Peronospora manshurica
बुरशी
कोवळ्या रोपांवर या रोगाच्या सुरुवातीची लक्षणे आढळतात पण झाडाची संपूर्ण वाढ होईपर्यंत किंवा उत्पादकतेच्या सुरवातीच्या टप्प्यापर्यंत तरी रोग वाढत नाही. सुरवातीला बारीक, अनियमित, फिकट पिवळे ठिपके पानांच्या वरच्या पृष्ठभागावर दिसतात. नंतर ते पिवळ्या कडांसह राखाडी तपकिरी होतात. पानांच्या खालच्या बाजुला जंतुंच्या उपस्थितीमुळे बारीक राखाडी लव असलेले ठिपके आढळतात. लक्षणे शक्यतो झाडाच्या खालच्या बाजूला आढळतात. जर शेंगा संक्रमित झाल्या तर शेंगाच्या आत खपलीसारखी बुरशीची वाढ दिसते. संक्रमित बिया निस्तेझ पांढर्या दिसतात आणि अर्ध्या किंवा पूर्णपणे बुरशीच्या खपलीने भरलेल्या असतात. पानाच्या वयावर डांगांचे माप आणि आकार अवलंबुन असतो. जुने डाग पिवळ्या किंवा हिरव्या कडांसकट तपकिरी ते गडद तपकिरी होतात आणी अकाली गळतात
आजपर्यंत आम्हाला या रोगाविरूद्ध कोणत्याही जैविक नियंत्रण पद्धतीची माहिती नाही. आपणास या रोगाची घटना किंवा लक्षणांची तीव्रता कमी करण्याची कोणतीही यशस्वी पद्धत माहित असल्यास कृपया आमच्याशी संपर्क साधा.
नेहमी एकात्मिक दृष्टीकोन ठेवा म्हणजे प्रतिबंधक उपायांबरोबरच उपलब्ध असल्यास जैविक उपचार पद्धतीचा वापर करा. मेटालॅक्झिल, ऑक्साडिक्झिल सारख्या बुरशीनाशकांसह मँकोझेब, मॅनेब किंवा झायनेब वापरुन बीजोपचार करा.
बुरशीसदृष जीवाणू पेरोनोस्पोरा मॅनशुरिका मुळे हे रोग उद्भवते. हे जीवाणू शेतातील पानांच्या कचर्यात जाड आवरणाचे विश्रांती घेणारे बीजाणू म्हणुन आणि क्वचित बियाण्यात जगतात. फुलधारणा झाल्यानंतर हा रोग होणे सर्वसामान्य आहे. कोवळी पाने सर्वात जास्त संवेदनशील असतात आणि झाडाच्या शेंड्याकडील पाने बहुधा संक्रमित झालेली दिसतात. सोयाबीनच्या प्रौढ झाडावरील डाग संख्येने वाढतात आणि जुन्या पानावरील डाग आकाराने कमी होतात. मध्यम तापमान (२०-२२ अंश) आणि जास्त आर्द्रता रोगास अनुकूल आहे. बुरशी शेतातील पानांच्या कचर्यात आणि बियाणावर जाड आवरणाचे बीजाणू (सूप्त बीजाणू)च्या रुपात विश्रांती घेते. या रोगाचे विकसन बहुधा हवामानावर अवलंबुन आहे. जेव्हा आर्द्रता कमी होते तेव्हा या बुरशी जंतुंना त्रास होतो आणि भविष्यातील रोगाचा प्रसार टाळला जातो. आर्द्रता जास्त झाल्यास आणि संततधार पडणार्या पावसात केवडा बुरशी विकसित होत रहाते.