Xanthomonas axonopodis pv. punicae
जीवाणू
संक्रमणानंतर २-३ दिवसांनी लक्षणे पहिल्यांदा दिसतात. झाडावर पिवळसर पाणी शोषलेले गोलाकार ठिपके दिसतात. गंभीर संक्रमणात अकाली पानगळ होते. कालांतराने हे गोलाकार ठिपके अनियमित व्रणात बदलतात. हळुहळु ठिपके करपून गडद तपकिरी होतात. खोड आणि फांद्यांनाडागांनी वेढल्यामुळे खाच तयार होते व तेथुन फांदी मोडते. अत्याधिक संक्रमणात पान व फांद्या वाळतात. फळांवर या डागांमुळे तडे जातात व अखेरीस पूर्ण फळच गडद होऊन वाळते. जीवनक्रमातील सर्व टप्प्यांवर झाडे या रोगासाठी संवेदनशील असतात
बॅसिलस सबटिलिस, स्युडोमोनाज फ्लौरसेन्स आणि ट्रायकोडर्मा हरझियानम सारख्या जैवनियंत्रक घटकांचा वापर करावा. नीमच्या पानांना गोमुत्रात भिजवुन कीड आणि जंतूंच्या नियंत्रणासाठी फवारणी करा. तुळशीच्या पानांचा अर्क ४०% व त्या नंतर निंबोळी तेलाचा वापर करा. लसूण कंदांचा अर्क, मेसवाकची फांदी आणि पचौलीची पाने ३०% तीव्रतेने वापरा.
नेहमी एकात्मिक दृष्टीकोन ठेवा म्हणजे प्रतिबंधक उपायांबरोबरच उपलब्ध असल्यास जैविक उपचार पद्धतीचा वापर करा. या रोगावर आजतागायत तरी कोणतेही रसायनिक नियंत्रण सापडलेले नाही. अनेक व्यवस्थापन पर्यात ज्यात येतात प्रतिजैविकांचा वापर, रसायने आणि इतर पारंपारिक उपचारांचा विचार केला गेला आहे पण रसायनिक उपचार खूप कमी प्रभावी ठरले आहेत. बोर्डो मिश्रण, कप्तान, कॉपर हायड्रॉक्साइड, ब्रोमोपोल आणि प्रतिजैविक स्ट्रेप्टोसायक्लिनचा वापर एकेकटा किंवा संयुगातुन केला जाऊ शकतो.
झँथोमोनाज अॅक्झोनोपोडिस प्रजाती पुनिके या हवेतील जीवाणूंमुळे नुकसान उद्भवते. विस्तृत श्रेणीच्या लागवड केलेल्या वाणांना वाढीच्या कोणत्याही टप्प्यावर जीवाणू संक्रमित करतो. झाडाच्या नैसर्गिक छिद्रातुन आणि जखमातुन जीवाणू आत शिरतो. संक्रमित झाडांच्या पान, फांद्या आणि फळांत आपली सुप्तावस्था घालवतात. पावसाचे उडणारे पाणी, किडे आणि छाटणीच्या दूषित उपकरणांद्वारे याचा प्रसार स्थानिकरीत्या होतो. दिवसाचे जास्त तापमान आणि कमी आर्द्रता या जिवाणूच्या वाढीस अनुकूल आहे. जिवाणूच्या वाढीस ३० अंश तापमान इष्टतम आहे. पाऊस आणि फवारणीमध्ये उडणारे पाणी, सिंचन, छाटणीची उपकरणे, मानव आणि वाहक किडे या जिवाणूच्या दुय्यम संक्रमणासाठी जबाबदार आहेत. रोगामुळे फळांची विपणन क्षमता कमी होते.