कपाशीवरील तांबेरा

लक्षणे

उष्णकटिबंधीय तांबेर्‍याची पहिली लक्षणे जुन्या पानांवर दिसतात. पानाच्या वरच्या पृष्ठभागावर बारीक, ठळक पिवळे ते नारिंगी फोडाच्या स्वरुपात ती बहुधा दिसतात. तर पानांच्या खालच्या बाजुला तशाच रंगाचे पण थोडे मोठे आणि खडबडीत फोड दिसतात. जसा रोग वाढत जातो, ते मोठ्या उंचवटलेल्या फिकट तपकिरी बुरशीच्या फोडात बदलतात आणि सभोवताली पिवळी प्रभावळ दिसते. जेव्हा ते फुटुन बिजाणू सोडतात तेव्हा ते एकमेकात मिसळतात आणि अनियमित गडद तपकिरी ठिपके तयार होतात. फांद्या आणि देठांवर हे फोड बहुधा लांबट असतात आणि जास्त उंचवटत नाहीत. जसा रोग वाढतो तशी झाडांची अकाली पानगळ होते आणि परिणामी बोंडांचा आकार कमी भरतो.