Fusarium solani f. sp. phaseoli
ਉੱਲੀ
5 mins to read
ਬਿਜਾਈ ਤੋਂ ਕੁਝ ਹਫ਼ਤਿਆਂ ਬਾਅਦ, ਸੰਕਰਮਿਤ ਬੂਟੇ ਦੇ ਪੱਤੇ ਪੀਲੇ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਮੁਰਝਾਣੇ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਜੇ ਵਾਤਾਵਰਣ ਦੇ ਹਾਲਾਤ ਇਸ ਬਿਮਾਰੀ ਦੇ ਹੱਕ ਵਿਚ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਤਾਂ ਪੌਦੇ ਅਲੋਪ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਉਭਰਨ ਤੋਂ ਤੁਰੰਤ ਬਾਅਦ ਮਰ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਭੂਮੀਗਤ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਲੱਛਣ ਉੱਭਰਨ ਤੋਂ ਸਿਰਫ ਇਕ ਹਫਤੇ ਬਾਅਦ ਮੁੱਖ ਜੜ੍ਹ 'ਤੇ ਲਾਲ ਰੰਗ ਦੇ ਜਖਮਾਂ ਜਾਂ ਲਕੀਰਾਂ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿਚ ਦਿਖਾਈ ਦਿੰਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਜਖਮ ਗੂੜ੍ਹੇ ਭੂਰੇ, ਇਕੱਠੇ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਜਿਵੇਂ ਹੀ ਇਹ ਸੁੱਕਦੇ ਹਨ, ਉਹ ਜੜ੍ਹ ਦੇ ਧੁਰੇ ਦੇ ਨਾਲ ਚੀਰਿਆਂ ਵਿਚ ਵਿਕਸਤ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਕਿਨਾਰੇ ਵਾਲੀਆਂ ਜੜ੍ਹਾਂ ਅਤੇ ਜੜ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਨੋਕਾਂ ਫੱਟ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਮਰ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ ਪਰ ਪੌਦਿਆਂ 'ਤੇ ਕਾਇਮ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ। ਨਵੀਆਂ ਰੇਸ਼ੇਦਾਰ ਜੜ੍ਹਾਂ ਇਨ੍ਹਾਂ ਜਖਮਾਂ ਦੇ ਉੱਪਰ ਮਿੱਟੀ ਦੀ ਰੇਖਾ ਦੇ ਨੇੜੇ ਵਿਕਸਤ ਹੋ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ। ਟਿਸ਼ੂ ਨਰਮ ਅਤੇ ਉਲੀਦਾਰ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੇ, ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਬਿਮਾਰੀ ਦਾ ਦੂਸਰਾ ਆਮ ਨਾਮ "ਸੁੱਕੀਆਂ ਜੜ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸੜਨ" ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਜੇ ਉਹ ਵਿਪਰੀਤ ਸਥਿਤੀਆਂ ਤੋਂ ਬਚ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਤਾਂ ਪੌਦੇ ਸਿਰਫ ਕੁਝ ਬੀਜਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਕੁਝ ਕੁ ਫਲੀਆਂ ਹੀ ਉਗਾਉਂਦੇ ਹਨ।
ਬਾਇਓਕੈਂਟ੍ਰੋਲ ਏਜੰਟਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਬੀਜ ਦੇ ਉਪਚਾਰ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਰਾਈਜ਼ੋਬੀਅਮ ਟ੍ਰੋਪੀਸੀ ਨਾਲ ਬੈਕਿਲਸ ਸਬਟਿਲਿਸ ਕੰਮ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਸੂਖਮ ਜੀਵ-ਜੰਤੂਆਂ ਵਾਲੇ ਹੋਰਨਾਂ ਇਲਾਜਾਂ ਵਿਚ ਟ੍ਰਾਈਕੋਡਰਮਾ ਹਰਜਿਆਨਮ 'ਤੇ ਅਧਾਰਿਤ ਹੱਲ ਸ਼ਾਮਲ ਹੁੰਦੇ ਹਨ।
ਜੀਵ-ਵਿਗਿਆਨਕ ਉਪਚਾਰਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਰੋਕਥਾਮ ਉਪਾਵਾਂ ਦੀ ਹਮੇਸ਼ਾਂ ਇਕ ਏਕੀਕ੍ਰਿਤ ਪਹੁੰਚ ਤੇ ਵਿਚਾਰ ਕਰੋ। ਫੰਗੀਸਾਈਡਸ ਆਮ ਤੌਰ ਤੇ ਫੂਸਾਰੀਅਮ ਜੜ੍ਹ ਸੜਨ ਨੂੰ ਨਿਯੰਤਰਿਤ ਕਰਨ ਲਈ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੇ।
ਫੁਸਾਰਿਅਮ ਜੜ੍ਹ ਸੜਨ ਉੱਲੀ ਫੁਸਾਰਿਅਮ ਸੋਲਾਨੀ ਦੇ ਕਾਰਨ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਕਈ ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਮਿੱਟੀ ਵਿੱਚ ਮਲਬੇ ਵਿੱਚ ਬਚੇ ਰਹਿ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਉੱਲੀ ਉਭਰਨ ਦੇ ਥੋੜ੍ਹੀ ਦੇਰ ਬਾਅਦ ਉੱਭਰ ਰਹੇ ਪੌਦਿਆਂ 'ਚ ਦਾਖਲ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਪਾਣੀ ਅਤੇ ਪੌਸ਼ਟਿਕ ਆਵਾਜਾਈ ਦੇ ਟਿਸ਼ੂਆਂ ਵਿੱਚ ਸਥਾਪਤ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਉੱਲੀ ਦੀ ਮੌਜੂਦਗੀ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਤਣਾਅ ਰਹਿਤ, ਸਿਹਤਮੰਦ ਪੌਦਿਆਂ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਾਉਂਦੀ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਜੇ ਵਾਤਾਵਰਣ ਦੇ ਹਾਲਾਤ ਵਿਪਰਿਤ (ਸੋਕੇ, ਹੜ੍ਹ ਵਾਲੀ ਮਿੱਟੀ, ਮਾੜੀ ਪੌਸ਼ਟਿਕਤਾ, ਡੂੰਘੀ ਬਿਜਾਈ, ਸੰਖੇਪ ਮਿੱਟੀ, ਜੜੀ ਬੂਟੀਆਂ ਦੀ ਸੱਟ) ਹੋਣ, ਤਾਂ ਰੁਕੇ ਹੋਏ ਪਾਣੀ ਅਤੇ ਪੌਸ਼ਟਿਕ ਟ੍ਰਾਂਸਪੋਰਟ ਕਾਰਨ ਤਣਾਅ ਅਤੇ ਲੱਛਣਾਂ ਦੀ ਦਿੱਖ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਕੇਸ ਵਿੱਚ ਉਪਜ ਦੇ ਮਹੱਤਵਪੂਰਣ ਨੁਕਸਾਨ ਦੀ ਉਮੀਦ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ।