Herbicides Growth Regulators
इतर
लक्षणे जास्त करुन कोवळ्या, वाढत्या पानांत दिसतात आणि दुमडणे, वाकणे किंवा पाती गोळा होणे अशी वैशिष्ट्यपूर्ण असतात. फांद्या आणि देठ (पट्टे) लांबतात आणि पृष्ठभागावर फोड विकसित होतात त्यामुळे 'चाबकासारखी' किंवा 'चेटकीच्या हातासारखी' दिसतात. पानांच्या शिरा एकमेकात मिसळुन जाण्याऐवजी एकमेकांना समांतर जातात आणि पानाची झपाट्याने रंगहीनता होते. ही रंगहीनता बहुधा पिवळी ते पांढरी ते तपकिरी, दिसते. जुनी पाने किंवा विकसित बोंडात कोणतेही नुकसान दिसुन येत नाही.
या परिस्थितीसाठी कोणतेही जैविक उपचार उपलब्ध नाहीत. सर्वप्रथमत: नुकसान टाळण्यासाठी प्रतिबंध आणि चांगल्या कृषी सवयी वागविणे हीच गुरुकिल्ली आहे. जर प्रमाण जास्त झाल्याची शंका असेल तर झाडाला चांगले धुण्याने मदत मिळु शकते.
नेहमी एकात्मिक दृष्टीकोन ठेवा म्हणजे प्रतिबंधक उपायांबरोबरच उपलब्ध असल्यास जैविक उपचार पद्धतीचा वापर करा. तणनाशकांची फवारणी योजना करण्यापूर्वी, तण कोणते आहेत (मुख्यत: रुंद पानांचे कि गवती) ते समजुन घ्या आणि या हेतुसाठी इतर काही चांगला उपाय नाही का हे ही समजुन घ्या. तणनाशकाची निवड काळजीपूर्वक करा, लेबल काळजीपूर्वक वाचा आणि प्रमाण व सूचना त्यावर दिल्याप्रमाणे पाळा.
कपाशीची झाडे खासकरुन गॉसिपियम हिरसुटम आणि पिमा कापुस जी. बार्बाडेन्स नावांचा उंचावरील कापुस २,४-डी किंवा डायकॅम्बाला खूप संवेदनशील असतात. ही तणनाशके फेनॉक्सी अॅसेटिक अॅसिडस किंवा सिंथेटिक ऑक्झिन (गट I )ची असतात आणि रुंद पानांच्या तणांचे नियंत्रण करण्यासाठी वापरली जातात. अयोग्य वेळ, चुकीच्या द्रावणांची निवड किंवा फक्त अयोग्य हवामान परिस्थिती यामुळे कपाशीच्या झाडांवर झोत जाऊ शकतो. बाजुच्या शेतातुनही दूषितता होऊ शकते. चुकीच्या शेतकी सवयींमुळे झाडांवर आधीच पडलेल्या ताणाने लक्षणे आणखी ठळक होतात. लक्षणे किती काळ दिसू शकतात हे वापराचा प्रमाणावर अवलंबून असते आणि प्रमाण विशेषतः उच्च असल्यास काही पेरे ते संपूर्ण झाडापर्यंत असू शकतात. तणनाशकांची कमी मात्रा देखील पिकांना नुकसान करु शकते हे समजणे फार महत्वाचे आहे.