Gaeumannomyces graminis
ਉੱਲੀ
ਟੇਕ ਆੱਲ ਰੋਗ ਫੰਗਸ ਜੀ. ਗ੍ਰਾਮੀਨੀਸ ਦੇ ਕਾਰਨ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਬੀਮਾਰੀ ਨੂੰ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਤਾ ਗੂੜੀ ਜੜ੍ਹ ਅਤੇ ਤਣੇ ਦੇ ਟਿਸ਼ੂ ਅਤੇ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਤੌਰ ਤੇ ਕਲੋਰੋਟਿਕ ਨੀਵਿਆਂ ਪੱਤੀਆਂ ਨਾਲ ਦਰਸਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਜੇ ਪਲਾਂਟ ਇਸ ਪੜਾਅ ਤੇ ਜਿਊਂਦੇ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ ਤਾਂ ਉਹ ਬਹੁਤ ਮਾੜੇ ਜਾਂ ਬਿਲਕੁਲ ਨਾ ਬਰਾਬਰ ਵੱਧਦੇ, ਅਤੇ ਜੜ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਕਾਲੇ ਜ਼ਖ਼ਮ ਵਿਖਾਉਂਦੇ ਹਨ, ਜੋ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਉਪਰ ਦੇ ਟਿਸ਼ੂ ਵੱਲ ਵਧਦੇ ਹਨ। ਗੂੜੇ ਫੰਗਸ ਵਾਧਾ ਜੜ੍ਹ ਦੇ ਟਿਸ਼ੂ ਨਾਲ ਦਿਖਾਈ ਦੇ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਵਧੇਰੇ ਮੀਂਹ ਦੀਆਂ ਥਾਵਾਂ ਅਤੇ ਸਿੰਜਾਈ ਵਾਲੇ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ, ਇਸ ਬਿਮਾਰੀ ਦੇ ਸਿੱਟੇ ਵਜੋਂ ਕਈ ਵੱਡੇ ਚਿੱਟੇ ਧੱਬੇ ਦੇ ਕਣਕ ਦੇ ਪੌਦੇ ਤੇ ਬਣਦੇ ਹਨ। ਪੌਦਿਆਂ ਨੂੰ ਮਿੱਟੀ ਤੋਂ ਆਸਾਨੀ ਨਾਲ ਖਿੱਚਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਜੜ੍ਹਾਂ ਸ਼ੜ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਇਸ ਪੜਾਅ ਤੇ ਲਗਭਗ ਕਾਲੀ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਸੰਕਰਮਿਤ ਪੌਦੇ ਸੁਕੇ ਜਿਰਾ ਅਨਾਜ ਪੈਦਾ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਜੋ ਅਕਸਰ ਵਾਢੀ ਕਰਨ ਦੇ ਯੋਗ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੇ।
ਕਈ ਬੈਕਟੀਰੀਆ ਪਰਿਵਾਰ ਦੇ ਸੂਡੋਮੋਨਾਸ ਰੋਗਾਣੂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵੀ ਤੌਰ ਤੇ ਦਬਾਉਣ ਦੇ ਯੋਗ ਹਨ। ਉਹ ਐਂਟੀਬਾਇਓਟਿਕਸ ਪੈਦਾ ਕਰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਲੋਹੇ ਵਰਗੇ ਜ਼ਰੂਰੀ ਪੌਸ਼ਟਿਕ ਤੱਤ ਲਈ ਮੁਕਾਬਲਾ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਫੈਨਾਜ਼ਿਨ ਤਿਆਰ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਬੈਕਟੀਰੀਆ ਜਾਂ 2,4-ਡਾਇਸਿਟੀਲਫਲੋਰੋਗਲੂੁਕਿਨੋਲ ਨੂੰ ਵੀ ਸਾਰੇ ਰੋਗਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਸਾਬਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਐਂਟਾਗੋਨੀਸ਼ਟੀਕ ਫੰਗਸ ਦਾ ਤਣਾਅ ਵੀ ਵਰਤਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਉਦਾਹਰਨ ਲਈ- ਗ਼ੈਰ-ਜਰਾਸੀਮਿਕ ਗਊਮਨੋਮੀਆਈਸ ਗ੍ਰਾਮੀਨਸ ਰੂਪ ਗ੍ਰੰਥੀ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਕਣਕ ਦੇ ਬੀਜ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ ਅਤੇ ਰੋਗਾਣੂ ਦੇ ਖਿਲਾਫ ਵਿਰੋਧ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰਦਾ ਹੈ।
ਜੇਕਰ ਉਪਲੱਬਧ ਹੋਵੇ ਤਾਂ ਜੀਵ-ਵਿਗਿਆਨਿਕ ਇਲਾਜਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਹਮੇਸ਼ਾ ਰੇਕਥਾਮ ਦੇ ਉਪਾਵਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਇਕਸਾਰ ਪਹੁੰਚ ਤੇ ਵਿਚਾਰ ਕਰੋ। ਸਿਲਥੀਓਫਾਮ ਅਤੇ ਫਲੂਕੁਇਨਕਾਂਨਾਜੋਲ ਵਾਲੇ ਫਿਊਗਸੀਾਈਡਜ਼ ਜੀ. ਗ੍ਰੈਮੀਨਿਸ ਨੂੰ ਮਿਟਾਉਣ ਲਈ ਵਰਤਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਸਟਾਰੋਲ-ਇੰਹੇਬਿਟਿੰਗ ਫਿਊਗਸੀਨਾਈਜ਼ ਅਤੇ ਸਟਰੋਬੋਿਲੁਰਿਨ ਨੂੰ ਲਾਗੂ ਕਰਕੇ ਵੀ ਟੇਕ-ਆੱਲ ਨੂੰ ਦਬਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਲੱਛਣ ਫੰਗਸ ਗਊਮਨੋਮਾਈਸਿਸ ਗਰੈਮੀਨਿਸ ਦੇ ਕਾਰਨ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਮੌਸਮ ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਇਹ ਫਸਲਾਂ ਦੇ ਮਲਬੇ ਵਿੱਚ ਜਾਂ ਧਰਤੀ ਵਿੱਚ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ।ਇਹ ਜੀਵਤ ਮੇਜ਼ਬਾਨਾਂ ਦੀਆਂ ਜੜ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਜਿਵੇਂ ਰੂਟ ਦੀ ਮੌਤ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਇਹ ਮਰਨ ਵਾਲੇ ਟਿਸ਼ੂ ਤੋਂ ਥਾਂ ਬਦਲੀ ਕਰ ਲੈਂਦੀ ਹੈ,ਇਸ ਤੇ ਖਾਣ ਦੀ ਬਜਾਏ। ਇਹ ਉਦੋਂ ਫੈਲਦੀ ਹੈ ਜਦੋਂ ਵਾਢੀ ਅਤੇ ਨਵੀਆਂ ਪੌਦਿਆਂ ਦੀ ਬਿਜਾਈ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਮੁਕਾਬਲਤਨ ਥੋੜਾ ਸਮਾਂ ਹੀ ਰਹਿ (ਹਫ਼ਤੇ ਜਾਂ ਕੁਝ ਮਹੀਨੇ) ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਬੀਜਾਣੂ ਹਵਾ, ਪਾਣੀ, ਜਾਨਵਰਾਂ ਅਤੇ ਖੇਤੀ ਸੰਦ ਜਾਂ ਮਸ਼ੀਨਰੀ ਰਾਹੀਂ ਨੂੰ ਫੈਲ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਰੋਗਜਨਕ ਪ੍ਰਤੀਯੋਗੀਆਂ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲਤਨ ਸੰਵੇਦਨਸ਼ੀਲ ਹੁੰਦੇ ਹੈ, ਅਤੇ ਮੂਲ ਮਿਟ੍ਟੀ ਦੇ ਜੀਵਾਂ ਨਾਲ ਚੰਗੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਮਿਲ ਕੇ ਨਹੀਂ ਰਹਿ ਪਾਂਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਗਰਮੀ ਦੁਆਰਾ ਸਰਗਰਮ ਨਾ ਹੋ ਸਕਣ ਦੇ ਪ੍ਰਤੀ ਵੀ ਸੰਵੇਦਨਸ਼ੀਲ ਹੁੰਦੇ ਹਨ।