਆਂ 'ਤੇ, ਜਖਮ ਲੰਬੇ, ਧੱਸੇ ਅਤੇ ਗਹਿਰੇ ਰੰਗ ਦੇ ਹਾਸ਼ੀਏ ਦੇ ਨਾਲ ਭੂਰੇ ਰੰਗ ਦੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਜਿਵੇਂ ਜਿਵੇਂ ਇਹ ਵਿਸ਼ਾਲ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਜਖਮ ਡੰਡੀ ਦੇ ਅਧਾਰ ਨੂੰ ਢੱਕ ਸਕਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਇਸ ਨੂੰ ਘੇਰ ਸਕਦੇ ਹਨ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਪੌਦਾ ਮੁਰਝਾ ਜਾਵੇਗਾ ਅਤੇ ਮਰ ਜਾਵੇਗਾ। ਪੋਡ ਲਾਲ-ਭੂਰੇ ਹਾਸ਼ੀਏ ਅਤੇ ਲਾਲ ਰੰਗ ਦੇ ਕੇਂਦਰਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਗੋਲਾਕਾਰ ਅਤੇ ਧੱਬੇ ਹੋਏ ਜਖਮ ਵਾਲੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਸਾਰੇ ਮਾਮਲਿਆਂ ਵਿੱਚ, ਮਰੇ ਟਿਸ਼ੂਆਂ ਉੱਤੇ ਛੋਟੇ ਵੱਖਰੇ ਗੂੜੇ ਜਾਂ ਕਾਲੇ ਚਟਾਕ ਦਿਖਾਈ ਦਿੰਦੇ ਹਨ। ਕਦੇ-ਕਦਾਈਂ, ਇੱਕ ਨਮਕ ਰੰਗ ਦੀ ਤ੍ਰੇਲ ਵੀ ਕੇਂਦਰ ਵਿੱਚ ਦਿਖਾਈ ਦੇ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਸੰਕਰਮਿਤ ਬੀਜਾਂ ਖੁਸ਼ਕ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਰੰਗ ਫਿੱਕੇ ਹੋਏ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਕੁੱਲ ਮਿਲਾ ਕੇ, ਪੌਦੇ ਦਾ ਜੋਸ਼ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਗਿਆ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਹ ਮੌਸਮ ਦੇ ਮਾੜੇ ਹਾਲਾਤਾਂ ਦੌਰਾਨ ਗੰਭੀਰ ਬਣੇ ਰਹਿ ਸਕਦੇ ਹਨ।
Recommendations
ਜੈਵਿਕ ਨਿਯੰਤਰਣ
ਉਲੀ ਦੀਆਂ ਕੁਝ ਸਬੰਧਤ ਕਿਸਮਾਂ ਲਈ (ਦੂਜੀਆਂ ਫਸਲਾਂ ਤੇ), ਬਿਮਾਰੀ ਦਾ ਨਿਯੰਤਰਣ ਇੱਕ ਖਾਸ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਬੀਜ ਨੂੰ 52 ਡਿਗਰੀ ਸੈਂਟੀਗਰੇਡ ਗਰਮ ਪਾਣੀ ਵਿੱਚ 30 ਮਿੰਟਾਂ ਲਈ ਭਿੱਗੋ ਕੇ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਤਾਪਮਾਨ ਦੇ ਲੋੜੀਂਦੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਨੂੰ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਤਾਪਮਾਨ ਅਤੇ ਸਮੇਂ ਦੀ ਪਾਲਣਾ ਬਿਲਕੁਲ ਸਹੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਕੀਤੀ ਜਾਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ਜੀਵ-ਵਿਗਿਆਨਕ ਏਜੰਟ ਵੀ ਲਾਗ ਨੂੰ ਕੰਟਰੋਲ ਕਰਨ ਵਿਚ ਮਦਦ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਬੀਜ ਦੇ ਇਲਾਜ ਦੇ ਤੌਰ ਤੇ ਵਰਤੇ ਜਾਂਦੇ ਉੱਲੀਨਾਸ਼ਕ ਟ੍ਰਾਈਕੋਡਰਮਾ ਹਰਜ਼ੀਆਨਮ ਅਤੇ ਜੀਵਾਣੂ ਸੂਡੋਮੋਨਾਸ ਫਲੋਰੋਸੈਨਸ ਹਨ, ਕੋਲੈਟੋਟਰਿਕਮ ਦੀਆਂ ਕੁਝ ਕਿਸਮਾਂ ਨਾਲ ਮੁਕਾਬਲਾ ਕਰਦੇ ਹਨ।
ਰਸਾਇਣਕ ਨਿਯੰਤਰਣ
ਜੇ ਉਪਲਬਧ ਹੋਵੇ ਤਾਂ ਇਲਾਜ ਲਈ ਜੈਵਿਕ ਇਲਾਜਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਬਚਾਓ ਉਪਾਵਾਂ ਦੀ ਹਮੇਸ਼ਾਂ ਇਕ ਏਕੀਕ੍ਰਿਤ ਪਹੁੰਚ ਤੇ ਵਿਚਾਰ ਕਰੋ। ਬੀਜ-ਉਪਚਾਰ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਬੀਜ ਤੋਂ ਪੈਦਾ ਹੋਏ ਸੰਕਰਮਣ ਲਈ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਕਈ ਉਲੀਨਾਸ਼ਕਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਸਪ੍ਰੇਅ ਵਜੋਂ ਫੁੱਲ ਵਾਲੇ ਪੜਾਅ ਦੋਰਾਨ ਕਰਨ ਦੀ ਸਿਫਾਰਸ਼ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਜੇਕਰ ਹਲਾਤ ਬਿਮਾਰੀ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਦੀਆਂ ਸ਼ਰਤਾਂ ਅਨੁਕੂਲ ਹੋਣ ਤਾਂ ਇਸ ਨੂੰ ਦੁਹਰਾਓ। ਪਾਈਰਾਕਲੋਸਟ੍ਰੋਬਿਨ, ਕਲੋਰੋਥਲੋਨੀਲ, ਪ੍ਰੋਥੀਓਨੋਜ਼ੋਲ ਜਾਂ ਬੌਸਕਲੀਡ ਦੇ ਅਧਾਰਤ ਫਾਰਮੂਲੇ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਬਿਮਾਰੀ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਲਈ ਸਫਲਤਾਪੂਰਵਕ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਕੁਝ ਉਤਪਾਦਾਂ ਦੇ ਰੋਧਕਤਾ ਦੇ ਕੁਝ ਕੇਸਾਂ ਦਾ ਵਰਣਨ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।
ਇਸਦਾ ਕੀ ਕਾਰਨ ਸੀ
ਲੱਛਣ ਉੱਲੀਮਾਰ ਕੋਲੈਟੋਟਰਿਕਮ ਟ੍ਰੰਕੈਟਮ, ਜੋ ਬੀਜਾਂ ਨਾਲ ਜੁੜ ਕੇ, ਮਿੱਟੀ ਵਿਚ ਜਾਂ ਪੌਦੇ ਦੇ ਮਲਬੇ 'ਤੇ ਚਾਰ ਸਾਲਾਂ ਤਕ ਜੀਉਂਦੇ ਹਨ, ਦੇ ਕਾਰਨ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਇੱਥੇ ਦੋ ਤਰੀਕੇ ਹਨ ਜਿਸ ਦੁਆਰਾ ਲਾਗ ਨਵੇਂ ਪੌਦਿਆਂ 'ਤੇ ਪਹੁੰਚਾਈ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਮੁਢਲੀ ਲਾਗ ਉਦੋਂ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਜਦੋਂ ਮਿੱਟੀ ਵਿਚੋਂ ਉੱਗਣ ਵਾਲੀਆਂ ਬੀਜੀਆਂ ਉਭਰਨ ਵੇਲੇ ਬਿਜਾਣੂ ਬੂਟੇ ਨੂੰ ਸੰਕਰਮਿਤ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਟਿਸ਼ੂਆਂ ਵਿਚ ਪ੍ਰਣਾਲੀਗਤ ਤੌਰ ਤੇ ਵੱਧਦੇ ਹਨ। ਦੂਜੇ ਮਾਮਲਿਆਂ ਤੇ, ਬਿਜਾਣੂ ਬਾਰਸ਼ ਦੀਆਂ ਬੂੰਦਾਂ ਦੁਆਰਾ ਹੇਠਲੇ ਪੱਤਿਆਂ ਉੱਤੇ ਛਿੜਕ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਇੱਕ ਉਲੀ ਲੱਗ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਜੋ ਉਪਰ ਵੱਲ ਫੈਲਦੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਉੱਲੀ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਪੌਦਿਆਂ ਦੇ ਵੱਧ ਰਹੇ ਟਿਸ਼ੂਆਂ (ਗੂੜ੍ਹੇ ਜਾਂ ਕਾਲੇ ਚਟਾਕ) ਦੇ ਜਖਮਾਂ ਦੇ ਅੰਦਰ ਵਧੇਰੇ ਬਿਜਾਣੂ ਪੈਦਾ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਮੀਂਹ ਦੇ ਛਿੱਟਿਆਂ ਦੁਆਰਾ ਪੌਦੇ ਦੇ ਵੱਡੇ ਹਿੱਸਿਆਂ ਜਾਂ ਹੋਰ ਪੌਦਿਆਂ (ਸੈਕੰਡਰੀ ਇਨਫੈਕਸ਼ਨ) ਵਿਚ ਫੈਲ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਠੰਡਾ ਤੋਂ ਗਰਮ ਤਾਪਮਾਨ (ਸਰਵੋਤਮ 20 ਤੋਂ 24 ਡਿਗਰੀ ਸੈਲਸੀਅਸ), ਉੱਚ ਪੀਐਚ ਵਾਲੀ ਮਿੱਟੀ, ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੱਕ ਪੱਤੇ ਦਾ ਗਿੱਲਾਪਣ (18 ਤੋਂ 24 ਘੰਟੇ), ਵਾਰ ਵਾਰ ਬਾਰਸ਼ ਅਤੇ ਸੰਘਣੀ ਛਤਰੀ ਬਿਮਾਰੀ ਦੇ ਹੱਕ ਵਿੱਚ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ। ਪੌਸ਼ਟਿਕ ਤਣਾਅ ਵਾਲੀਆਂ ਫਸਲਾਂ ਖ਼ਾਸਕਰ ਸੰਵੇਦਨਸ਼ੀਲ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ। ਭੈੜੇ ਮਾਮਲਿਆਂ ਵਿੱਚ, ਝਾੜ ਦਾ ਨੁਕਸਾਨ 50% ਤੱਕ ਵੱਧ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਰੋਕਥਾਮ ਦੇ ਉਪਾਅ
- ਸਿਹਤਮੰਦ ਪੌਦਿਆਂ ਜਾਂ ਪ੍ਰਮਾਣਿਤ ਸਰੋਤਾਂ ਤੋਂ ਪ੍ਰਾਪਤ ਬੀਜਾਂ ਦੀ ਹੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰੋ। ਜੇ ਉਪਲਬਧ ਹੋਵੇ ਤਾਂ ਵਧੇਰੇ ਰੋਧਕ ਕਿਸਮਾਂ ਦੀ ਚੋਣ ਕਰੋ। ਬਿਜਾਈ ਵੇਲੇ ਪੌਦਿਆਂ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਇੱਕ ਵਿਸ਼ਾਲ ਵਿੱਥ ਰੱਖੋ। ਗੈਰ-ਮੇਜ਼ਬਾਨ ਪੌਦਿਆਂ ਦੇ ਨਾਲ ਘੱਟੋ ਘੱਟ 4 ਸਾਲਾਂ ਦੀ ਫਸਲ ਚੱਕਰ ਕਿਰਿਆ ਦੀ ਪਾਲਣਾ ਕਰੋ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਖੇਤਾਂ ਵਿਚ ਦਾਲ ਨਾ ਲਗਾਓ ਜੋ ਪਹਿਲਾਂ ਸੰਕਰਮਿਤ ਹੋਏ ਸਨ। ਖੇਤ ਵਿਚੋਂ ਅਤੇ ਆਸ ਪਾਸ ਤੋਂ ਸਵੈ-ਉਗੇ ਦਾਲਾਂ ਦੇ ਬੂਟੇ ਅਤੇ ਜੰਗਲੀ ਬੂਟੀ ਹਟਾਓ। ਮਟਰ ਜਾਂ ਵਿਸ਼ਾਲ ਬੀਨਜ਼ ਨੂੰ ਨਾ ਲਗਾਓ ਕਿਉਂਕਿ ਉਹ ਵਿਕਲਪਕ ਮੇਜ਼ਬਾਨ ਹਨ। ਪੌਦਿਆਂ ਦੀਆਂ ਰਹਿੰਦ-ਖੂੰਹਦ ਨੂੰ ਦੱਫਨਾਓ ਨਾ, ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਉੱਲੀ ਨੂੰ ਅਗਲੀ ਫਸਲ ਵਿਚ ਲੈ ਜਾ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਦੀ ਬਜਾਏ ਪੌਦੇ ਦੇ ਮਲਬੇ ਨੂੰ ਜ਼ਮੀਨ 'ਤੇ ਹੀ ਛੱਡ ਦਿਓ ਕਿਉਂਕਿ ਉੱਲੀ ਉਸਨੂੰ ਉਥੇ ਹੀ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਸੜ ਦਿੰਦੀ ਹੈ। ਜੁਤਾਈ-ਰਹਿਤ ਤਰੀਕਿਆਂ ਤੋਂ ਬਚੋ, ਕਿਉਂਕਿ ਉਹ ਜਿਵਾਣੂਆਂ ਦੇ ਪੱਖ ਵਿਚ ਹੁੰਦੇ ਹਨ।.
ਸਾਂਝਾ ਕਰੋ
ਪਲਾਂਟਿਕਸ ਡਾਊਨਲੋਡ ਕਰੋ
