आंब्याच्या कोयीतील टोका (नट विविल)

कशामुळे झाले

आंब्याच्या कोयीतील टोक्याचे प्रौढ हा अंडाकृती किडा असून त्याचे डोके लांबट असल्याने सोंडेसारखे दिसते. माद्या दुधाळ पांढर्‍या, लंबगोलाकृती असतात आणि ऐकेक अंडे पाडाला लागलेल्या (हिरव्या) किंवा पिकलेल्या आंब्यावर घालतात. सालीवर जिथे प्रादुर्भाव होतो त्या जागेतुन वैशिषट्यपूर्ण रीतीने फिकट तपकिरी द्राव स्त्रवतो. ५-७ दिवसांनंतर १ मि.मी. लांबीच्या अळ्या उबुन बाहेर येतात आणि आंब्याच्या कोयीपर्यंत पोचण्यासाठी गरात बोगदे करतात. बहुधा एक अळी एका कोयीला खाताना दिसते पण क्वचित ५ अळ्याही एकाच कोयीत पाहिल्या गेल्या आहेत. काही अतिदुर्मिळ वेळा अळ्या गर खाताना आणि त्यातच कोष बनवितानाही आढळुन आल्या आहेत. प्रौढ बहुधा फळे गळल्यानंतर बाहेर येतात आणि झाडावर नविन फळे लागेपर्यंत वाढ प्रलंबित होऊन रहातात. जेव्हा आंबे वाटाण्याच्या आकाराचे होतात तेव्हा प्रौढ पुन्हा सक्रिय होतात आणि पानांवर ताव मारायला आणि संभोगाला सुरवात करतात. ह्या किड्यांचा प्रसार दूरवर अळ्या, कोष किंवा प्रौढ असणारी फळे, बियाणे, रोपे आणि/किंवा छाटणी केलेली झाडाच्या सामग्रीतुन होतो.