Phytophthora infestans
ਉੱਲੀ
ਪੱਤਿਆਂ ਦੀ ਨੋਕ ਨਾਲ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਣ ਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਕੋਨੇ ਤੇ ਗਹਿਰੇ ਭੂਰੇ ਰੰਗ ਦੇ ਧੱਬੇ ਬਣ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਨਮੀ ਵਾਲੇ ਮੌਸਮ ਵਿੱਚ, ਇਹ ਧੱਬੇ ਪਾਣੀ ਭਰੇ ਜ਼ਖ਼ਮ ਬਣ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਪੱਤੇ ਦੇ ਹੇਠਲੇ ਪਾਸੇ ਇੱਕ ਚਿੱਟੀ ਪਰਤ ਨੂੰ ਵੇਖਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।ਜਿਵੇਂ-ਜਿਵੇਂ ਬੀਮਾਰੀ ਵਧ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਸਾਰੇ ਪੱਤੇ ਗਲ ਜਾਂਦੇ, ਭੂਰੇ ਰੰਗ ਦੇ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਅਤੇ ਮਰ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਜ਼ਖ਼ਮ ਉਪਜ ਅਤੇ ਡੰਠਲਾਂ ਤੇ ਵਿਕਸਿਤ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਆਲੂ ਕੰਦਾਂ ਵਿੱਚ ਚਮੜੀ ਤੇ ਸਲੇਟੀ-ਨੀਲੇ ਧੱਬੇ ਬਣਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਛਿਲਕਾ ਭੂਰਾ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਭੋਜਨ ਲਈ ਅਯੋਗ ਬਣਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਖੇਤਰਾਂ ਦੀ ਸੜਨ ਇੱਕ ਖਾਸ ਗੰਧ ਛੱਡਦੀ ਹੈ।
ਸੁੱਕੇ ਮੌਸਮ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਤਾਂਬਾ ਅਧਾਰਿਤ ਉੱਲੀਨਾਸ਼ਕ ਵਰਤੋਂ। ਪੱਤੇ ਤੇ ਛਿੜਕੇ ਜੈਵਿਕ ਪਰਤ ਘਟਕ ਨਾਲ ਲਾਗ ਨੂੰ ਰੋਕਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਜੇ ਉਪਲਬਧ ਹੋਵੇ, ਤਾਂ ਹਮੇਸ਼ਾ ਜੈਵਿਕ ਇਲਾਜ ਦੇ ਨਾਲ ਰੋਕਥਾਮ ਦੇ ਉਪਾਵਾਂ ਤੇ ਇੱਕਸਾਰ ਪਹੁੰਚ ਤੇ ਵਿਚਾਰ ਕਰੋ। ਫੈਲਣ ਵਾਲੀ ਬੀਮਾਰੀ ਛੁਲਸਣ ਰੋਗ (ਬਲਾਇਟ) ਨੂੰ ਨਿਯੰਤ੍ਰਿਤ ਕਰਨ ਲਈ, ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਤੌਰ ਤੇ ਨਮੀ ਵਾਲੇ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ, ਉੱਲੀਨਾਸ਼ਕ ਲਾਗੂ ਕਰਨਾ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ। ਪੱਤਿਆਂ ਤੇ ਇੱਕ ਪਰਤ ਰੱਖਣ ਵਾਲੇ ਉੱਲੀਨਾਸ਼ਕ ਲਾਗ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਅਸਰਦਾਰ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਉੱਲੀ ਵਿੱਚ ਰੋਧਕਤਾ ਵਿਕਸਿਤ ਨਹੀਂ ਕਰਦੇ। ਮੈਂਡੀਪ੍ਰੋਪੇਮੀਡ, ਕਲਰੋਥਾਲੋਨਿਲ, ਫਲੂਜ਼ਿਨਮ ਜਾਂ ਮੇਕਕੋਜੈਬ ਯੁਕਤ ਦਵਾਈਆਂ ਇਲਾਜ ਲਈ ਵੀ ਵਰਤਿਆਂ ਜਾ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ। ਮੈਨਕੋਜੈਬ ਵਰਗੇ ਕੀਟਨਾਸ਼ਕਾਂ ਨੂੂੰ ਬੁਆਈ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਬੀਜ਼ ਦੇ ਇਲਾਜ ਲਈ ਵੀ ਵਰਤਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਇਹ ਉੱਲੀ ਇਕ ਅਵਿਕਲਪੀ (ਔਬਲੀਗੇਟ) ਪਰਜੀਵੀ ਹੈ, ਅਰਥਾਤ ਇਸ ਨੂੰ ਜੀਵਿਤ ਰਹਿਣ ਲਈ ਸਰਦੀ ਵਿੱਚ ਪੌਦੇ ਦੇ ਮਲਬੇ, ਕੰਦਾਂ ਅਤੇ ਹੋਰ ਮੇਜਬਾਨਾਂ ਦੀ ਲੋੜ ਪੈਂਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਚਮੜੀ ਦੇ ਜ਼ਖ਼ਮ ਅਤੇ ਫਟੇ ਹੋਏ ਭਾਗਾਂ ਰਾਹੀਂ ਪੌਦੇ ਵਿੱਚ ਦਾਖਲ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਬਸੰਤ ਮੋਸਮ ਦੇ ਦੌਰਾਨ, ਉੱਚ ਤਾਪਮਾਨ ਤੇ ਉੱਲੀ ਦੇ ਬੀਜਾਣੂ ਅੰਕੁਰਿਤ ਉਭਰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਹਵਾ ਜਾਂ ਪਾਣੀ ਦੁਆਰਾ ਫੈਲਦੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਠੰਡੀ ਰਾਤ (18 ਡਿਗਰੀ ਸੈਲਸੀਅਸ ਤੋਂ ਘੱਟ), ਗਰਮ ਦਿਨ (18 ਤੋਂ 22 ਡਿਗਰੀ ਸੈਲਸੀਅਸ), ਅਤੇ ਬਾਰਸ਼ ਅਤੇ ਧੁੰਦ (90% ਸਾਧਾਰਣ ਨਮੀ) ਦੀ ਬਰਫ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਬੀਮਾਰੀ ਵਧੇਰੇ ਗੰਭੀਰ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਹਾਲਾਤਾਂ ਵਿੱਚ, ਦੇਰ ਨਾਲ ਹੋਣ ਵਾਲਾ ਛੁਲਸਣ ਦਾ ਰੋਗ (ਬੱਲੇ) ਮਹਾਂਮਾਰੀ ਫੈਲਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।