Cicer arietinum
ਪਾਣੀ ਦੇਣਾ
ਘੱਟ
ਕਾਸ਼ਤ
ਸਿੱਧੀ ਬੀਜਾਈ
ਵਾਢੀ
140 - 150 ਦਿਨ
ਮਜ਼ਦੂਰ
ਘੱਟ
ਧੁੱਪ
ਪੂਰਾ ਸੂਰਜ
ਪੀਐਚ ਪੱਧਰ
5.5 - 7
ਤਾਪਮਾਨ
18°C - 29°C
ਖਾਦੀਕਰਨ
ਦਰਮਿਆਨਾ
ਛੋਲੇ ਦੇ ਉਤਪਾਦਨ ਅਤੇ ਰਕਬਿਆਂ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਵਿਚ ਭਾਰਤ ਵਿਸ਼ਵਵਿਆਪੀ ਮੋਹਰੀ ਹੈ। ਛੋਲੇ ਸਭ ਤੋਂ ਪੁਰਾਣੀ ਦਾਲ ਨਗਦੀ ਫਸਲਾਂ ਵਿਚੋਂ ਇਕ ਹੈ ਅਤੇ ਭਾਰਤ ਵਿਚ ਪੁਰਾਣੇ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਕਾਸ਼ਤ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਇਕ ਪੂਰਾ ਪ੍ਰੋਟੀਨ ਸਰੋਤ ਹੈ ਅਤੇ ਫਾਈਬਰ ਅਤੇ ਹੋਰ ਜ਼ਰੂਰੀ ਵਿਟਾਮਿਨ ਵੀ ਪੇਸ਼ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਛੋਲਿਆਂ ਨੂੰ ਦਾਲ (ਚਨਾ ਦਾਲ ਵਜੋਂ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ), ਅਤੇ ਆਟਾ (ਬੇਸਨ) ਵਿੱਚ ਵੰਡਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਤਾਜ਼ੇ ਹਰੇ ਪੱਤੇ ਸਬਜ਼ੀਆਂ ਵਜੋਂ ਵਰਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਜਦੋਂ ਕਿ ਛੋਲੇ ਦੀ ਤੂੜੀ ਪਸ਼ੂਆਂ ਲਈ ਇੱਕ ਵਧੀਆ ਚਾਰਾ ਹੈ।
ਮਿੱਟੀ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਉਪਜਾਉ ਸ਼ਕਤੀ ਲੋੜੀਂਦੀ ਵਾਧੂ ਖਾਦ ਦੀ ਮਾਤਰਾ ਨਿਰਧਾਰਤ ਕਰੇਗੀ। ਛੋਲੇ ਸੁੱਕੀ ਮਿੱਟੀ ਵਿੱਚ ਚੰਗੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਉੱਗਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਥੋੜ੍ਹੇ ਪਾਣੀ ਦੀ ਲੋੜ ਪੈਂਦੀ ਹੈ, ਇਸ ਲਈ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਮੀਂਹ ਦੀ ਫਸਲ ਵਜੋਂ ਉਗਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਜੇ ਬਾਰਸ਼ ਕਾਫ਼ੀ ਨਾ ਹੋਵੇ, ਫੁੱਲਾਂ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਤੱਕ ਅਤੇ ਪੌਦੇ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਦੌਰਾਨ ਸਿੰਚਾਈ ਕੀਤੀ ਜਾਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ਆਪਣੇ ਖੇਤ ਵਿਚ ਨਦੀਨਾਂ ਦੇ ਵਾਧੇ ਨੂੰ ਘੱਟ ਕਰਨ ਲਈ ਜੈਵਿਕ ਪਦਾਰਥ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਸੁੱਕੇ ਪੱਤਿਆਂ ਨਾਲ ਮਲਚਿੰਗ ਕਰਨ 'ਤੇ ਵਿਚਾਰ ਕਰੋ।
ਛੋਲੇ ਦੇ ਪੌਦੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਕਿਸਮਾਂ ਦੀਆਂ ਜ਼ਮੀਨਾਂ ਉੱਤੇ ਉਗਾਏ ਜਾ ਸਕਦੇ ਹਨ, ਪਰ ਰੇਤਲੀ ਤੋਂ ਥੋੜੀ ਜਿਹੀ ਲੋਮ ਮਿੱਟੀ ਵਾਲੀ ਮਿੱਟੀ ਆਦਰਸ਼ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਮਿੱਟੀ ਚੰਗੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਨਿਕਾਸੀ ਵਾਲੀ ਹੋਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਪਾਣੀ ਦਾ ਜਮ੍ਹਾ ਹੋਣਾ ਛੋਲਿਆਂ ਦੀ ਕਾਸ਼ਤ ਲਈ ਢੁਕਵਾਂ ਨਹੀਂ ਹੈ। 5.5 ਤੋਂ 7.0 ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਦਾ ਪੀ.ਐਚ. ਲੈਵਲ ਛੋਲਿਆਂ ਦੇ ਵਧਣ ਲਈ ਆਦਰਸ਼ ਹੈ। ਛੋਲਿਆਂ ਨੂੰ ਬੀਜਾਂ ਲਈ ਖੁਰਦਰੀ ਸਤ੍ਹ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਅਤੇ ਇਹ ਬਹੁਤੀ ਸਾਫ ਅਤੇ ਛੋਟੀਆਂ ਸਤ੍ਹਾਂ ਵਿਚ ਵਧੀਆ ਕੰਮ ਨਹੀਂ ਕਰਦੇ।
ਛੋਲੇ ਦੇ ਪੌਦੇ ਚੰਗੀ ਨਮੀ ਦੀਆਂ ਸਥਿਤੀਆਂ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਵਧੀਆ ਉੱਗਦੇ ਹਨ। ਅਤੇ ਵਧ ਰਹੇ ਛੋਲਿਆਂ ਲਈ ਆਦਰਸ਼ ਤਾਪਮਾਨ 24 ਡਿਗਰੀ ਸੈਲਸੀਅਸ ਅਤੇ 30 ਡਿਗਰੀ ਸੈਲਸੀਅਸ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਦਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਪੌਦੇ 15 ਡਿਗਰੀ ਸੈਲਸੀਅਸ ਨਾਲੋਂ ਘੱਟ ਅਤੇ 35 ਡਿਗਰੀ ਸੈਲਸੀਅਸ ਵਧ ਤਾਪਮਾਨ 'ਤੇ ਰਹਿ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਲਗਭਗ 650 ਤੋਂ 950 ਮਿਲੀਮੀਟਰ ਦੀ ਸਾਲਾਨਾ ਬਾਰਸ਼ ਆਦਰਸ਼ ਹੈ।
Cicer arietinum
ਸਿਹਤਮੰਦ ਫਸਲਾਂ ਉਗਾਓ ਅਤੇ ਵੱਧ ਝਾੜ ਪਾਓ ਪਲਾਂਟਿਕਸ ਐਪ ਨਾਲ !
ਛੋਲੇ ਦੇ ਉਤਪਾਦਨ ਅਤੇ ਰਕਬਿਆਂ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਵਿਚ ਭਾਰਤ ਵਿਸ਼ਵਵਿਆਪੀ ਮੋਹਰੀ ਹੈ। ਛੋਲੇ ਸਭ ਤੋਂ ਪੁਰਾਣੀ ਦਾਲ ਨਗਦੀ ਫਸਲਾਂ ਵਿਚੋਂ ਇਕ ਹੈ ਅਤੇ ਭਾਰਤ ਵਿਚ ਪੁਰਾਣੇ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਕਾਸ਼ਤ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਇਕ ਪੂਰਾ ਪ੍ਰੋਟੀਨ ਸਰੋਤ ਹੈ ਅਤੇ ਫਾਈਬਰ ਅਤੇ ਹੋਰ ਜ਼ਰੂਰੀ ਵਿਟਾਮਿਨ ਵੀ ਪੇਸ਼ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਛੋਲਿਆਂ ਨੂੰ ਦਾਲ (ਚਨਾ ਦਾਲ ਵਜੋਂ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ), ਅਤੇ ਆਟਾ (ਬੇਸਨ) ਵਿੱਚ ਵੰਡਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਤਾਜ਼ੇ ਹਰੇ ਪੱਤੇ ਸਬਜ਼ੀਆਂ ਵਜੋਂ ਵਰਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਜਦੋਂ ਕਿ ਛੋਲੇ ਦੀ ਤੂੜੀ ਪਸ਼ੂਆਂ ਲਈ ਇੱਕ ਵਧੀਆ ਚਾਰਾ ਹੈ।
ਪਾਣੀ ਦੇਣਾ
ਘੱਟ
ਕਾਸ਼ਤ
ਸਿੱਧੀ ਬੀਜਾਈ
ਵਾਢੀ
140 - 150 ਦਿਨ
ਮਜ਼ਦੂਰ
ਘੱਟ
ਧੁੱਪ
ਪੂਰਾ ਸੂਰਜ
ਪੀਐਚ ਪੱਧਰ
5.5 - 7
ਤਾਪਮਾਨ
18°C - 29°C
ਖਾਦੀਕਰਨ
ਦਰਮਿਆਨਾ
ਮਿੱਟੀ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਉਪਜਾਉ ਸ਼ਕਤੀ ਲੋੜੀਂਦੀ ਵਾਧੂ ਖਾਦ ਦੀ ਮਾਤਰਾ ਨਿਰਧਾਰਤ ਕਰੇਗੀ। ਛੋਲੇ ਸੁੱਕੀ ਮਿੱਟੀ ਵਿੱਚ ਚੰਗੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਉੱਗਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਥੋੜ੍ਹੇ ਪਾਣੀ ਦੀ ਲੋੜ ਪੈਂਦੀ ਹੈ, ਇਸ ਲਈ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਮੀਂਹ ਦੀ ਫਸਲ ਵਜੋਂ ਉਗਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਜੇ ਬਾਰਸ਼ ਕਾਫ਼ੀ ਨਾ ਹੋਵੇ, ਫੁੱਲਾਂ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਤੱਕ ਅਤੇ ਪੌਦੇ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਦੌਰਾਨ ਸਿੰਚਾਈ ਕੀਤੀ ਜਾਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ਆਪਣੇ ਖੇਤ ਵਿਚ ਨਦੀਨਾਂ ਦੇ ਵਾਧੇ ਨੂੰ ਘੱਟ ਕਰਨ ਲਈ ਜੈਵਿਕ ਪਦਾਰਥ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਸੁੱਕੇ ਪੱਤਿਆਂ ਨਾਲ ਮਲਚਿੰਗ ਕਰਨ 'ਤੇ ਵਿਚਾਰ ਕਰੋ।
ਛੋਲੇ ਦੇ ਪੌਦੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਕਿਸਮਾਂ ਦੀਆਂ ਜ਼ਮੀਨਾਂ ਉੱਤੇ ਉਗਾਏ ਜਾ ਸਕਦੇ ਹਨ, ਪਰ ਰੇਤਲੀ ਤੋਂ ਥੋੜੀ ਜਿਹੀ ਲੋਮ ਮਿੱਟੀ ਵਾਲੀ ਮਿੱਟੀ ਆਦਰਸ਼ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਮਿੱਟੀ ਚੰਗੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਨਿਕਾਸੀ ਵਾਲੀ ਹੋਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਪਾਣੀ ਦਾ ਜਮ੍ਹਾ ਹੋਣਾ ਛੋਲਿਆਂ ਦੀ ਕਾਸ਼ਤ ਲਈ ਢੁਕਵਾਂ ਨਹੀਂ ਹੈ। 5.5 ਤੋਂ 7.0 ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਦਾ ਪੀ.ਐਚ. ਲੈਵਲ ਛੋਲਿਆਂ ਦੇ ਵਧਣ ਲਈ ਆਦਰਸ਼ ਹੈ। ਛੋਲਿਆਂ ਨੂੰ ਬੀਜਾਂ ਲਈ ਖੁਰਦਰੀ ਸਤ੍ਹ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਅਤੇ ਇਹ ਬਹੁਤੀ ਸਾਫ ਅਤੇ ਛੋਟੀਆਂ ਸਤ੍ਹਾਂ ਵਿਚ ਵਧੀਆ ਕੰਮ ਨਹੀਂ ਕਰਦੇ।
ਛੋਲੇ ਦੇ ਪੌਦੇ ਚੰਗੀ ਨਮੀ ਦੀਆਂ ਸਥਿਤੀਆਂ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਵਧੀਆ ਉੱਗਦੇ ਹਨ। ਅਤੇ ਵਧ ਰਹੇ ਛੋਲਿਆਂ ਲਈ ਆਦਰਸ਼ ਤਾਪਮਾਨ 24 ਡਿਗਰੀ ਸੈਲਸੀਅਸ ਅਤੇ 30 ਡਿਗਰੀ ਸੈਲਸੀਅਸ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਦਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਪੌਦੇ 15 ਡਿਗਰੀ ਸੈਲਸੀਅਸ ਨਾਲੋਂ ਘੱਟ ਅਤੇ 35 ਡਿਗਰੀ ਸੈਲਸੀਅਸ ਵਧ ਤਾਪਮਾਨ 'ਤੇ ਰਹਿ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਲਗਭਗ 650 ਤੋਂ 950 ਮਿਲੀਮੀਟਰ ਦੀ ਸਾਲਾਨਾ ਬਾਰਸ਼ ਆਦਰਸ਼ ਹੈ।