मका
मक्याच्या झुडुपासारख्या खुज्या रोपातील वाहक भागातील बंधनकारक परजीवी जंतु
Phytoplasma asteris
जीवाणू
थोडक्यात
- पानांच्या कडा पिवळ्या पडतात आणि जुन्या पानांवर लाल रंगहीनता दिसते.
- रोपे खुजी होतात आणि त्यांना अनैसर्गिकपणे जास्त संख्येने फुटवे येतात ज्यामुळे ती झुडपासारखी दिसतात.
मध्ये देखील मिळू शकते
मका
लक्षणे
मक्याचे वाण आणि संक्रमणाचा टप्पा ह्यावर लक्षणांची गंभीरता अवलंबुन असते. बहुधा ओंबीच्या पानांच्या कडा पिवळ्या पडतात आणि जुनी पाने लालसर रंग दर्शवितात, ही पी. अॅस्टेरीसची मक्यातील संक्रमणाची पहिली लक्षणे आहेत. जसा रोग वाढतो तशी ही लक्षणे जास्त तीव्र होतात आणि पानांच्या कडा अखेरीस फाटल्यासारख्या किंवा चिंध्या झाल्यासारख्या दिसतात. जास्तीच्या ओंब्या आणि फुटवे लागल्याने रोपे झुडपासारखी दिसतात. नर फुले एकतर तयारच होत नाहीत किंवा वांझ असतात. रोपांना कणसेच लागत नाहीत किंवा खूपच जास्त कणसे लागतात, ज्यात फारच थोडे किंवा दाणेच नसतात.
शिफारशी
जैविक नियंत्रण
परजीवी बुरशी मेटार्‍हायझियम अॅनिसोप्लिये, ब्युव्हारिया बसानिया, पेसिलोमायसेस फ्युमोसोरोसियस आणि व्हर्टिसिलियम लेकानी यांवर आधारीत जैवकीटनाशके वापरुन पानांवरील तुडतुड्यांचे नियंत्रण करता येते. परजीवी किड्यांच्या जाती जसे कि अॅनाग्रस अॅटोमसचाही वापर ह्या कारणासाठी केला जाऊ शकतो. लेडीबग्ज आणि लेसविंग्ज सारखे मित्र किडे हे आधाशी शिकारी आहेत जे अंडी आणि अळ्या दोन्ही खातात.
रासायनिक नियंत्रण
नेहमी एकात्मिक दृष्टीकोन ठेवा म्हणजे प्रतिबंधक उपायांबरोबरच उपलब्ध असल्यास जैविक उपचार पद्धतीचा वापर करा. कार्बाइल ह्या संपर्क कीटनाशकावर आधारीत उत्पाद, तुडतुड्यांची लोकसंख्या नियंत्रणात ठेवण्यात फार परिणामकारक असतात. ह्यामुळे मक्याची रोपे कोवळी असताना रोगाच्या घटना कमी होतात. तथापि बहुतेक मका लागवडीच्या भागात, ही पद्धत आर्थिकरीत्या व्यवहार्य नाही.
कशामुळे झाले
फिटोप्लास्मा अॅस्टरिज नावाच्या जंतुमुळे लक्षणे उद्भवतात ज्यांचा मक्यावरील प्रसार पुष्कळशा पानावरील तुडतुड्यांद्वारे, त्यात येतात मॅक्रोस्टेलेस क्वाड्रिलिनीटस केला जातो. ह्याचा प्रसार संक्रमित रोपाच्या सामग्रीतुनही (अंकुरलेली रोपे, किंवा कलमे), होतो पण बियाणांतुन होत नाही. हे पानांवरील तुडतुडे ह्या जंतुंना पुष्कळशा यजमान रोपांवर पसरवतात, ज्यात परजीवी "डॉडर" (कस्क्युटा प्रजाती) ही येते. जास्त तापमानात लक्षणे आणखीन खराब होतात, तर थंड हवामानात बहुधा काहीच किंवा फारच थोडा परिणाम होतो. लक्षणे आणि उत्पन्नावरील परिणाम या बाबतीत लवकर झालेले संक्रमण फारच खराब असते.
प्रतिबंधक उपाय
- उपलब्ध असल्यास प्रतिकारक किंवा सहनशील वाण लावा.
- प्रमाणित स्त्रोताकडुनच लागवड सामग्री घेण्याची काळजी घ्या.
- पूर्ण वर्षभर मका लावु नका.
- कोरड्या हंगामात सिंचनाखाली मका लावणे टाळा.
- रोगाच्या लक्षणांसाठी शेताचे नियमित निरीक्षण करा.
- लक्षणे दिसताच संक्रमित झाडे काढुन टाका.
- शेतात आणि आजुबाजुने अजिबात तण राहू देऊ नका.
- वाहक किड्यांचे चक्र तोडण्यासाठी शेत बरेच अठवडे किंवा काही महिने पडिक ठेवा.
सामायिक करा
प्लँटिक्स डाऊनलोड करा
