उडद पिकावरील पाने सुरकुतवणारा विषाणू

लक्षणे

संसर्गित बियाणांपासुन वाढलेल्या रोपांचे तिसरे त्रिकोणाकृती पान नेहमीपेक्षा खूपच मोठे असते. ही पाने नेहमीपेक्षाही फिकट हिरव्या रंगाची असतात. देठ छोटे असु शकतात आणि पानांच्या शिरा जाड असतात ज्यावर विशिष्ट लालसर रंगहीनता येते. पेरणीनंतर एका महिन्यातच पाने आक्रसण्याची आणि सुरकुतण्यास सुरवात होते आणि खडबडीत व जाड होतात. किड्यांद्वारा संसर्गित झालेले झाड वाढीच्या नंतरच्या काळात नवीन पानांवर लक्षणे दाखवु लागतात पण जुनी पाने ती दर्शवित नाहीत. पानांच्या शिरा पिवळ्या पडतात व फुलधारणा विकृत होते. फुलकळी बारीक पडते आणि खुंटलेली वाढ दृष्टीस पडते. काही थोड्या सुपिक फुलांपासुन आलेल्या शेंगात रंगहीनता आणि मोठ्या आकाराच्या बिया दिसतात. परागकण प्रजनन आणि शेंगा निर्मिती यावर गंभीर परिणाम होतो, परिणामी उत्पादनाचे मोठे नुकसान होते.