Epicoccum sorghinum
ਉੱਲੀ
ਬੀਮਾਰੀ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਲੱਛਣ ਵਿਕਸਤ ਹੋ ਰਹੇ ਕੋਸ਼ਿਕਾ ਤੇ ਪਾਣੀ ਭਰੇ ਜ਼ਖ਼ਮਾਂ ਵਜੋਂ ਪ੍ਰਗਟ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਜ਼ਖ਼ਮ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਚਿੱਟੇ ਕੇਂਦਰ ਦੇ ਆਲੇ-ਦੁਆਲੇ ਗੁੜ੍ਹੇ ਭੂਰੇ ਕਿਨਾਰੇ ਦੇ ਨਾਲ ਦਾ ਆਇਤਾਕਾਰ ਜਾਂ ਅਨਿਯਮਤ ਧੱਬੇ ਵਧਾਉਂਦੇ ਅਤੇ ਰੂਪਾਂਤਰ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਜੇ ਪੈਨਿਕਲ ਬਣਨ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਲਾਗ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਕੋਸ਼ਿਕਾ ਸੜ ਕੇ ਅਖੀਰ ਵਿੱਚ ਸੁੱਕ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਫੁੱਲਾਂ ਦੇ ਆਉਣ ਦੇ ਬਾਅਦ ਲੱਛਣ ਨਜ਼ਰ ਆਉਂਦੇ ਹਨ, ਤਾਂ ਅਨਾਜ ਸਿਰਫ ਅਧੂਰੇ ਭਰੇ ਹੋਏ ਹੀ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਗਲੂਮ (ਗਲੂਮ ਬਲਾਇਟ) ਵਿੱਚ ਅਣਗਿਣਤ ਜ਼ਖ਼ਮ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਗੰਭੀਰ ਮਾਮਲਿਆਂ ਵਿੱਚ, 95% ਤੱਕ ਦੇ ਸੰਵੇਦਨਸ਼ੀਲ ਕਿਸਮ ਦੇ ਚਾਵਲ ਵਿੱਚ ਪੈਨਿਕਲਸ ਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਦਾ ਹੈ (ਮਿਸਾਲ ਵਜੋਂ ਚਾਈਲੀਜ਼ ਬੋਰੋ)। ਭਿਆਨਕ ਹਵਾ, ਹੜ੍ਹ ਵਾਲੇ ਖੇਤਰਾਂ ਅਤੇ ਚਮਕਦਾਰ ਧੁੱਪ ਦੇ ਨਾਲ ਭਾਰੀ ਮੀਂਹ ਦੇ ਸਮੇਂ ਦੌਆਰਾ ਬੀਮਾਰੀ ਦੀ ਹਮਾਇਤ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਗਲੂਮ ਝੁਲਸ ਨੂੰ ਆਰਥਿਕ ਨੁਕਸਾਨ ਦੀ ਮਹੱਤਤਾ ਦੇ ਪੱਖ ਤੋਂ ਉਚਭੂਮਿ ਚਾਵਲ ਵਿੱਚ ਛੋਟਾ ਮੰਨਿਆ ਗਿਆ ਸੀ, ਪਰ ਇਹ ਮਹਾਂਮਾਰੀਆਂ ਦਾ ਰੂਪ ਲੈ ਸਕਦਾ ਹੈ ਜੇਕਰ ਅਣਜਾਣੇ ਵਿੱਚ ਛੱਡ ਦਿੱਤੇ ਜਾਵੇ।
ਅੱਜ ਤੱਕ, ਕੋਈ ਵੀ ਜੀਵ-ਵਿਗਿਆਨਕ ਨਿਯੰਤਰਣ ਇਸ ਬੀਮਾਰੀ ਦੀਆਂ ਘਟਨਾਵਾਂ ਜਾਂ ਤੀਬਰਤਾ ਨੂੰ ਘੱਟ ਕਰਨ ਲਈ ਜਾਣਿਆ ਨਹੀ ਗਿਆ। ਜੇ ਤੁਸੀਂ ਇਸ ਬਾਰੇ ਕੁੱਝ ਜਾਣਦੇ ਹੋ ਤਾਂ ਕਿਪ੍ਰਾ ਕਰਕੇ ਸਾਡੇ ਨਾਲ ਸੰਪਰਕ ਕਰੋ।
ਜੇਕਰ ਉਪਲੱਬਧ ਹੋਵੇ ਤਾਂ ਦੋਨੋ ਰੋਕਥਾਮ ਦੇ ਉਪਾਅ ਅਤੇ ਜੈਵਿਕ ਇਲਾਜ ਤੇ ਇਕਸਾਰ ਪਹੁੰਚ ਤੇ ਵਿਚਾਰ ਕਰੋ। ਉੱਲੀਨਾਸ਼ਕ ਨੂੰ ਬੀਜਾਂ ਦਾ ਇਲਾਜ ਕਰਨ ਲਈ ਵਰਤਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸਨੇ ਪੀ. ਸੋਰਗੀਨਾ ਦੇ ਕੁੱਝ ਚਾਵਲ ਦੀਆਂ ਕੁਦਰਤੀ ਤੌਰ ਤੇ ਲਾਗੀ ਕਿਸਮਾਂ ਨੂੰ ਚੰਗਾ ਨਿਯੰਤ੍ਰਣ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਆਈਪਰੋਡੀਓਨ ਅਤੇ ਕੈਪਟਨ ਵਰਤੇ ਜਾ ਸਕਦੇ ਹਨ ਪਰ ਇਹ 100 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਕਾਰਜਕੁਸ਼ਲ ਨਹੀਂ ਹਨ।
ਇਹ ਲੱਛਣ ਬੀਜ ਅਤੇ ਮਿੱਟੀ ਤੋਂ ਪੈਦਾ ਹੋਈ ਉੱਲੀ ਐਪਿਕੋਕੰਮ ਸੌਰਗੀ ਦੁਆਰਾ ਪੈਦਾ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਪਹਿਲਾਂ ਫੋਮਾ ਸੌਰਗੀਨਾ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਸੀ। ਇਹ ਇੱਕ ਮੌਕਾ ਪ੍ਰਸਤ ਜੀਵਾਣੂ ਹੈ ਜੋ ਕਮਜ਼ੋਰ ਜਾਂ ਤਾਕਤਵਰ ਪੌਦਿਆਂ ਤੇ ਹਮਲਾ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਇਹ ਮੁੱਖ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਆਰਥਿਕ ਮਹੱਤਤਾ ਵਾਲੇ ਪੌਦਿਆਂ ਨਾਲ ਜੁੜਿਆ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਚਾਰਾ, ਬਾਜਰਾ, ਗੰਨਾ ਅਤੇ ਚਾਵਲ (ਗ੍ਰੈਮੀਨੇ), ਇਹ ਮੇਜਬਾਨਾ ਦੇ ਵਿਸ਼ਾਲ ਸਮੂਹ ਨੂੰ ਵੀ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਅਕਾਸੀਆ, ਅਲੋਈ, ਨਿੰਬੂ ਜਾਤੀ ਅਤੇ ਯੂਕਲਿਪਟਸ ਦੀਆਂ ਕੁੱਝ ਕਿਸਮਾਂ ਵਿੱਚ ਚੋਣਵੇਂ ਮੇਜ਼ਬਾਨ ਵਿਕਲਪਕ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਉੱਲੀ ਫਸਲ ਦੀ ਰਹਿੰਦ-ਖੂੰਹਦ ਵਿੱਚ ਜੀਵਤ ਜਾਪਦੀ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਇਸਦਾ ਅਫ਼ਰੀਕਾ ਵਿੱਚ ਘਰ ਅਤੇ ਪਸ਼ੂ ਦੇ ਖਾਣੇ ਵਿੱਚ ਵੀ ਵਰਣਨ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਹ ਮਾਈਕੋਟੌਕਸਿਨ ਪੈਦਾ ਕਰਦੀ ਹੈ ਜੋ ਪੌਦਿਆਂ ਵਿੱਚ ਲੱਛਣਾਂ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਇਹ ਮਨੁੱਖ ਅਤੇ ਪਸ਼ੂ ਦੀ ਸਿਹਤ ਤੇ ਵੀ ਅਸਰ ਪਾ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਮਨੁੱਖਾਂ ਦੇ ਲੱਛਣਾਂ ਵਿੱਚ ਚਮੜੀ ਤੇ ਲਾਲ ਜ਼ਖ਼ਮ, ਮੂੰਹ ਵਿੱਚ ਛਾਲੇ ਅਤੇ ਕੁੱਝ ਮਾਮਲਿਆਂ ਵਿੱਚ ਕੈਂਸਰ ਵੀ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ।