Magnaporthe oryzae
ਉੱਲੀ
ਪੱਤੇ,ਕਾਲਰ, ਨੋਡ, ਗਰਦਨ, ਪੈਨਿਕ ਦੇ ਹਿੱਸੇ ਅਤੇ ਕਈ ਵਾਰ ਪੱਤੀ ਢੰਢੀ: ਚੌਲ ਧਮਾਕਾ ਪੌਦੇ ਦੇ ਸਾਰੇ ਉਪਰਲੇ ਪੜਾਵਾਂ ਤੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਪਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਪੱਤੇ ਪੀਲੇ ਤੋਂ ਹਲਕੇ ਹਰੇ ਰੰਗ ਦੇ ਕਲੋਰੋਟਿਕ, ਅੱਖਾਂ ਦੇ ਆਕਾਰ ਦੇ ਜ਼ਖਮਾਂ ਤੇ ਨੁੱਕਰ ਵਾਲੇ ਸਿਰੇ ਦੇ ਨਾਲ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਿਤ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਜ਼ਖ਼ਮਾ ਦੇ ਕਿਨਾਰੇ ਨੈਕਰੋਟਿਕ ਹੋ ਜਾਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਕੇਂਦਰ ਚਿੱਟਾ। ਜ਼ਖ਼ਮ ਦਾ ਆਕਾਰ ਪੌਦਿਆਂ ਦੀ ਉਮਰ, ਲਾਗ ਦੇ ਵੱਖੋ-ਵੱਖਰੇ ਕਾਰਣਾਂ ਅਤੇ ਸਮੇਂ ਤੇ ਨਿਰਭਰ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਜ਼ਖ਼ਮ ਵੱਧਦਾ ਹੈ, ਪੱਤੇ ਹੌਲੀ-ਹੌਲੀ ਸੁੱਕ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਜੇ ਪੱਤਿਆਂ ਅਤੇ ਜੰਗਸ਼ਨਾਂ ਨੂੰ ਸੰਕ੍ਰਮਣ ਹੋ ਜਾਵੇ, ਤਾਂ ਕਾਲਰ ਦੀ ਜੜ੍ਹ ਦਿਖਾਈ ਦੇ ਸਕਦੀ ਹੈ, ਅਤੇ ਜੰਕਸ਼ਨ ਉਪਰਲੇ ਪੱਤੇ ਮਰ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਨੋਡ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਵੀ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਨਾਲ ਭੂਰੇ ਨੋਡ ਅਤੇ ਡੰਡਿਆਂ ਦਾ ਟੁੱਟਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਕਦੇ-ਕਦੇ ਪਨੀਰੀ ਜਾਂ ਵਿਅਸਕ ਪੌਦਿਆਂ ਦੀ ਪੂਰਨ ਮੌਤ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਬਾਅਦ ਵਿਚ ਵਾਧੇ ਦੇ ਪੜਾਅ ਤੇ, ਇਕ ਗੰਭੀਰ ਪੱਤੇ ਦਾ ਧਮਾਕਾ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਲਾਗ ਪੱਤੇ ਖੇਤਰ ਨੂੰ ਘਟਾਉਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਸਿੱਟੇ ਵਜੋਂ ਅਨਾਜ ਭਰਨ ਅਤੇ ਉਪਜ ਲਈ ਇਹ ਚੌਲ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵਿਨਾਸ਼ਕਾਰੀ ਰੋਗਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ।
ਅੱਜ ਤੱਕ, ਬਿਮਾਰੀ ਦਾ ਕੋਈ ਅਸਰਦਾਰ ਜੀਵ-ਵਿਗਿਆਨਕ ਨਿਯਮ ਵਪਾਰਕ ਰੂਪ ਵਿਚ ਉਪਲਬਧ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਸਟ੍ਰੈੱਪਟੋਮਾਈਸਸ ਜਾਂ ਸੂਡੋਮੋਨਾਸ ਜੀਵਾਣੂਆ ਦੇ ਅਧਾਰ ਤੇ ਉੱਲੀ ਅਤੇ ਬਿਮਾਰੀ ਦੀਆਂ ਘਟਨਾਵਾਂ/ਫੈਲਾਅ ਤੇ ਆਧਾਰਿਤ ਉਤਪਾਦਾਂ ਦੀ ਵਿਵਹਾਰਤਾ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕਰਨ ਲਈ ਵਧੇਰੇ ਤਰੀਕੇ ਚੱਲ ਰਹੇ ਹਨ।
ਜੇਕਰ ਉਪਲੱਬਧ ਹੋਵੇ ਤਾਂ ਜੀਵ-ਵਿਗਿਆਨਕ ਇਲਾਜਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਹਮੇਸ਼ਾਂ ਰੋਕਥਾਮ ਦੇ ਉਪਾਵਾਂ ਤੇ ਇਕਸਾਰ ਪਹੁੰਚ ਤੇ ਵਿਚਾਰ ਕਰੋ। ਥਿਰਮ ਦੇ ਨਾਲ ਬੀਜ ਦਾ ਇਲਾਜ ਅਸਰਦਾਰ ਹੈ। ਚਾਵਲ ਦੇ ਧਮਾਕੇ ਨੂੰ ਨਿਯੰਤਰਣ ਕਰਨ ਲਈ ਨਰਸਰੀ, ਟਿਲਰਿੰਗ ਅਤੇ ਪੈਨੀਕਲ ਦੇ ਸੰਕਟਕਾਲੀਨ ਪੜਾਅ 'ਤੇ ਐਜੋਕਸਾਈਸਟ੍ਰੋਬਿਨ, ਜਾਂ ਟ੍ਰਾਈਜ਼ੋਲਜ਼ ਜਾਂ ਸਟ੍ਰੋਬਿਲੂਰਿਨਜ਼ ਦੇ ਪਰਿਵਾਰ ਦੇ ਕਿਰਿਆਸ਼ੀਲ ਤੱਤ ਰੱਖਣ ਵਾਲੇ ਉੱਲੀਮਾਰ ਦਵਾਈਆਂ ਦਾ ਛਿੜਕਾਅ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।ਹੈਡਿੰਗ ਤੇ ਇਕ ਜਾਂ ਦੋ ਉੱਲੀਨਾਸ਼ਕ ਰਸਾਇਣਿਕ ਕਾਰਜ ਬਿਮਾਰੀ ਤੇ ਕਾਬੂ ਪਾਉਣ ਵਿਚ ਅਸਰਦਾਰ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ।
ਚਾਵਲ ਭੁਰੜ ਦੇ ਲੱਛਣ ਮਗਨਪੋਰਥ ਗਰਿਸਿਆ ਦੀ ਉੱਲੀ ਕਰਕੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਜੋ ਕਿ ਚੌਲਾਂ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਵਿਨਾਸ਼ਕਾਰੀ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ।ਇਹ ਕਣਕ, ਰਾਈ, ਜੌਂ ਅਤੇ ਮੋਤੀ ਬਾਜਰੇ ਵਰਗੇ ਹੋਰ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਵਾਲੇ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਅਨਾਜ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਉੱਲੀ ਵਾਢੀ ਦੇ ਬਾਅਦ ਤੂੜੀ ਤੇ ਰਹਿ ਸਕਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਅਗਲੇ ਮੌਸਮ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਪੌਦੇ ਆਮ ਤੌਰ ਤੇ ਬੀਜਾਣੂਆਂ ਪ੍ਰਤੀ ਘੱਟ ਸੰਵੇਦਨਸ਼ੀਲ ਹੋ ਜਾਦੇ ਹਨ ਜਦੋਂ ਉਹ ਪਰਿਪੱਕ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਬਿਮਾਰੀ ਨੂੰ ਠੰਢੇ ਤਾਪਮਾਨ, ਅਕਸਰ ਬਾਰਸ਼ ਅਤੇ ਘੱਟ ਮਿੱਟੀ ਦੀ ਨਮੀ ਦੁਆਰਾ ਉਤਸ਼ਾਹ ਮਿਲਦਾ ਹੈ। ਇੱਕ ਸੰਕਰਮਨ ਲਈ ਪੱਤੇ ਦੀ ਨਮੀ ਦੀ ਲੰਮੀ ਮਿਆਦ ਦੀ ਵੀ ਲੋੜ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਉੱਪਰੀ ਚਾਵਲ ਖੇਤਰ ਵਿਚ, ਤ੍ਰੇਲ ਦੇ ਬਣਨ ਵਾਲੇ ਸਥਾਨ (ਵੱਡੇ ਦਿਨ ਰਾਤ ਦੇ ਤਾਪਮਾਨ ਦੇ ਅੰਤਰਾਂ) ਨੂੰ ਖ਼ਤਰਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਅੰਤ ਵਿੱਚ, ਉੱਚ ਨਾਈਟ੍ਰੋਜਨ ਜਾਂ ਘੱਟ ਸਿਲਿਕੋਨ ਦੇ ਪੱਧਰਾਂ ਵਾਲੀ ਮਿੱਟੀ ਵਿੱਚ ਬੀਜੇ ਪੌਦੇ ਵਿੱਚ ਰੋਗ ਵਿਕਸਿਤ ਹੋਣ ਦੀ ਜ਼ਿਆਦਾ ਸੰਭਾਵਨਾ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।