भात
भातावरील स्किप्पर किडा
Pelopidas mathias
किडा
थोडक्यात
- पानांच्या कडा आणि टोकावर उपाद्रवाची लक्षणे आढळतात.
- पानांचे भाग आणि शिरा नाहीसे होतात.
- पाने खालच्या दिशेने सुरळी करुन किंवा गुंडाळुन जाळ्याने चिकटविली जातात.
- कोष फिकट तपकिरी किंवा हिरवे आणि टोकदार असतात.
मध्ये देखील मिळू शकते
भात
लक्षणे
लागवड केलेल्या नवीन रोपांवर प्रथम हल्ला होतो. सर्वात जास्त पानगळ मोठ्या अळ्यांच्या प्रादुर्भावामुळे होते. त्या पानांच्या कडा आणि टोक खाऊन हळुहळुन पानाच्या मध्याकडे जातात ज्यामुळे पानांचे जास्त भाग नाहीसे होतात. अळ्या पानाचे टोक मध्याकडे गुंडाळतात किंवा त्याच पानाच्या दोन्ही कडा किंवा दोन पानांच्या बाजुबाजुच्या कडा गुंडाळून रेशमी धाग्यांनी बांधतात. या संरक्षणात्मक कक्षात दिवसभरात विश्रांती घेता येते आणि भक्षक टाळता येतात. त्या फार खादाड आहेत ज्यामुळे पानांचे बहुतेक भाग आणि शिराही खाल्याने फक्त मध्य शीरच उरते आणि काही थोड्याच अळ्यांमुळे बरीच पानगळ होऊ शकते.
शिफारशी
जैविक नियंत्रण
परजीवी आणि भक्षक मिळुन भातावरील स्किप्पर्सची संख्या नियंत्रणात ठेऊ शकतात. बारीक परजीवी वॅस्पस भातावरील स्किप्पर्सची अंडी खातात तर मोठे वॅस्पस आणि ताचिनिड माशा अळ्यांना खातात. रेड्युविड बग्ज, इअरविग्ज आणि ऑर्ब-वेब स्पायडर्स (अॅरानिडे) सारखे भक्षक किड्यांना ते उडत असताना खातात. काठीने झाडांवर मारल्यास अळ्या खाली पाण्यात पडुन बुडुन मरतात.
रासायनिक नियंत्रण
नेहमी एकात्मिक दृष्टीकोन ठेवा म्हणजे प्रतिबंधक उपायांबरोबरच उपलब्ध असल्यास जैविक उपचार पद्धतीचा वापर करा. पी. मथियासविरुद्ध रसायनिक उपचारांची बहुधा गरज पडत नाही कारण हा भातावरील किरकोळ किडा आहे. जर नैसर्गिक शत्रु आणि शेतीच्या सवयींमुळे पी. मथियासचे गंभीर संक्रमण थांबविता आले नाही तर शेतातुन पाण्याचा निचरा करा आणि क्लोरपायरीफॉसची फवारणी करा.
कशामुळे झाले
भातावरील स्किप्पर्स सर्व प्रकारच्या भातशेतीत पाहिले जातात पण जास्त करुन कोरडवाहू शेतीत दिसतात. ते फिकट तपकिरी असुन त्यांवर नारिंगी चिन्हे असतात आणि विशिष्ट पांढर्‍या ठिपक्यांची संरचना त्यांच्या पंखांवर दिसते. प्रौढ दिवसा भटकतात आणि त्यांची उडण्याची तर्‍हा फारच विचित्र असते, ते एका झाडावरुन दुसर्‍या झाडावर खर तर उड्या मारतात म्हणुनच त्यांना स्किप्पर्स असे संबोधिले जाते. माद्या पांढरी किंवा फिकट पिवळी गोलाकार अंडी घालतात. अळ्या रात्री कार्यरत असतात. त्या हिरव्या असुन डोक्याच्या बाजुला लालसर सुमारे ५० मि.मी. चे लांबट आडवे पट्टे असतात. कोष फिकट तपकिरी किंवा फिकट हिरवे आणि टोकदार असतात. त्यांची वाढ अत्यंत टोकाच्या हवामानात जसे कि दुष्काळ, खूप जास्त पाऊस किंवा पूर असल्यास चांगली होते. कीटनाशकांचा चुकीचा वापर मित्र किड्यांना मारतो ज्यामुळेही हे किडे येऊ शकतात.
प्रतिबंधक उपाय
- उपलब्ध असल्यास प्रतिकारक वाण लावा.
- जेव्हा पी.
- मथियासची लोकसंख्या उच्चीची होते तेव्हा रोपे जोमदार आणि मजबुत असण्यासाठी लवकर लागवड करा.
- दाट लागवड करा जेणेकरून या दाटव्यामुळे किडे झाडात शिरु शकणार नाहीत.
- उपद्रवाच्या लक्षणांसाठी शेताचे नियमितपणे निरीक्षण करा.
- अळ्यांना हाताने वेचून बुडवा उदा.
- मित्र किडी किंवा भक्षक जातींच्या किड्यांना सार्वजनिक कीटनाशकांचा वापर टाळुन प्रोत्साहन द्या.
- भाताच्या झाडांची किड्यांनी खाण्याविरुद्ध नैसर्गिक प्रतिकारकता वाढेल अशी खतयोजना आखा.
सामायिक करा
प्लँटिक्स डाऊनलोड करा
