Gossypium
ਪਾਣੀ ਦੇਣਾ
ਦਰਮਿਆਨਾ
ਕਾਸ਼ਤ
ਸਿੱਧੀ ਬੀਜਾਈ
ਵਾਢੀ
180 - 215 ਦਿਨ
ਮਜ਼ਦੂਰ
ਘੱਟ
ਧੁੱਪ
ਪੂਰਾ ਸੂਰਜ
ਪੀਐਚ ਪੱਧਰ
5.8 - 8
ਤਾਪਮਾਨ
15°C - 37°C
ਖਾਦੀਕਰਨ
ਦਰਮਿਆਨਾ
ਕਪਾਹ ਦਾ ਪੌਦਾ ਅਮਰੀਕਾ, ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆ, ਅਫਰੀਕਾ ਅਤੇ ਭਾਰਤ ਦੇ ਟ੍ਰੋਪਿਕਲ ਅਤੇ ਸਬ-ਟ੍ਰੋਪਿਕਲ ਖੇਤਰਾਂ ਦੇ ਨਿਵਾਸੀ ਮਾਲਵੇਸੇਈ ਪੌਦੇ ਦੇ ਪਰਿਵਾਰ ਦਾ ਇਕ ਛੋਟਾ ਜਿਹਾ ਰੁੱਖ ਹੈ। ਇਸਦੀ 90 ਤੋਂ ਵੱਧ ਦੇ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿਚ ਇਸਦੇ ਫਾਈਬਰ ਅਤੇ ਤੇਲਬੀਜਾਂ ਦੋਹਾਂ ਲਈ ਵਿਆਪਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਖੇਤੀ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਮੈਕਸੀਕੋ, ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆ ਅਤੇ ਅਫ਼ਰੀਕਾ ਵਿਚ ਜੰਗਲੀ ਕਪਾਹ ਦੀਆਂ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਵਿਭਿੰਨਤਾ ਦੀਆਂ ਕਿਸਮਾਂ ਲੱਭੀਆਂ ਜਾ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ।
ਲਗਾਉਣਾ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਲਗਭਗ 35 ਸੈਂਟੀਮੀਟਰ ਦੀ ਜੁਤਾਈ ਕਰਨ ਦੀ ਸਿਫਾਰਸ਼ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਮਿੱਟੀ ਵਿਚ ਬਾਕੀ ਬਚੇ ਰਹਿੰਦੇ ਪੌਦਿਆਂ ਨੂੰ ਸ਼ਾਮਲ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰਦੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਮਿੱਟੀ ਦੀ ਬਣਤਰ ਵਿੱਚ ਸੁਧਾਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਜੰਗਲੀ ਬੂਟੀ ਨਿਯਮਤ ਤੌਰ 'ਤੇ ਜਾਂਚੀ ਜਾਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਫਸਲ ਕੱਟਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਅਗਲੇ ਫਸਲਾਂ ਦੀ ਬਿਜਾਈ ਲਈ ਖਾਲੀ ਖੇਤਰ ਨੂੰ ਤੀਆਰ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਫੌਰਨ ਦੁਬਾਰਾ ਜੁਤਾਈ ਕਰ ਦੇਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ਬੀਜ ਦੀ ਚੰਗੀ ਬਿਜਾਈ ਲਈ ਗਹਿਰਾਈ 4-5 ਸੈਂਟੀਮੀਟਰ ਹੋਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ਪ੍ਰਤੀ ਹੈਕਟੇਅਰ ਕਪਾਹ ਦੇ ਤਕਰੀਬਨ 25 ਕਿਲੋ ਬੀਜਾਂ ਦੀ ਸਿਫਾਰਸ਼ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਪ੍ਰਤੀ ਹੈਕਟੇਅਰ ਪ੍ਰਤੀ ਔਸਤਨ 200 ਕਿਲੋਗ੍ਰਾਮ ਸੰਤੁਲਿਤ ਖਾਦ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਬਿਜਾਈ ਕਤਾਰ ਵਿਚ, ਬੀਜਾਂ ਵਿਚਕਾਰ 7.5 ਸੈ.ਮੀ. ਦੀ ਔਸਤ ਦੂਰੀ ਰੱਖੀ ਜਾਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ਕਪਾਹ ਦੇ ਪ੍ਰਤੀ 1 ਹੈਕਟੇਅਰ ਵਿੱਚ 1-2 ਤੰਦਰੁਸਤ ਮਧੂ-ਮੱਖੀ ਦੇ ਛੱਤੇੇ ਰੱਖਣਾ ਲਾਭਦਾਇਕ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਬਾਰਿਸ਼ ਵਾਲੇ ਇਲਾਕਿਆਂ ਵਿਚ, ਕਪਾਹ ਦੀਆਂ ਫ਼ਸਲਾਂ ਦੀ ਬਿਜਾਈ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਖੇਤ ਸਿੰਜਿਆ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਫੁਲ ਨਿਕਲਣ ਤੱਕ ਜਦੋ ਤੱਕ ਬੋਲਾਂ ਨਹੀ ਫੁਟ ਜਾਂਦੀਆਂ।
ਕਪਾਹ ਲਗਭਗ ਸਾਰੀਆਂ ਮਿੱਟੀਆਂ ਵਿੱਚ ਵਧ ਸਕਦੀ ਹੈ, ਬਸ਼ਰਤੇ ਕਿ ਉਹ ਚੰਗੀ ਨਿਕਾਸੀ ਵਾਲੀਆਂ ਹੋਣ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਉੱਚ ਉਪਜ ਨੂੰ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਲਈ, ਖੇਤੀ ਵਾਲੀ ਰੇਤਲੀ ਮਿੱਟੀ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਕਾਫੀ ਮਿੱਟੀ ਹੋਵੇ, ਜੈਵਿਕ ਪਦਾਰਥ ਅਤੇ ਨਾਈਟ੍ਰੋਜਨ ਅਤੇ ਫਾਸਫੋਰਸ ਇੱਕ ਮੱਧਮ ਸੰਜੋਗਤਾ ਆਦਰਸ਼ ਹਨ। ਇੱਕ ਹਲਕੀ ਜਿਹੀ ਢਲਾਨ ਮਦਦਗਾਰ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਇੱਕ ਨਿਯੰਤਰਿਤ ਦਿਸ਼ਾ ਵਿੱਚ ਪਾਣੀ ਦੀ ਨਿਕਾਸੀ ਨੂੰ ਵਧਾਵਾ ਦਿੰਦੀ ਹੈ। ਕਪਾਹ ਦੀ ਚੰਗੀ ਵਿਕਾਸ ਲਈ 5.8 ਅਤੇ 8 ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਇੱਕ ਮਿੱਟੀ ਦੇ ਪੀ.ਐੱਚ. ਪੱਧਰ ਦੀ ਲੋੜ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, 6 ਤੋਂ 6.5 ਸਰਵੋਤਮ ਪੱਧਰ ਹੈ।
ਕਪਾਹ ਦੇ ਬੂਟੇ ਨੂੰ ਲੰਬੇ ਠੰਡ-ਰਹਿਤ ਸਮੇਂ ਦੀ ਲੋੜ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਬਹੁਤ ਉੱਚੀ ਗਰਮੀ ਅਤੇ ਬਹੁਤ ਉੱਚ ਪੱਧਰ ਦੀ ਧੁੱਪ ਤਾਂਕਿ ਚੰਗਾ ਵੱਧ ਸਕੇ। 60ਸੈਂਟੀਮੀਟਰ ਤੋਂ 120 ਸੈਂਟੀਮੀਟਰ ਦਰਮਿਆਨੀ ਬਾਰਿਸ਼ ਨਾਲ ਇੱਕ ਨਿੱਘੇ ਅਤੇ ਨਮੀ ਵਾਲੇ ਮੌਸਮ ਨੂੰ ਪਸੰਦ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਮਿੱਟੀ ਦਾ ਤਾਪਮਾਨ 15 ਡਿਗਰੀ ਸੈਂਟੀਗਰੇਡ ਤੋਂ ਘੱਟ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਸਿਰਫ ਕੁਝ ਕੁ ਬੀਜ ਹੀ ਅੰਕੁਰਿਤ ਹੋ ਪਾਂਦੇ ਹਨ। ਸਰਗਰਮ ਵਾਧੇ ਦੇ ਦੌਰਾਨ, ਆਦਰਸ਼ ਹਵਾ ਤਾਪਮਾਨ 21-37 ਡਿਗਰੀ ਸੈਂਟੀਗਰੇਡ ਦੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਔਸਤ ਕਪਾਹ ਦੇ ਪੌਦੇ ਬਹੁਤਾ ਨੁਕਸਾਨੇ ਗਏ ਬਿਨਾਂ ਥੋੜ੍ਹੇ ਸਮੇਂ ਲਈ 43 ਡਿਗਰੀ ਸੈਲਸੀਅਸ ਤੱਕ ਦੇ ਤਾਪਮਾਨ ਵਿੱਚ ਰਹਿ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਪੱਕਣ ਵਾਲੇ ਪੜਾਅ (ਗਰਮੀ) ਅਤੇ ਵਾਢੀ ਦੇ ਸਮੇਂ (ਪਤਝੜ) ਦੌਰਾਨ ਲਗਾਤਾਰ ਬਾਰਸ਼ ਕਪਾਹ ਦੀ ਖੇਤੀ ਦੀ ਉਪਜ ਨੂੰ ਘਟਾਉਂਦੀ ਹੈ।
Gossypium
ਸਿਹਤਮੰਦ ਫਸਲਾਂ ਉਗਾਓ ਅਤੇ ਵੱਧ ਝਾੜ ਪਾਓ ਪਲਾਂਟਿਕਸ ਐਪ ਨਾਲ !
ਕਪਾਹ ਦਾ ਪੌਦਾ ਅਮਰੀਕਾ, ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆ, ਅਫਰੀਕਾ ਅਤੇ ਭਾਰਤ ਦੇ ਟ੍ਰੋਪਿਕਲ ਅਤੇ ਸਬ-ਟ੍ਰੋਪਿਕਲ ਖੇਤਰਾਂ ਦੇ ਨਿਵਾਸੀ ਮਾਲਵੇਸੇਈ ਪੌਦੇ ਦੇ ਪਰਿਵਾਰ ਦਾ ਇਕ ਛੋਟਾ ਜਿਹਾ ਰੁੱਖ ਹੈ। ਇਸਦੀ 90 ਤੋਂ ਵੱਧ ਦੇ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿਚ ਇਸਦੇ ਫਾਈਬਰ ਅਤੇ ਤੇਲਬੀਜਾਂ ਦੋਹਾਂ ਲਈ ਵਿਆਪਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਖੇਤੀ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਮੈਕਸੀਕੋ, ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆ ਅਤੇ ਅਫ਼ਰੀਕਾ ਵਿਚ ਜੰਗਲੀ ਕਪਾਹ ਦੀਆਂ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਵਿਭਿੰਨਤਾ ਦੀਆਂ ਕਿਸਮਾਂ ਲੱਭੀਆਂ ਜਾ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ।
ਪਾਣੀ ਦੇਣਾ
ਦਰਮਿਆਨਾ
ਕਾਸ਼ਤ
ਸਿੱਧੀ ਬੀਜਾਈ
ਵਾਢੀ
180 - 215 ਦਿਨ
ਮਜ਼ਦੂਰ
ਘੱਟ
ਧੁੱਪ
ਪੂਰਾ ਸੂਰਜ
ਪੀਐਚ ਪੱਧਰ
5.8 - 8
ਤਾਪਮਾਨ
15°C - 37°C
ਖਾਦੀਕਰਨ
ਦਰਮਿਆਨਾ
ਲਗਾਉਣਾ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਲਗਭਗ 35 ਸੈਂਟੀਮੀਟਰ ਦੀ ਜੁਤਾਈ ਕਰਨ ਦੀ ਸਿਫਾਰਸ਼ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਮਿੱਟੀ ਵਿਚ ਬਾਕੀ ਬਚੇ ਰਹਿੰਦੇ ਪੌਦਿਆਂ ਨੂੰ ਸ਼ਾਮਲ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰਦੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਮਿੱਟੀ ਦੀ ਬਣਤਰ ਵਿੱਚ ਸੁਧਾਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਜੰਗਲੀ ਬੂਟੀ ਨਿਯਮਤ ਤੌਰ 'ਤੇ ਜਾਂਚੀ ਜਾਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਫਸਲ ਕੱਟਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਅਗਲੇ ਫਸਲਾਂ ਦੀ ਬਿਜਾਈ ਲਈ ਖਾਲੀ ਖੇਤਰ ਨੂੰ ਤੀਆਰ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਫੌਰਨ ਦੁਬਾਰਾ ਜੁਤਾਈ ਕਰ ਦੇਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ਬੀਜ ਦੀ ਚੰਗੀ ਬਿਜਾਈ ਲਈ ਗਹਿਰਾਈ 4-5 ਸੈਂਟੀਮੀਟਰ ਹੋਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ਪ੍ਰਤੀ ਹੈਕਟੇਅਰ ਕਪਾਹ ਦੇ ਤਕਰੀਬਨ 25 ਕਿਲੋ ਬੀਜਾਂ ਦੀ ਸਿਫਾਰਸ਼ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਪ੍ਰਤੀ ਹੈਕਟੇਅਰ ਪ੍ਰਤੀ ਔਸਤਨ 200 ਕਿਲੋਗ੍ਰਾਮ ਸੰਤੁਲਿਤ ਖਾਦ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਬਿਜਾਈ ਕਤਾਰ ਵਿਚ, ਬੀਜਾਂ ਵਿਚਕਾਰ 7.5 ਸੈ.ਮੀ. ਦੀ ਔਸਤ ਦੂਰੀ ਰੱਖੀ ਜਾਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ਕਪਾਹ ਦੇ ਪ੍ਰਤੀ 1 ਹੈਕਟੇਅਰ ਵਿੱਚ 1-2 ਤੰਦਰੁਸਤ ਮਧੂ-ਮੱਖੀ ਦੇ ਛੱਤੇੇ ਰੱਖਣਾ ਲਾਭਦਾਇਕ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਬਾਰਿਸ਼ ਵਾਲੇ ਇਲਾਕਿਆਂ ਵਿਚ, ਕਪਾਹ ਦੀਆਂ ਫ਼ਸਲਾਂ ਦੀ ਬਿਜਾਈ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਖੇਤ ਸਿੰਜਿਆ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਫੁਲ ਨਿਕਲਣ ਤੱਕ ਜਦੋ ਤੱਕ ਬੋਲਾਂ ਨਹੀ ਫੁਟ ਜਾਂਦੀਆਂ।
ਕਪਾਹ ਲਗਭਗ ਸਾਰੀਆਂ ਮਿੱਟੀਆਂ ਵਿੱਚ ਵਧ ਸਕਦੀ ਹੈ, ਬਸ਼ਰਤੇ ਕਿ ਉਹ ਚੰਗੀ ਨਿਕਾਸੀ ਵਾਲੀਆਂ ਹੋਣ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਉੱਚ ਉਪਜ ਨੂੰ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਲਈ, ਖੇਤੀ ਵਾਲੀ ਰੇਤਲੀ ਮਿੱਟੀ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਕਾਫੀ ਮਿੱਟੀ ਹੋਵੇ, ਜੈਵਿਕ ਪਦਾਰਥ ਅਤੇ ਨਾਈਟ੍ਰੋਜਨ ਅਤੇ ਫਾਸਫੋਰਸ ਇੱਕ ਮੱਧਮ ਸੰਜੋਗਤਾ ਆਦਰਸ਼ ਹਨ। ਇੱਕ ਹਲਕੀ ਜਿਹੀ ਢਲਾਨ ਮਦਦਗਾਰ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਇੱਕ ਨਿਯੰਤਰਿਤ ਦਿਸ਼ਾ ਵਿੱਚ ਪਾਣੀ ਦੀ ਨਿਕਾਸੀ ਨੂੰ ਵਧਾਵਾ ਦਿੰਦੀ ਹੈ। ਕਪਾਹ ਦੀ ਚੰਗੀ ਵਿਕਾਸ ਲਈ 5.8 ਅਤੇ 8 ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਇੱਕ ਮਿੱਟੀ ਦੇ ਪੀ.ਐੱਚ. ਪੱਧਰ ਦੀ ਲੋੜ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, 6 ਤੋਂ 6.5 ਸਰਵੋਤਮ ਪੱਧਰ ਹੈ।
ਕਪਾਹ ਦੇ ਬੂਟੇ ਨੂੰ ਲੰਬੇ ਠੰਡ-ਰਹਿਤ ਸਮੇਂ ਦੀ ਲੋੜ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਬਹੁਤ ਉੱਚੀ ਗਰਮੀ ਅਤੇ ਬਹੁਤ ਉੱਚ ਪੱਧਰ ਦੀ ਧੁੱਪ ਤਾਂਕਿ ਚੰਗਾ ਵੱਧ ਸਕੇ। 60ਸੈਂਟੀਮੀਟਰ ਤੋਂ 120 ਸੈਂਟੀਮੀਟਰ ਦਰਮਿਆਨੀ ਬਾਰਿਸ਼ ਨਾਲ ਇੱਕ ਨਿੱਘੇ ਅਤੇ ਨਮੀ ਵਾਲੇ ਮੌਸਮ ਨੂੰ ਪਸੰਦ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਮਿੱਟੀ ਦਾ ਤਾਪਮਾਨ 15 ਡਿਗਰੀ ਸੈਂਟੀਗਰੇਡ ਤੋਂ ਘੱਟ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਸਿਰਫ ਕੁਝ ਕੁ ਬੀਜ ਹੀ ਅੰਕੁਰਿਤ ਹੋ ਪਾਂਦੇ ਹਨ। ਸਰਗਰਮ ਵਾਧੇ ਦੇ ਦੌਰਾਨ, ਆਦਰਸ਼ ਹਵਾ ਤਾਪਮਾਨ 21-37 ਡਿਗਰੀ ਸੈਂਟੀਗਰੇਡ ਦੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਔਸਤ ਕਪਾਹ ਦੇ ਪੌਦੇ ਬਹੁਤਾ ਨੁਕਸਾਨੇ ਗਏ ਬਿਨਾਂ ਥੋੜ੍ਹੇ ਸਮੇਂ ਲਈ 43 ਡਿਗਰੀ ਸੈਲਸੀਅਸ ਤੱਕ ਦੇ ਤਾਪਮਾਨ ਵਿੱਚ ਰਹਿ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਪੱਕਣ ਵਾਲੇ ਪੜਾਅ (ਗਰਮੀ) ਅਤੇ ਵਾਢੀ ਦੇ ਸਮੇਂ (ਪਤਝੜ) ਦੌਰਾਨ ਲਗਾਤਾਰ ਬਾਰਸ਼ ਕਪਾਹ ਦੀ ਖੇਤੀ ਦੀ ਉਪਜ ਨੂੰ ਘਟਾਉਂਦੀ ਹੈ।