गव्हाच्या पानावरील तांबेरा

कशामुळे झाले

हा रोग प्युसिनिया ट्रिटिसिना नावाच्या झाडाच्या पेशींवरच जगणाऱ्या परजीवी बुरशीमुळे होतो. या बंधनकारक बुरशीला आपले जीवनचक्र पूर्ण करण्यासाठी जिवंत गव्हाचे झाड किंवा पर्यायी यजमानांची आवश्यकता असते. बीजाणू त्यांच्या स्त्रोतापासुन शेकडो कि.मी. अंतरापर्यंत वार्‍याबरोबर पसरु शकतात. बीजाणू रुजायला उच्च आद्रता किंवा पाने फार काळ ओली रहाणे आणि १० ते ३० डिग्री सेल्शियसचे तापमान (१६-२२ डिग्री सेल्शियसचे तापमान उत्कृष्ट असते) अनुकूल असते. या परिस्थितीत, बीजाणू पानांशी संपर्कात आल्यानंतर अवघ्या ३० मिनीटात रुजतात. नत्रयुक्त खतांचा अतिरेक वापर देखील या रोगाच्या प्रसारास अनुकूल असते. झाडाच्या पानावरील किंवा पर्णकोषातील नैसर्गिक छिद्रातुन बुरशी आत प्रवेश करते. शेतातील परिस्थितीप्रमाणे बुरशीचा जीवनक्रम ७-८ दिवसांत संपु शकतो. प्युसिनिया ट्रिटिसिनाचे धान्याच्या जातीत भरपूर पर्यायी यजमान आहेत.