ਮੱਕੀ
ਮੱਕੀ ਦੇ ਪੱਤਿਆਂ ਦਾ ਝੁਲਸ ਰੋਗ
Cercospora zeae-maydis
ਉੱਲੀ
5 mins to read
ਸੰਖੇਪ ਵਿੱਚ
- ਪੀਲੇ ਕਲੋਰੋਟਿਕ ਪਰਭਾਮੰਡਲ ਦੇ ਨਾਲ ਛੋਟੇ, ਭੂਰੇ ਜਾਂ ਪੀਲੇ-ਭੂਰੇ ਧੱਬਿਆਂ ਨੂੰ ਆਮ ਤੌਰ ਤੇ ਫੁੱਲਾਂ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਹੇਠਲੇ ਪੱਤਿਆਂ ਉੱਪਰ ਦੇਖਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਧੱਬੇ ਸਲੇਟੀ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਵਿਸਤ੍ਰਿਤ, ਆਇਤਾਕਾਰ ਜ਼ਖ਼ਮਾਂ ਵਿੱਚ ਵਿਕਾਸ ਕਰਦੇ ਹਨ ਜੋ ਪੱਤੇ ਦੀ ਨਾੜੀਆਂ ਦੇ ਨਾਲ ਸਮਾਨ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਚੱਲਦੇ ਹਨ। ਅਨੁਕੂਲ ਹਾਲਤਾਂ ਵਿੱਚ ਉਹ ਸਾਰੀ ਪੱਤੀ ਵਿੱਚ ਸੰਗਠਿਤ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਸਾਰੀ ਪੱਤੀ ਨੂੰ ਢੱਕ ਲੈਦੇਂ ਹਨ। ਪੱਤੇ ਦੀ ਝੁਲਸ ਪੌਦਿਆਂ ਨੂੰ ਕਮਜ਼ੋਰ ਬਣਾਉਂਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਕਈ ਵਾਰ ਤਣੇ ਨੂੰ ਵੀ ਨਰਮ ਕਰ ਦਿੰਦੀ ਹੈ, ਜੋ ਆਵਾਸ ਬਣ ਸਕਦਾ ਹੈ।.
ਵਿੱਚ ਵੀ ਪਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ
ਮੱਕੀ
ਲੱਛਣ
ਛੋਟੇ ਨੈਕਰੋਟਿਕ (ਭੂਰੇ ਤੋਂ ਹਲਕੇ ਭੂਰੇ) ਧੱਬੇ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਪੀਲਾ ਕਲੋਰੋਟਿਕ ਪ੍ਰਭਾਮੰਡਲ ਹੇਠਲੀ ਪੱਤੀਆਂ ਤੇ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਆਮ ਤੌਰ ਤੇ ਫੁੱਲਾਂ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ। ਹੌਲੀ-ਹੌਲੀ ਇਹ ਜ਼ਖ਼ਮ ਸਲੇਟੀ ਹੋ ਜਾਣਗੇ ਅਤੇ ਛੋਟੀ ਪੱਤੀਆਂ ਤੇ ਵੀ ਨਜ਼ਰ ਆਉਣਗੇ। ਜਿਉਂ ਜਿਉਂ ਬੀਮਾਰੀ ਵੱਧਦੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਉਹ ਵਿਸਤ੍ਰਿਤ, ਆਇਤਾਕਾਰ ਜ਼ਖ਼ਮਾਂ ਵਿਚ ਵਿਕਸਿਤ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਸਨ ਜੋ ਪੱਤੇ ਦੀ ਨਾੜੀਆਂ ਦੇ ਨਾਲ ਸਮਾਨ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਚੱਲਦੇ ਹਨ। ਅਨੁਕੂਲ ਹਾਲਾਤਾਂ ਵਿੱਚ (ਗਰਮ ਤਾਪਮਾਨ, ਉੱਚ ਨਮੀ ਅਤੇ ਗਿੱਲੇ ਪੱਤੇ), ਉਹ ਇੱਕਠੇ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਸਾਰੀ ਪੱਤੀ ਨੂੰ ਢੱਕ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਜੇ ਅਨਾਜ ਭਰਨ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਅਜਿਹਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਕਾਫੀ ਉਪਜ ਨੁਕਸਾਨ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਪੱਤੇ ਦਾ ਝੁਲਸਣਾ ਪੌਦਿਆਂ ਨੂੰ ਕਮਜ਼ੋਰ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਕਈ ਵਾਰ ਤਣੇ ਨੂੰ ਨਰਮ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਆਵਾਸ ਦਾ ਵਾਧਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।
Recommendations
ਜੈਵਿਕ ਨਿਯੰਤਰਣ
ਇਸ ਬੀਮਾਰੀ ਨੂੰ ਨਿਯੰਤ੍ਰਿਤ ਕਰਨ ਲਈ ਕੋਈ ਵੀ ਜੈਵਿਕ ਨਿਯੰਤ੍ਰਣ ਉਪਲੱਬਧ ਨਹੀਂ ਹੈ।
ਰਸਾਇਣਕ ਨਿਯੰਤਰਣ
ਜੇਕਰ ਉਪਲੱਬਧ ਹੋਵੇ ਤਾਂ ਜੀਵ-ਵਿਗਿਆਨਿਕ ਇਲਾਜਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਹਮੇਸ਼ਾ ਰੋਕਥਾਮ ਦੇ ਉਪਾਵਾਂ ਦੇ ਇਕਸਾਰ ਪਹੁੰਚ ਤੇ ਵਿਚਾਰ ਕਰੋ। ਫੁੱਲਾਂ ਵਾਲੇ ਉੱਲੀਨਾਸ਼ਕ ਇਲਾਜ ਬੀਮਾਰੀ ਦੇ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਦਾ ਇੱਕ ਤਰੀਕਾ ਹੈ ਜੇ ਇਹ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਪੜਾਵਾਂ ਤੇ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਪਰੰਤੂ ਇਸ ਨੂੰ ਮੌਸਮ ਦੀਆਂ ਸਥਿੱਤੀਆਂ, ਸੰਭਾਵੀ ਉਪਜ ਦੇ ਨੁਕਸਾਨ ਅਤੇ ਪੌਦਿਆਂ ਦੀ ਸੰਵੇਦਨਸ਼ੀਲਤਾ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਭਾਰਿਤ ਕੀਤਾ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਪਾਈਰਾਕਲੋਸਟਰੋਬਿਨ ਅਤੇ ਸਟ੍ਰੋਬਿਲੁਰਿਨ ਵਾਲੇ ਉੱਲੀਨਾਸ਼ਕ, ਜਾਂ ਅਜ਼ੋਕੋਸੀਸਟ੍ਰੋਬਿਨ ਅਤੇ ਪ੍ਰੋਪੀਕੋਨਾਜ਼ੋਲ ਦੇ ਮਿਸ਼ਰਨ, ਪ੍ਰੋਥੀਓਕੋਨਾਜ਼ੋਲ ਅਤੇ ਟ੍ਰਾਈਫਲੋਕਸੀਸਟਰੋਬਿਨ ਉੱਲੀ ਨੂੰ ਨਿਯੰਤ੍ਰਿਤ ਕਰਨ ਲਈ ਚੰਗੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਹਨ।
ਇਸਦਾ ਕੀ ਕਾਰਨ ਸੀ
ਪੱਤੇ ਦੀ ਸਲੇਟੀ ਧੱਬੇ ਦੀ ਬੀਮਾਰੀ ਉੱਲੀ ਸੈਰਕੋਸਪੋਰਾ ਜ਼ੇਆਂ-ਮੇਡਿਸ ਕਾਰਨ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਲਈ ਮਿੱਟੀ ਵਿੱਚ ਪੌਦੇ ਦੇ ਰਹਿੰਦ-ਖੂੰਹਦ ਵਿੱਚ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ। ਬਸੰਤ ਦੇ ਦੌਰਾਨ, ਬੀਜਾਣੂ ਹੇਠਲੀ ਪੱਤਿਆਂ ਦੇ ਉੱਪਰ ਬਾਰਿਸ਼ ਦੇ ਛਿੱਟਿਆਂ ਅਤੇ ਹਵਾ ਨਾਲ ਲਿਜਾਏ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਦੇ ਜੀਵਨ-ਕਾਲ ਨੂੰ ਉੱਚੇ ਤਾਪਮਾਨ (25 ਤੋਂ 30 ਡਿਗਰੀ ਸੈਲਸਿਅਸ), ਉੱਚ ਉਮਸ (ਨਮੀ, ਧੁੰਦ) ਅਤੇ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਲਈ ਪੱਤੇ ਦੀ ਨਮੀ ਦੁਆਰਾ ਸਮੱਰਥਨ ਮਿਲਦਾ ਹੈ। ਗਰਮ, ਸੁੱਕੇ ਮੌਸਮ ਇਸਦੇ ਵਿਕਾਸ ਵਿੱਚ ਰੁਕਾਵਟ ਪਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਲੱਛਣ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਪੌਦਿਆਂ ਦੀਆਂ ਕਿਸਮਾਂ ਵਿੱਚਕਾਰ ਥੋੜ੍ਹੇ ਬਦਲਦੇ ਹਨ। ਉੱਲੀ ਸੰਵੇਦਨਸ਼ੀਲ ਕਿਸਮਾਂ ਵਿੱਚ 14-21 ਦਿਨਾਂ ਵਿੱਚ ਅਤੇ ਰੋਧਕ ਕਿਸਮਾਂ ਵਿੱਚ 21-28 ਦਿਨਾਂ ਵਿੱਚ ਆਪਣੇ ਜੀਵਨ-ਚੱਕਰ (ਸੰਕਰਮਨ ਤੋਂ ਨਵੇਂ ਬੀਜਾਣੂਆਂ ਦੇ ਉਤਪਾਦਨ ਤੱਕ) ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕਰਦੀ ਹੈ।
ਰੋਕਥਾਮ ਦੇ ਉਪਾਅ
- ਰੋਧਕ ਕਿਸਮਾਂ ਦੀ ਬੀਜਾਈ ਕਰੋ ਜੇਕਰ ਉਪਲੱਬਧ ਹੋਵੇ। ਪੌਦੇ ਲਈ ਪ੍ਰਤਿਕੂਲ ਹਾਲਾਤਾਂ ਤੋਂ ਬਚਣ ਲਈ ਦੇਰ ਨਾਲ ਪੌਦੇ ਲਗਾਉ। ਗੈਰ-ਮੇਜਬਾਨ ਪੌਦਿਆਂ ਦੇ ਨਾਲ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਦੀ ਫਸਲ ਬਦਲੀ ਦੀ ਯੋਜਨਾ ਬਣਾਓ। ਪੌਦੇ ਦੇ ਵਿੱਚਕਾਰ ਜਗ੍ਹਾ ਨੂੰ ਖੁੱਲਾ ਕਰ ਕੇ ਚੰਗੀ ਹਵਾਦਾਰੀ ਬਣਾਈ ਰੱਖੋ। ਵਾਢੀ ਦੇ ਬਾਅਦ ਡੂੰਘਾ ਹਲ ਚਲਾਓ ਅਤੇ ਸਾਰੀ ਪੌਦਿਆਂ ਦੀ ਰਹਿੰਦ-ਖੂੰਹਦ ਨੂੰ ਦਫਨਾ ਦੇਵੋ।.
ਸਾਂਝਾ ਕਰੋ
ਪਲਾਂਟਿਕਸ ਡਾਊਨਲੋਡ ਕਰੋ
