Xanthomonas axonopodis pv. citri
जीवाणू
झाडाच्या वाढीच्या सर्व टप्प्यांवर संक्रमण होऊ शकते आणि लक्षणे पान, फळ किंवा फांद्यांवर दिसु शकतात. बारीक थोडे उंचवटलेले आणि स्पंजासारखे डाग पहिल्यांदा नविन संक्रमित पानांच्या दोन्ही बाजुला उमटतात. कालांतराने ते ठिपके वाढुन लालसर तपकिरी मस्स्यासारखे खड्डे बनुन आजुबाजुने वैशिष्ट्यपूर्ण ठळक पिवळी प्रभावळ दिसते. अखेरीस ते फुटतात, त्यातील सामग्री बाहेर पडते आणि फिकट तपकिरी किंवा राखाडी तेलकट केंद्र असलेले आणि पाणी शोषल्यासारख्या तपकिरीसर कडा असलेले विशिष्ट डाग तयार होतात. क्वचित कँकर्सचे केंद्र गळुन पडतात ज्यामुळे बंदुकीने गोळी मारल्यासारखे छिद्र पडतात. अशीच लक्षणे फळ आणि फांद्यांवर आढळतात जिथे कँकर बरेच मोठे होतात. या डागांचे केंद्र विशेषतः उंचवटलेले आणि दिसायला खपली किंवा बुचासारखे असते. पानगळ आणि अकाली फळगळ होते आणि वाहक भाग वेढला गेल्याने फांद्या वाळतात. जी फळे तयार होतात ती विक्रीलायक रहात नाहीत.
झँथोमोनस अॅक्सोनोपोडिस पीव्ही. सिट्रीविरुद्ध कोणतेही पर्यायी उपचार माहितीत नाहीत. जर आपणांस ह्या रोगावरील उपचार माहिती असतील तर कृपया आमच्याशी संपर्क साधा. आम्ही आपल्या उत्तराची वाट पहात आहोत.
नेहमी एकात्मिक दृष्टीकोन ठेवा म्हणजे प्रतिबंधक उपायांबरोबरच उपलब्ध असल्यास जैविक उपचार पद्धतीचा वापर करा. दुर्दैवाने एकदा निदान झाल्यानंतर सिट्रस कँकरविरुद्ध कोणतेही परिणामी नियंत्रक उपाय नाहीत. रोगाचा बागेतील प्रभाव कमी करण्यासाठी प्रतिबंधक उपाय जसे कि झाडांच्या गळलेल्या सामग्रीला गोळा करुन नष्ट करणे. सिट्रस सिलिडचे नियंत्रण देखील नुकसान सीमित करण्याचा मार्ग आहे. कॉपरवर आधारित बुरशीनाशके किंवा जिवाणूनाशके संक्रमणाविरुद्ध बंधन देऊ शकतात पण असलेल्या संक्रमणाचा उपचार करु शकत नाहीत.
लिंबुवर्गीय आणि कुटुंबातील व्यावसायिक पिकांवरील खैर्या रोग हा खूप गंभीर आणि सांसर्गिक रोग आहे. झँथोमोनस सिट्री नावाच्या जिवाणूमुळे हा रोग होतो, जे १० महिन्यांपेक्षा जास्त काळापर्यंत फळ, पान आणि फांद्यांवरील व्रणात रहातात. झाडाला झालेल्या जखमा किंवा पानाच्या नैसर्गिक छिद्रातुन ते आत शिरतात आणि तिथे पद्धतशीरपणे वाढतात. पानांवर आणि इतर भागात तयार होणार्या खड्ड्यात जिवाणू असतात जे पाने ओली असताना, पावसाच्या उडणार्या पाण्याने किंवा तुषार सिंचनाने कमी अंतरावर पसरतात. या रोगाला उच्च आर्द्रता, उष्ण (२०-३० डिग्री सेल्शियस) तापमान आणि पावसाळी वातावरण ज्यात जर जोरदार वारे असले तर उत्तम, फार मानवते. सिट्रस सिलिडस, नागअळी, पक्षी तसेच संक्रमित हत्यारे आणि अवजारेसुद्धा या जिवाणूची बागेतुन किंवा झाडांतुन वहन करतात. अखेरीस संक्रमित झाडाचे किंवा भागांचे वहन बागेतुन किंवा रोपवाटिकेतुन केल्यास या रोगाची समस्या वाढु शकते.