केळीवरील ठिपके

लक्षणे

सर्वात वैशिष्ट्यपूर्ण लक्षण म्हणजे पान आणि फळांवर विविध आकारांच्या काळ्या रंगाचे गडद तपकिरी ठिपके येणे होय. पानांचा पृष्ठभाग आणि फळाची साल खडबडीत लागते. बारीक ठिपके १ मि.मी. पेक्षा कमी व्यासाचे असतात. ठिपके ओळीत गोळा झालेले असतात आणि पानांच्या पृष्ठभागावर किंवा मध्य शीरेपासुन ते पानांच्या कडांपर्यंत शक्यतो शिरांच्या समांतर तिरप्या रेषेत दिसु शकतात. मोठे ठिपके ४ मि.मी. व्यासापर्यंत असु शकतात आणि ते सुद्धा पुंजक्याने एकत्रित येऊन रेषांसारखे दिसु शकतात. काही वेळा या मोठ्या ठिपक्यांचे केंद्र फिकट रंगाचे असते. देठ, मध्यशीरा, उमलणारी पाने आणि पुष्पकोशांवर देखील हे ठिपके उमटु शकतात. घड लागल्यानंतर २-४ अठवड्यात फळांवरही हे ठिपके उमटु शकतात. एकेकटे ठिपके प्रथमत: सूक्ष्म, लालसर तपकिरी आणि गडद हिरव्या प्रभावळीने नटलेले, पाणी शोषलेल्या भागासारखे दिसतात.