Microdochium sorghi
ਉੱਲੀ
ਇਸ ਬਿਮਾਰੀ ਦੇ ਲੱਛਣ ਪੱਤੇ, ਪੱਤਾ ਸ਼ਿਥ ਅਤੇ ਪੈਨਿਕਲਜ਼ 'ਤੇ ਦਿਖਾਈ ਦਿੰਦੇ ਹਨ। ਪੱਤੇ 'ਤੇ, ਲਾਲ ਭੂਰੇ ਅਤੇ ਪਾਣੀ ਨਾਲ ਭਰੇ ਨਿਸ਼ਾਨ ਵਿਕਸਿਤ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਕਦੇ-ਕਦੇ ਭੀੜੇ , ਫ਼ਿੱਕੇ-ਹਰੇ ਰੰਗ ਦੇ ਘੇਰੇ ਬਣੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਜਿਵੇਂ ਹੀ ਉਹ ਆਕਾਰ ਵਿੱਚ ਵਾਧਾ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਨਾਲ ਹੀ ਲਾਲ ਰੰਗ ਦੀ ਹਾਸ਼ੀਆ ਨਾਲ ਘੁੰਮਦੇ ਹੋਏ ਇੱਕ ਹਲਕੇ-ਭੂਰੇ ਕੇਂਦਰ ਦੇ ਜਖਮ ਬਣਾ ਲੈਂਦੇ ਹਨ। ਉਹ ਅਰਧ-ਘੁਮਾਵਦਾਰ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਜੇਕਰ ਉਹ ਪੱਤੇ ਦੇ ਹਾਸ਼ੀਆ ਦੇ ਨਾਲ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਜਾਂ ਘੁਮਾਵਦਾਰ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਜੇਕਰ ਪੱਤੇ ਦੀ ਵਿਚਲੀ ਡੰਡੀ ਦੇ ਨੇੜੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਹਲਕੇ ਅਤੇ ਗੂੜੇ ਰੰਗ ਵਿੱਚ ਵਿਕਲਪਕ ਜਾਂ ਚੀਰੇ ਦੇ ਪੈਟਰਨ ਵਾਲੇ ਛੱਲੇ ਸਾਫ-ਸਾਫ ਦਿਖਾਈ ਦਿੰਦੇ ਹਨ। ਅਖੀਰ ਵਿੱਚ, ਜਖਮ ਸਾਰੇ ਪੱਤੇ ਨੂੰ ਨਿਗਲ ਹੈ ਜਦੋਂ ਲਾਗ ਬਹੁਤ ਗੰਭੀਰ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਪੱਤਿਆਂ ਦੀ ਸ਼ਿਥ 'ਤੇ, ਵੱਖ-ਵੱਖ ਲੰਬਾਈ, ਸਰੂਪ ਅਤੇ ਆਕਾਰ ਦੇ ਕਾਲੇ-ਜਾਮਣੀ ਜਾਂ ਭੂਰੇ ਜ਼ਖ਼ਮ ਦਿਖਾਈ ਦਿੰਦੇ ਹਨ। ਲੱਗ ਲੱਗੀ ਹੋਈ ਪੱਤਿਆਂ ਦੀ ਸ਼ਿਥ (ਛਿਲਕ) ਪੀਲੀ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ 'ਤੇ ਸੁੱਕ ਕੇ ਮਰ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਨੇਕਰੋਟਿਕ ਜ਼ਖ਼ਮਾਂ ਵਿੱਚ ਅਣਗਿਣਤ ਫੰਗਲ ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ (ਸਕਲੈਰੋਟੀਆ) ਦੇਖੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਲਾਗ ਲੱਗੀ ਹੋਈ ਪੱਤਿਆਂ ਦੀ ਛਿਲਕ ਸੜ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।
ਇਸ ਜੀਵਾਣੂ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਕੋਈ ਜੈਵਿਕ ਨਿਯੰਤ੍ਰਣ ਦੇ ਉਪਾਅ ਉਪਲਬਧ ਨਹੀਂ ਹੈ| ਕਿਰਪਾ ਕਰਕੇ ਸਾਡੇ ਨਾਲ ਸੰਪਰਕ ਕਰੋ ਜੇ ਤੁਸੀਂ ਕਿਸੇ ਵੀ ਢੰਗ ਬਾਰੇ ਜਾਣਦੇ ਹੋ ਜੋ ਬਿਮਾਰੀ ਦੀਆਂ ਘਟਨਾਵਾਂ ਜਾਂ ਤੀਬਰਤਾ ਨੂੰ ਘਟਾਉਣ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਜੇਕਰ ਉਪਲੱਬਧ ਹੋਵੇ ਤਾਂ ਜੀਵ-ਵਿਗਿਆਨਕ ਇਲਾਜਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਹਮੇਸ਼ਾਂ ਬਚਾਓ ਪੂਰਨ ਉਪਾਅ ਦੇ ਨਾਲ ਇੱਕ ਸੰਗਠਿਤ ਪਹੁੰਚ 'ਤੇ ਵਿੱਚਾਰ ਕਰੋ। ਜਾਦਾ ਕੀਮਤਾਂ ਕਾਰਨ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਕੇਸਾਂ ਵਿੱਚ ਉੱਲੀਮਾਰ ਨਾਲ ਕੈਮੀਕਲ ਇਲਾਜ ਦੀ ਸਲਾਹ ਨਹੀਂ ਦਿੱਤੀ ਜਾਂਦੀ। ਵਾਢੀ ਅਤੇ ਫ਼ਸਲਾਂ ਚੱਕਰ ਦੇ ਬਾਅਦ ਰਹਿੰਦ-ਖੂੰਹਦ ਦਾ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਸੰਭਵ ਤੌਰ 'ਤੇ ਕੀਤਾ ਜਾਣ ਵਾਲਾ ਬਿਮਾਰੀ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਦਾ ਵਿਕਲਪ ਹੈ।
ਲੱਛਣ ਗਲੋਏਕੋਰਸਪੋਰਾ ਸੋਰਜੀ ਉੱਲੀ ਦੇ ਕਾਰਨ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਜੋ ਕਈ ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਬੀਜਾਂ ਜਾਂ ਮਿੱਟੀ ਵਿੱਚ ਰਹਿ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਉੱਲੀ ਦੇ ਬਾਅਦ ਦੀ ਬਨਾਵਟ ਨੂੰ ਸਕਲੈਰੋਟੀਆ ਆਖਦੇ ਹਨ (ਛੋਟੇ ਗੂੜੇ ਬਿੰਦੂ ਜ਼ਖਮਾਂ ਤੇ ਦਿਖਾਈ ਦਿੰਦੇ ਹਨ ) ਜੋ ਲਾਗ ਦਾ ਮੁੱਖ ਸਰੋਤ ਹੈ ਅਤੇ ਪ੍ਰਸਾਰ ਕਰਦਾ ਹੈ ਜਦੋਂ ਅਨੁਕੂਲ ਹਲਾਤ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਜਿਵੇਂ ਗਰਮੀ ਅਤੇ ਨਮੀ ਦਾ ਮੌਸਮ। ਰੋਗਾਣੂ ਮਿੱਟੀ ਤੋਂ ਪੁਰਾਣੇ, ਹੇਠਲੇ ਪੱਤਿਆਂ 'ਤੇ ਪਾਣੀ ਦੇ ਛਿੜਕਾ ਜਾਂ ਹਵਾ ਰਾਹੀਂ ਫੈਲਦੇ ਹਨ। ਹਾਲਾਤ ਜਦੋਂ ਅਨੁਕੂਲ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਬਿਮਾਰੀ ਪੌਦੇ 'ਤੇ ਅੱਗੇ ਵੱਧਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਸਾਰੇ ਪੱਤਿਆਂ 'ਤੇ ਜ਼ਖ਼ਮ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਰੋਗਾਣੂ ਜੋ ਸੋਰਗ਼ਮ ਵਿੱਚ ਚੀਰ ਦੇਣ ਵਾਲੇ ਪੱਤਾ ਚਟਾਕਾਂ ਨੂੰ ਟ੍ਰਿਗਰ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਹੋਰਨਾ ਘਾਹ ਪ੍ਰਜਾਤੀਆਂ ਜਿਵੇ ਮੱਕੀ ਅਤੇ ਬਾਜਰੇ ਨੂੰ ਵੀ ਸੰਕਰਮਿਤ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਦੂਜੇ ਮੇਜਬਾਨ ਅਗਲੇ ਮੌਸਮਾਂ ਲਈ ਇਨੋਕਲਮ ਦੇ ਇੱਕ ਭੰਡਾਰ ਵਜੋਂ ਕੰਮ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ।