मका

मक्यातील उशीरा येणारी मर

Magnaporthiopsis maydis

बुरशी

5 mins to read

थोडक्यात

  • हे बहुधा फुलधारणेच्या काळात किंवा नंतर होते.
  • झाड खालुन वर मरगळु लागतात.
  • पानांचा रंग पहिल्यांदा निस्तेज हिरवा होऊन नंतर वळतात.
  • खालची पेरे रंगहीन आणि लालसर तपकिरी होऊन मऊ पडतात आणि अखेरीस पोकळ पडुन वाळतात.

मध्ये देखील मिळू शकते

1 पिके

मका

लक्षणे

लक्षणे बहुधा फुलधारणेच्या काळात किंवा नंतर दिसतात आणि त्यांची तीव्रता मक्याचे वाण आणि हवामान परिस्थितीवर अवलंबुन असते. झाडाच्या खालच्या भागातील पाने मरगळु लागतात आणि निस्तेज हिरवी होतात. लक्षणे वर चढु लागत असतानाच, हळुहळु ती वाळु लागतात आणि आतल्या बाजुला गोळा होतात. प्रभावित झाडांची कणसे चांगली वाढत नाहीत, कुसात डाग असतात आणि दाण्यांच्या विकासात बाधा येते. काही बाबतीत, पिवळसर ते जांभळी किंवा गडद तपकिरी छटा खोडाच्या बुडाशी दिसुन येते. वाहक भागांचे भाग आणि पेरे लालसर तपकिरी होतात जे खोडास आडवे चिरल्यास स्पष्ट दिसतात. अखेरीस ते वाळतात, आक्रसतात आणि पोकळ होतात.

Recommendations

जैविक नियंत्रण

बीज प्रक्रिया करण्यासाठी आणि/किंवा या जंतुंच्या घटना कमी करण्यासाठी प्रयोगशाळेत सूक्ष्मजंतुंवर आधारीत अनेक द्रावणांची चाचणी करण्यात आलेली आहे: ट्रिचुरस स्पायरॅलिस, स्ट्रेप्टोमायसेस ग्रामिनोफॅसियन्स, एस. गिबसोनि, एस. लायडिकस, एस नोगालेटर, एस रोची, एस अॅन्युलेटस आणि यीस्ट कँडिडा माल्टोसा, सी. ग्लाब्राटा, सी. स्लुफ्फी, रोडोतोरुला रुब्रा आणि ट्रायकोस्पोरॉन क्युटॅनम. बॅसिलस सबटिलिस सारखी विरोधी जीवाणू असलेली द्रावणे पेरणीच्या वेळी संक्रमित जमिनीवर वापरुनही संक्रमण कमी करता येते.

रासायनिक नियंत्रण

नेहमी एकात्मिक दृष्टीकोन ठेवा म्हणजे प्रतिबंधक उपायांबरोबरच उपलब्ध असल्यास जैविक उपचार पद्धतीचा वापर करा. हा रोग जमीन आणि बियाणेजन्य असल्याने बियाणे फक्त प्रमाणित स्त्रोतांकडुनच खरेदी करण्याची शिफारस केली जाते. बुरशीनाशकाच्या पाण्यात बियाणे भिजविल्यानेही काम होते. अॅझोक्सिस्ट्रोबिन, बेनोमिल किंवा कॅप्टन किंवा बुरशीनाशकांचे मिश्रण केल्यास देखील या बुरशीविरुद्ध प्रभावी असते.

कशामुळे झाले

मॅग्नापोर्थियोपिस मेडिस नावाच्या बुरशीमुळे लक्षणे उद्भवतात जी जमिनीत आणि संभवत: बियाणांवर देखील विश्रांती घेते. जमिन किंवा बियाणेजन्य बीजाणू कोवळ्या रोपांच्या मुळांना बारीक जखमातुन संक्रमित करतात आणि जसे ते विकसित होतात तसे ते हळुहळु भागात वस्त्या तयार करतात. शिरांमधुन त्यांचा प्रवास मुळांपासुन ते खोडापर्यंत आणि कणिस तसेच दाण्यांपर्यंत होतो. रोगाच्या विकासासाठी आदर्श परिस्थिती आहे: सुमारे २४ अंशाचे स्थिर तापमान किंवा २०-३२ अंशापर्यंत नैसर्गिकरीत्या बदलणारे तापमान. उच्च तापमानात बुरशीच्या वाढीत बाधा येते आणि उदा. ३६ अंशात त्याच्या घटना फारच कमी दिसतात. जगातील अनेक भागात हा रोग आर्थिकदृष्ट्या महत्वाचा आहे.


प्रतिबंधक उपाय

  • उपलब्ध असल्यास प्रतिकारक वाण लावा.
  • प्रमाणित स्त्रोतांकडुन बियाणे खरेदी करा.
  • बुरशीच्या उपस्थितीसाठी पेरण्यापूर्वी बियाणाची चाचणी करा.
  • जमिनीत जास्त आर्द्रता राहू नये म्हणुन चांगली सिंचन योजना करा.
  • संक्रमित भागात पेरणी करु नका.
  • हंगामात मुख्यकरुन पालाश वापराची चांगली खत योजना करा.
  • भात किंवा इतर संवेदनशील नसणार्‍या पिकांबरोबर अनेक वर्षांसाठी पीक फेरपालट करा.

प्लँटिक्स डाऊनलोड करा