દાડમ
દાડમમાં કાણાં પાડનાર
Deudorix Isocrates
જંતુ
5 mins to read
ટૂંકમાં
- પ્રારંભિક તબક્કા દરમિયાન ફળ તંદુરસ્ત દેખાય છે.
- પછીથી, ફળ સડે છે અને ખરી પડે છે.
- ભૂરા-કથ્થઈ રંગના પતંગિયા.
- સંપૂર્ણપણે વિકસિત લાર્વા ટૂંકા વાળ અને સફેદ પટ્ટા સાથે રંગે ઘેરા કથ્થઈ હોય છે.
માં પણ મળી શકે છે
દાડમ
લક્ષણો
મોટેભાગે ઉપદ્રવના પાછળના તબક્કે તેના લક્ષણો દેખાય છે. મુખ્યત્વે ફૂલની કળીઓ અને ફળોને અસર થાય છે. શરૂઆતમાં કાણાં ફળના રસથી ઢંકાઈ જતા હોવાથી ફળો તંદુરસ્ત દેખાશે. જ્યારે રોગ વધે છે, ત્યારે લાર્વાના તબક્કે છિદ્રોની બહાર લાર્વાનો ભાગ દેખાતો હોવાથી તે સહેલાઈથી જોઈ શકાય છે. સંપૂર્ણ વિકસિત લાર્વાએ ફળની સખત છાલને ભેદીને બહાર નીકળે છે અને ફળ અથવા ડાળીને મુખ્ય થડની આસપાસ જાળા વડે જોડે છે. ત્યારબાદ અસરગ્રસ્ત ફળો પર ફૂગ અને બેક્ટેરિયાનો હુમલો થાય છે, જેના પરિણામે સડો ચાલુ થાય છે અને આખરે તે ખરી પડે છે. કેટરપિલરના ઈયળના ઉત્સર્જનના કારણે ફળો માંથી ખુબ જ દુર્ગંધ આવે છે. છિદ્રોમાંથી ઉત્સર્જિત દ્રવ્ય બહાર આવે છે અને આખરે સૂકાઈ જાય છે, જેના કારણે ફળો માનવ વપરાશ માટે અયોગ્ય બને છે.
Recommendations
જૈવિક નિયંત્રણ
જંતુના નિયંત્રણ માટે ટ્રિકોગ્રામ પ્રજાતિઓના કીડા અસરકારક રહે છે. તેમને 10 દિવસના અંતરાલમાં 1.0 લાખ / એકર ના દરે ખેતરમાં ચાર વખત છોડો. તેઓને ખેતરની વચ્ચે અને કિનારે મૂકી શકાય છે. લેસવિંગ, લેડીબર્ડ બીટલ, સ્પાઈડર, લાલ કીડી, ડ્રેગનફ્લાય, રોબર ફ્લાય, રેડુવીડ બગ અને પ્રેયિંગ મૅન્ટિસ ડી. આઇસોક્રેટ્સના શિકારી કરીકે કામ આપે છે. વધુમાં, ફૂદાંની પ્રજાતિઓ, મોટા આંખવાળા કીડા (જીયોકોરીસ એસપી), ઇયરવિગ, ગ્રાઉન્ડ બીટલ, પેન્ટાટોમિડ બગ (ઇક્ટા્થકોના ફર્લ્ડલ્લાટા) ફળમાં કાણાં પાડનાર કીડા સામે અસરકારક પુરવાર થયા છે. પક્ષીની કેટલીક પ્રજાતિઓ પણ ઈયળને ખાય છે. પરાગનયન બાદ ફૂલના આગળના ભાગને બાંધીને બંધ કરવો કે જેથી જંતુઓ તેમાં ઈંડા મૂકી ન શકે અને ત્યારપછી ફૂલો આવવાના તબક્કા દરમિયાન લીમડાના તેલ (3%) થી સારવાર કરવી જોઈએ. ફળને જંતુથી બચાવવા માટે ફળના આધારની આસપાસ સ્વચ્છ કાદવ (સૂર્યપ્રકાશમાં તપાવેલ ) લગાવો.
રાસાયણિક નિયંત્રણ
હંમેશા જૈવિક સારવાર સાથે પ્રતિબંધક પગલાં નો સંકલિત અભિગમ ધ્યાનમાં રાખો. ફૂલો આવવાના તબક્કાથી લઈને લણણી સુધી, જંતુનીએ હાજરી પ્રમાણે, દર 15 દિવસના સમયગાળા પર 3.0 મિલી/લીટર ના દરે પાણીમાં બનાવેલ 1500પીપીએમ આઝાદિરાચટીન જો છંટકાવ કરવો. નીચે આપેલા રસાયણોમાંથી કોઈ એકનો છંટકાવ કરવો: ફૂલ આવવાથી લઈને ફળ આવે ત્યાં સુધી દર પખવાડિયે ડાયમીથોઈટ (2 મિલી/ લિ), ઇન્ડોક્સાકોર્બ (1 ગ્રામ / લિ), સાયપરમેથ્રિન (1.5 મિલી / લિ) અથવા પ્રોફોનોફોસ (2 મિલી / લિ). દાડમના ફળમાં કાણાં પાડનાર જંતુના અસરકારક નિયંત્રણ માટે લેમ્બાડા-સાયહલોથ્રીન થી રાસાયણિક સારવાર કરવાની પણ ભલામણ કરવામાં આવે છે. 0.25 ગ્રામ / લિ પાણી માં બનાવેલ 5 SG બેન્ઝોએટ અથવા 0.20 મિલી / લિટર પાણીમાં બનાવેલ 45 SC સ્પિનોસૅડ ના બે છંટકાવ ફળના નુકસાનમાં ઘટાડો દર્શાવે છે.
તે શાના કારણે થયું?
દાડમમાં ડ્યુડોરીક્સ આઇસોક્રેટ્સના લાર્વા દ્વારા નુકસાન થાય છે, જે સામાન્ય રીતે દાડમના પતંગિયા અથવા દાડમમાં કાણાં પાડનાર જંતુ તરીકે ઓળખાય છે. તે દાડમના ફળ માટે સૌથી વિનાશક જંતુ છે. પતંગિયાઓ દિવસ દરમિયાન સક્રિય હોય છે અને ફળો, કુમળા પાંદડા, ફૂલની કળીઓ અને ડાળીઓ પર પ્રજનન (ઇંડા મૂકે છે) કરે છે. એક માદા સરેરાશ 20.5 ઇંડા અને નિયંત્રિત પરિસ્થિતિમાં 6.35 ઇંડા મૂકે છે. ડી. આઇસોક્રેટ્સે પ્રજનનથી લઈને પુખ્ત તરીકે ઉદ્ભવ સુધી જીવન ચક્રને પૂર્ણ કરવા લગભગ 33 - 39 દિવસ લે છે. ઈંડામાંથી બહાર આવ્યા બાદ, લાર્વા કાણું પડી ફળમાં પ્રવેશ કરે છે અને તેનો ગર, બીજ અને પેશીઓને ખાય છે. 30 થી 50 દિવસની ઉંમરે ખાવાના કારણે થતું નુકસાન થવાની સંભાવના વધુ છે. દાડમમાં પતંગિયાની ઘટના જુલાઈ મહિના દરમિયાન સૌથી વધુ હોય છે અને તે વધુ પડતાં ભેજ સાથે નોંધપાત્ર હકારાત્મક સહસંબંધ દર્શાવે છે. માર્ચ મહિનામાં આવી ઘટનાઓ ઓછી જોવા મળે છે અને સપ્ટેમ્બર મહિનામાં તે ટોચ સુધી પહોંચે છે અને ત્યાં સુધી સતત વધે છે.
નિવારક પગલાં
- સુકાયેલી ડાળીઓ જોવા માટે નિયમિતપણે તમારા ખેતરનું નિરીક્ષણ કરો.
- પુખ્ત પતંગિયાઓનું નિરીક્ષણ કરવા માટે 1 / એકરના દરે પ્રકાશિયુક્ત છટકાં ગોઠવો.
- ક્ષતિગ્રસ્ત ફળોને એકત્રિત કરી ખેતરથી દૂર તેનો નાશ કરો.
- પરાગનયન બાદ ફૂલને બંધ કરી દેવાથી ઈંડા મુકવાના કારણે ફળનો અને નુકશાનનો દર ઘટશે.
- વૈકલ્પિક યજમાન તરીકે વર્તતા નીંદણ અને છોડને દૂર કરો.
- ફળની શરૂઆતથી જ (જ્યારે તેઓ 5 સે.મી.
- મોટા હોય) કીડા માટે અવરોધ નિર્માણ કરવા માટે તેને બટર પેપર, જાડું કાપડ અથવા 300 ગેજ જાડાઈના મસ્લિન કાપડ થી ઢાંકી દો.
- જંતુને શિકારી પક્ષીઓ, અન્ય કુદરતી દુશ્મનો અને સૂર્યના તડકામાં ખુલ્લા કરવા માટે લણણી પછી તરત જ દાડમના વૃક્ષની આસપાસ ખેડ કરો.
શેર કરો
પ્લાન્ટીક્સ ડાઉનલોડ કરો
