Clarohilum henningsii
శీలీంధ్రం
భూమిపై రాలిన తెగులు సోకిన పెండలం ఆకులలో ఈ ఫంగస్ జీవిస్తుంది. ఇది గాలి లేదా వర్షపు తుంపర్ల ద్వారా కొత్త ఆకులు మరియు మొక్కలకు వ్యాపిస్తుంది. చిన్న వృత్తాకార, ఆకుపచ్చ-పసుపు మచ్చలుగా ప్రారంభమయ్యే మచ్చలకు ఎం. హెన్నింగ్సి కారణమవుతుంది. ఇవి విస్తరించినప్పుడు ప్రధాన ఆకు ఈనెలచే వేరు చేయబడడమే కాక కోణీయ ప్యాచీలుగా వృద్ధి చెందుతాయి. మొక్క లేదా ఎగువ ఉపరితలంపై లేత టాన్ నుండి వివిధ పరిమాణాలలో మరియు ముదురు గోధుమ రంగుతో, కొద్దిగా వుబ్బెతైన అంచులతో మచ్చలు ఏర్పడతాయి. కొన్నిసార్లు ఈ ప్యాచీలు దాటిన చిన్న ఆకు ఈనెలు నిర్జీవ లైన్లుగా కనిపిస్తాయి. కాలక్రమేణా, మచ్చల మధ్యభాగం ఎండిపోతుంది. తీవ్రమైన ఇన్ఫెక్షన్లలో ఆకు మచ్చలు మైసిలియం ద్వారా ఉత్పత్తి చేయబడిన విషపూరిత పదార్ధాల వలన ఏర్పడిన పసుపు రంగు వలయంతో చుట్టుముట్టబడతాయి. చివరికి ఈ మచ్చలు ఒకదానితో మరొకటి కలిసి మొత్తం ఆకును కప్పేస్తాయి. దీనివలన ఆకులు ముందుగానే రాలిపోతాయి. ఆకుల క్రింది భాగంలో ఈ మచ్చలు బూడిదరంగులో వుండి మరియు తక్కువ విసృష్టంగా ఉంటాయి.
ఫంగస్ వ్యాప్తిని నియంత్రించడానికి జీవ నియంత్రణ చర్యలు అందుబాటులో లేవు. ఈ తెగులును నివారించడానికి తెగులు లేని మొక్కలు నాటడం మరియు తగిన నివారణ చర్యలను ఉపయోగించడం చాలా అవసరం.
అందుబాటులో ఉంటే, వీలైనంతవరకు ఎల్లపుడూ జీవపరమైన మరియు నివారణ చర్యలతో కూడిన సమీకృత విధానాన్నిపరిగణలోకి తీసుకోండి. పెండలంలో గోధుమ రంగు ఆకు మచ్చ తెగులును థియోఫనేట్ (0.20%), క్లోర్తలోనిల్ కలిగి ఉన్న శిలీంద్ర సంహారిణి పిచికారీలతో సమర్థవంతంగా నియంత్రించవచ్చు. రాగి శిలీంద్ర నాశినులైన మెటలాక్సిల్ మరియు మాంకోజెబ్ కూడా సిఫార్సు చేయబడ్డాయి.
మైకోస్ఫెరెల్లా హెన్నింగ్సి అనే ఫంగస్ వలన ఈ లక్షణాలు సంభవిస్తాయి. ఈ ఫంగస్ తెగులు సోకిన పెండలం మొక్క ఆకులలో లేదా భూమిపై వున్న పంట అవశేషాల్లో జీవిస్తుంది. దీనికి అనుకూల పరిస్థితుల్లో ఇది గాలి లేదా వర్షపు తుంపర్ల ద్వారా కొత్త ఆకులు మరియు మొక్కలకు వ్యాపిస్తుంది. వాస్తవంగా దీని బీజాంశాలు ఆకుల ఉపరితలం క్రింద పాలిపోయిన నిర్జీవ ప్యాచీల క్రిందిభాగంలో ఉత్పత్తి అవుతాయి. వెచ్చని, తేమతో కూడిన వాతావరణం ఫంగస్ యొక్క జీవిత చక్రానికి అనుకూలంగా ఉంటుంది మరియు వ్యాధి యొక్క తీవ్రతను పెంచుతుంది. తెగులు సోకిన మొక్కలు ఇతర పొలాలకు రవాణా చేయబడినప్పుడు ఈ తెగులు సుదూర ప్రాంతాలకు విస్తరిస్తుంది. సాధారణంగా లేత ఆకుల కంటే ముదురు ఆకులు ఈ వ్యాధికి అధికంగా గురవుతాయి.