Glycine max
ਪਾਣੀ ਦੇਣਾ
ਦਰਮਿਆਨਾ
ਕਾਸ਼ਤ
ਸਿੱਧੀ ਬੀਜਾਈ
ਵਾਢੀ
80 - 120 ਦਿਨ
ਮਜ਼ਦੂਰ
ਘੱਟ
ਧੁੱਪ
ਪੂਰਾ ਸੂਰਜ
ਪੀਐਚ ਪੱਧਰ
5.6 - 7
ਤਾਪਮਾਨ
0°C - 0°C
ਖਾਦੀਕਰਨ
ਦਰਮਿਆਨਾ
ਸੋਇਆਬੀਨ (ਗਲਾਈਸਿਨ ਮੈਕਸ) ਪੂਰਬੀ ਏਸ਼ੀਆ ਦੇ ਫੈਬੇਏ ਪਰਿਵਾਰ ਦੀ ਇੱਕ ਫਲੀਦਾਰ ਕਿਸਮ ਹੈ। ਇਹ ਮੁੱਖ ਤੌਰ 'ਤੇ ਆਪਣੇ ਖਾਦੀ ਜਾ ਸਕਣ ਵਾਲੀ ਫਲੀ ਲਈ ਉਗਾਈ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਜੋ ਚੰਗਾ ਪ੍ਰੋਟੀਨ ਅਤੇ ਤੇਲ ਮੁਹੱਈਆ ਕਰਵਾਉਂਦੀ ਹੈ। ਮੁੱਖ ਦੇਸ਼ਾਂ ਜਿਹਨਾਂ ਵਿਚ ਸੋਇਆਬੀਨ ਉਗਏ ਜਾ ਰਹੇ ਹਨ, ਉਹ ਅਮਰੀਕਾ (ਦੁਨੀਆ ਦਾ 32%), ਬ੍ਰਾਜ਼ੀਲ (31%) ਅਤੇ ਅਰਜਨਟੀਨਾ (18%) ਹਨ।
ਜਦੋਂ ਇੱਕ ਸੋਇਆਬੀਨ ਦੇ ਤਣਾਵ ਦੀ ਚੋਣ ਕਰਦੇ ਹੋ ਤਾਂ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਇਹ ਵਿਚਾਰ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਕਿ ਕੁਝ ਖਾਸ ਮੌਸਮ ਦੇ ਲਈ ਇਹ ਕਿਸਮਾਂ ਦੀ ਅਨੁਕੂਲਤਾ ਵੱਖੋ-ਵੱਖਰੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਸੋਇਆਬੀਨ ਦੇ ਪੌਦੇ ਲਗਾਉਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਖੇਤ ਦੇ ਕੀੜਿਆਂ ਦੇ ਇਤਿਹਾਸ ਨੂੰ ਵਿਚਾਰਿਆ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਕੁਝ ਕਿਸਮਾਂ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਕੀੜਿਆਂ ਪ੍ਰਤੀ ਇੱਕ ਜੈਨੇਟਿਕ ਰੋਧਕਤਾ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਸਾਰੇ ਖੇਤਾਂ ਵਿਚ ਵਿਭਿੰਨਤਾ ਨੂੰ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਕਈ ਸੋਇਆਬੀਨ ਕਿਸਮਾਂ ਬੀਜੋ। ਸੋਇਆਬੀਨ ਇੱਕ ਸਿਮਬਿਓਸਿਸ ਰਾਹੀਂ ਬੈਕਟੀਰੀਮ ਬ੍ਰਾਡੀਰਹਿਜਿਓਬਿਅਮ ਜਾਪੌਨਿਕਮ ਦੇ ਨਾਲ ਨਾਈਟ੍ਰੋਜਨ ਨੂੰ ਠੀਕ ਕਰਨ ਦੇ ਯੋਗ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਵਧੀਆ ਨਤੀਜਿਆਂ ਦੇ ਲਈ, ਬੀਜਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਸੋਇਆਬੀਨ ਦੇ ਬੀਜਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਸਹੀ ਮਾਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਬੈਕਟੀਰਿਆ ਦਾ ਸਹੀ ਦਬਾਅ ਮਿਲਾਇਆ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਸੋਇਆਬੀਨ ਦੇ ਬੀਜਾਂ ਨੂੰ ਸਤ੍ਹਾ ਤੋਂ ਲਗਭਗ 4 ਸੈਂਟੀਮੀਟਰ ਹੇਠਾਂ ਲਾਇਆ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ, ਲਗਭਗ ਇਕ-ਇਕਾਈ ਤੋਂ ਲਗਭਗ 40 ਸੈ.ਮੀ. ਵਿੱਥ 'ਤੇ। ਜਦੋਂ ਮਿੱਟੀ ਦਾ ਤਾਪਮਾਨ ਘੱਟੋ ਘੱਟ 10 ਡਿਗਰੀ ਸੈਂਟੀਗਰੇਡ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਉਪਰ ਵੱਲ ਵਧ ਰਹਿ ਹੋਵੇ ਤੱਦ ਪੋਦੇ ਲਗਾਉਣਾ ਦੀ ਸਿਫਾਰਸ਼ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।
ਸਿਹਤਮੰਦ, ਉਪਜਾਊ, ਕੰਮ ਕਰ ਸਕਣ ਯੋਗ ਮਿੱਟੀ ਵਧ ਰਹੀ ਸੋਇਆਬੀਨ ਲਈ ਲਾਹੇਵੰਦ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਦੋਮਟ ਮਿੱਟੀ ਚੰਗਾ ਕੰਮ ਕਰਦੀ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਇਸ ਵਿੱਚ ਮਿੱਟੀ ਨੂੰ ਸੁੱਕਾ ਰੱਖਣ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਨਮ ਰੱਖਣ ਦੀ ਵੀ ਸਮਰੱਥਾ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਸੋਇਆਬੀਨ ਦੇ ਪੋਦੇ ਲਗਪਗ 6.5 ਐੱਮ.ਪੀ. ਵਾਲੀ ਥੋੜ੍ਹੀ ਤੇਜ਼ਾਬੀ ਮਿੱਟੀ ਪਸੰਦ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਫਸਲ ਸਮੁੰਦਰੀ ਪੱਧਰ ਤੋਂ 2000 ਮੀਟਰ ਦੀ ਉਚਾਈ ਤੱਕ ਬਿਜੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ।
ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਸੋਇਆਬੀਨਸ ਮੱਧ-ਪੱਛਮੀ ਯੂਨਾਟਿਡ ਸਟੇਟਸ ਅਤੇ ਦੱਖਣੀ ਕੈਨੇਡਾ ਵਰਗੇ ਠੰਢੇ, ਸ਼ਾਂਤ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਉੱਗ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਪਰ ਇੰਡੋਨੇਸ਼ੀਆ ਵਰਗੇ ਗਰਮ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਵੀ ਚੰਗੇ ਨਤੀਜੇ ਮਿਲਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਫਸਲ ਵਧ ਰਹੇ ਸੀਜ਼ਨ, ਠੀਕ-ਠਾਕ ਪਾਣੀ ਅਤੇ ਸੂਰਜ ਦੀ ਰੌਸ਼ਨੀ ਨਾਲ ਲੱਗਭਗ ਕਿਤੇ ਵੀ ਵਧ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਬਰਫੀਲੇ ਤਾਪਮਾਨ ਨਾਲ ਸੋਇਆਬੀਨ ਦਾ ਨੁਕਸਾਨ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਪਰ ਉਹ ਕਈ ਹੋਰ ਫਸਲਾਂ ਨਾਲੋਂ ਘੱਟ ਕਮਜੋਰ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਮੱਕੀ ਤੋਂ। ਸੋਇਆਬੀਨਾਂ ਨੂੰ ਵੀ 500 ਮਿਮੀ ਪਾਣੀ ਦੇ ਨਾਲ ਘੱਟ ਤੋਂ ਘੱਟ 20 ਡਿਗਰੀ ਸੈਂਟੀਗਰੇਡ ਤੋਂ 40 ਡਿਗਰੀ ਸੈਂਟੀਗਰੇਡ ਵਾਧੇ ਵਾਲੇ ਤਾਪਮਾਨ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਦਿਨ ਦੀ ਲੰਬਾਈ ਸੋਇਆਬੀਨ ਫਸਲ ਦੇ ਉਤਪਾਦਨ ਵਿਚ ਅਹਿਮ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਉਂਦੀ ਹੈ। ਜਿੱਥੇ ਦਿਨ ਦੀ ਲੰਬਾਈ 14 ਘੰਟਿਆਂ ਤੋਂ ਘੱਟ ਹੈ, ਉੱਥੇ ਚੰਗਾ ਉਪਜ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।
Glycine max
ਸਿਹਤਮੰਦ ਫਸਲਾਂ ਉਗਾਓ ਅਤੇ ਵੱਧ ਝਾੜ ਪਾਓ ਪਲਾਂਟਿਕਸ ਐਪ ਨਾਲ !
ਸੋਇਆਬੀਨ (ਗਲਾਈਸਿਨ ਮੈਕਸ) ਪੂਰਬੀ ਏਸ਼ੀਆ ਦੇ ਫੈਬੇਏ ਪਰਿਵਾਰ ਦੀ ਇੱਕ ਫਲੀਦਾਰ ਕਿਸਮ ਹੈ। ਇਹ ਮੁੱਖ ਤੌਰ 'ਤੇ ਆਪਣੇ ਖਾਦੀ ਜਾ ਸਕਣ ਵਾਲੀ ਫਲੀ ਲਈ ਉਗਾਈ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਜੋ ਚੰਗਾ ਪ੍ਰੋਟੀਨ ਅਤੇ ਤੇਲ ਮੁਹੱਈਆ ਕਰਵਾਉਂਦੀ ਹੈ। ਮੁੱਖ ਦੇਸ਼ਾਂ ਜਿਹਨਾਂ ਵਿਚ ਸੋਇਆਬੀਨ ਉਗਏ ਜਾ ਰਹੇ ਹਨ, ਉਹ ਅਮਰੀਕਾ (ਦੁਨੀਆ ਦਾ 32%), ਬ੍ਰਾਜ਼ੀਲ (31%) ਅਤੇ ਅਰਜਨਟੀਨਾ (18%) ਹਨ।
ਪਾਣੀ ਦੇਣਾ
ਦਰਮਿਆਨਾ
ਕਾਸ਼ਤ
ਸਿੱਧੀ ਬੀਜਾਈ
ਵਾਢੀ
80 - 120 ਦਿਨ
ਮਜ਼ਦੂਰ
ਘੱਟ
ਧੁੱਪ
ਪੂਰਾ ਸੂਰਜ
ਪੀਐਚ ਪੱਧਰ
5.6 - 7
ਤਾਪਮਾਨ
0°C - 0°C
ਖਾਦੀਕਰਨ
ਦਰਮਿਆਨਾ
ਜਦੋਂ ਇੱਕ ਸੋਇਆਬੀਨ ਦੇ ਤਣਾਵ ਦੀ ਚੋਣ ਕਰਦੇ ਹੋ ਤਾਂ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਇਹ ਵਿਚਾਰ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਕਿ ਕੁਝ ਖਾਸ ਮੌਸਮ ਦੇ ਲਈ ਇਹ ਕਿਸਮਾਂ ਦੀ ਅਨੁਕੂਲਤਾ ਵੱਖੋ-ਵੱਖਰੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਸੋਇਆਬੀਨ ਦੇ ਪੌਦੇ ਲਗਾਉਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਖੇਤ ਦੇ ਕੀੜਿਆਂ ਦੇ ਇਤਿਹਾਸ ਨੂੰ ਵਿਚਾਰਿਆ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਕੁਝ ਕਿਸਮਾਂ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਕੀੜਿਆਂ ਪ੍ਰਤੀ ਇੱਕ ਜੈਨੇਟਿਕ ਰੋਧਕਤਾ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਸਾਰੇ ਖੇਤਾਂ ਵਿਚ ਵਿਭਿੰਨਤਾ ਨੂੰ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਕਈ ਸੋਇਆਬੀਨ ਕਿਸਮਾਂ ਬੀਜੋ। ਸੋਇਆਬੀਨ ਇੱਕ ਸਿਮਬਿਓਸਿਸ ਰਾਹੀਂ ਬੈਕਟੀਰੀਮ ਬ੍ਰਾਡੀਰਹਿਜਿਓਬਿਅਮ ਜਾਪੌਨਿਕਮ ਦੇ ਨਾਲ ਨਾਈਟ੍ਰੋਜਨ ਨੂੰ ਠੀਕ ਕਰਨ ਦੇ ਯੋਗ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਵਧੀਆ ਨਤੀਜਿਆਂ ਦੇ ਲਈ, ਬੀਜਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਸੋਇਆਬੀਨ ਦੇ ਬੀਜਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਸਹੀ ਮਾਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਬੈਕਟੀਰਿਆ ਦਾ ਸਹੀ ਦਬਾਅ ਮਿਲਾਇਆ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਸੋਇਆਬੀਨ ਦੇ ਬੀਜਾਂ ਨੂੰ ਸਤ੍ਹਾ ਤੋਂ ਲਗਭਗ 4 ਸੈਂਟੀਮੀਟਰ ਹੇਠਾਂ ਲਾਇਆ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ, ਲਗਭਗ ਇਕ-ਇਕਾਈ ਤੋਂ ਲਗਭਗ 40 ਸੈ.ਮੀ. ਵਿੱਥ 'ਤੇ। ਜਦੋਂ ਮਿੱਟੀ ਦਾ ਤਾਪਮਾਨ ਘੱਟੋ ਘੱਟ 10 ਡਿਗਰੀ ਸੈਂਟੀਗਰੇਡ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਉਪਰ ਵੱਲ ਵਧ ਰਹਿ ਹੋਵੇ ਤੱਦ ਪੋਦੇ ਲਗਾਉਣਾ ਦੀ ਸਿਫਾਰਸ਼ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।
ਸਿਹਤਮੰਦ, ਉਪਜਾਊ, ਕੰਮ ਕਰ ਸਕਣ ਯੋਗ ਮਿੱਟੀ ਵਧ ਰਹੀ ਸੋਇਆਬੀਨ ਲਈ ਲਾਹੇਵੰਦ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਦੋਮਟ ਮਿੱਟੀ ਚੰਗਾ ਕੰਮ ਕਰਦੀ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਇਸ ਵਿੱਚ ਮਿੱਟੀ ਨੂੰ ਸੁੱਕਾ ਰੱਖਣ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਨਮ ਰੱਖਣ ਦੀ ਵੀ ਸਮਰੱਥਾ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਸੋਇਆਬੀਨ ਦੇ ਪੋਦੇ ਲਗਪਗ 6.5 ਐੱਮ.ਪੀ. ਵਾਲੀ ਥੋੜ੍ਹੀ ਤੇਜ਼ਾਬੀ ਮਿੱਟੀ ਪਸੰਦ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਫਸਲ ਸਮੁੰਦਰੀ ਪੱਧਰ ਤੋਂ 2000 ਮੀਟਰ ਦੀ ਉਚਾਈ ਤੱਕ ਬਿਜੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ।
ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਸੋਇਆਬੀਨਸ ਮੱਧ-ਪੱਛਮੀ ਯੂਨਾਟਿਡ ਸਟੇਟਸ ਅਤੇ ਦੱਖਣੀ ਕੈਨੇਡਾ ਵਰਗੇ ਠੰਢੇ, ਸ਼ਾਂਤ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਉੱਗ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਪਰ ਇੰਡੋਨੇਸ਼ੀਆ ਵਰਗੇ ਗਰਮ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਵੀ ਚੰਗੇ ਨਤੀਜੇ ਮਿਲਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਫਸਲ ਵਧ ਰਹੇ ਸੀਜ਼ਨ, ਠੀਕ-ਠਾਕ ਪਾਣੀ ਅਤੇ ਸੂਰਜ ਦੀ ਰੌਸ਼ਨੀ ਨਾਲ ਲੱਗਭਗ ਕਿਤੇ ਵੀ ਵਧ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਬਰਫੀਲੇ ਤਾਪਮਾਨ ਨਾਲ ਸੋਇਆਬੀਨ ਦਾ ਨੁਕਸਾਨ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਪਰ ਉਹ ਕਈ ਹੋਰ ਫਸਲਾਂ ਨਾਲੋਂ ਘੱਟ ਕਮਜੋਰ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਮੱਕੀ ਤੋਂ। ਸੋਇਆਬੀਨਾਂ ਨੂੰ ਵੀ 500 ਮਿਮੀ ਪਾਣੀ ਦੇ ਨਾਲ ਘੱਟ ਤੋਂ ਘੱਟ 20 ਡਿਗਰੀ ਸੈਂਟੀਗਰੇਡ ਤੋਂ 40 ਡਿਗਰੀ ਸੈਂਟੀਗਰੇਡ ਵਾਧੇ ਵਾਲੇ ਤਾਪਮਾਨ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਦਿਨ ਦੀ ਲੰਬਾਈ ਸੋਇਆਬੀਨ ਫਸਲ ਦੇ ਉਤਪਾਦਨ ਵਿਚ ਅਹਿਮ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਉਂਦੀ ਹੈ। ਜਿੱਥੇ ਦਿਨ ਦੀ ਲੰਬਾਈ 14 ਘੰਟਿਆਂ ਤੋਂ ਘੱਟ ਹੈ, ਉੱਥੇ ਚੰਗਾ ਉਪਜ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।