लिंबूवर्गीय पिकातील पानावरील बुरशीजन्य करपा

लक्षणे

गोलाकार बहुधा एकेकटे ठिपके पानांवर दिसतात आणि ते १० मिमी. व्यासापर्यंत वाढु शकतात. कोरड्या हवेत त्यांचा मध्य फिकट तपकिरी किंवा राखाडी असतो, ज्याला लालसर कडा आणि नजरेत भरणारी पिवळी प्रभावळ असते. पाऊस सुरु झाल्यानंतर, ते काळे पडतात आणि बीजाणूने आच्छादतात, जे खासकरुन पानाच्या खालच्या बाजुला दिसते. जसा रोग वाढतो, ठिपके एकमेकांत मिसळतात आणि पाने पिवळी पडतात, काही वेळा यानंतर पानगळ देखील होते. काहीवेळा धब्ब्याचा मध्य गळुन पडतो आणि बंदुकीच्या गोळीच्या छिद्रासारखा परिणाम दिसतो. हिरव्या फळांवर गोल किंवा अनियमित आकाराचे ठिपके, वेगवेगळे किंवा मिसळलेले, बहुधा पिवळ्या प्रभावळीसकट असतात. गंभीर संसर्गाने ते काळे, उंचवटलेले, गाठीसारखे वाढतात व कालांतराने करपून गळतात. परिपक्व फळांवर व्रणांचा आकार वेगवेगळा असतो पण साधारणपणे ते चपटेच असतात. कधीकधी त्यांचा मध्य खोलगट तपकिरी असतो. हे व्रण शक्यतो देठापासून सुरुवात होऊन खोडावर दिसु शकतात. या व्रणांची संख्या मोठ्या प्रमाणात वाढल्यास झाड मरु शकते.