केळी
केळीवरील जिवाणूजन्य फळकुज
Pectobacterium carotovorum
जीवाणू
थोडक्यात
- मुनव्याच्या आतील भाग कुजतो.
- घाणेरडा वास येतो.
- खोडाच्या बुडाला व पानाच्या पेऱ्याजवळ तपकिरी भाग तयार होतात.
- खोडाचे बुड सुजतात आणि भेगा पडतात.
- पाने वाळतात.
मध्ये देखील मिळू शकते
केळी
लक्षणे
नुकतीच लागवड केलेल्या मुनव्यांच्या मूळ आणि फांद्यांच्या आतील भाग कुजण्यातुन पहिली लक्षणे दिसतात. याचे वैशिष्ट्य आहे गडद तपकिरी किंवा पिवळे पाणी शोषल्यासारखे भाग आतील भागात दिसतात आणि घाणेरडा वास येतो. संक्रमित झाडांचे बुडातील भाग चिरले असता पिवळसर ते लालसर स्त्राव दिसतो. खोडाच्या बुडातील भाग कुजून त्यानंतर अचानक पानांचा जोम कमी होऊन वाळतात. रोगाच्या नंतरच्या टप्प्यावर खोडाच्या बुडातील भाग सुजून त्यावर भेगा पडतात. जुन्या झाडात, बुडाच्या भागात आणि पानांच्या पेऱ्या जवळ कूज दिसते. जर संक्रमित झाडांना उपटले तर ते जमिनीलगतच्या भागात तुटतात आणि कंद तसेच मुळे जमिनीत रहातात. लागवड केल्यानंतर ३-५ महिन्यांनी उद्रेक दिसतो.
शिफारशी
जैविक नियंत्रण
या रोगाचे उपचार करण्यासाठी आत्तापर्यंत तरी कोणतेही जैविक उपाय उपलब्ध नाहीत. एकदा का संक्रमण झाले कि मग संक्रमित रोपाला पूर्णपणे वाचवणे किंवा संक्रमण कमी करणे ही शक्य नसते. जर आपल्याकडे या रोगावरील काही खात्रीलायक रसायनिक उपचार असल्यास कृपया आमच्याशी संपर्क साधा.
रासायनिक नियंत्रण
नेहमी एकात्मिक दृष्टीकोन ठेवा म्हणजे प्रतिबंधक उपायांबरोबरच उपलब्ध असल्यास जैविक उपचार पद्धतीचा वापर करा. एकदा का संक्रमण झाले कि मग संक्रमित झाडाला पूर्णपणे वाचवणे किंवा संक्रमण कमी करणे शक्य नसते. जर आपल्याकडे या रोगावरील काही खात्रीलायक रसायनिक उपचार असल्यास कृपया आमच्याशी संपर्क साधा.
कशामुळे झाले
जमिनीत रहाणार्‍या पेक्टोबॅक्टेरियम कॅरोटोवोरम जीवाणूच्या उपप्रजातींमुळे हा रोग होतो. ही बहुधा ओल्या जमिनीत आणि झाडाच्या अवशेषात रहाते. हिचा प्रसार झाडांवर पावसाने आणि सिंचनाच्या पाण्याने होतो व संक्रमित लागवड सामग्रीने देखील होतो. मुख्यत: कोवळी रोपे (मुळे धरणारी) या रोगाने जास्त प्रभावित होतात. जंतु मुळांद्वारे नैसर्गिक आणि कृत्रिमरीत्या झालेल्या जखमातुन झाडात शिरतात. खोडाच्या आतील भाग कुजल्याने आणि पाणी तसेच पोषकांच्या वहनात अडथळा आल्याने लक्षणे दृष्य होतात. उच्च आर्द्रता आणि वारंवार पाऊस जंतुच्या वाढीस प्रोत्साहन देतो. उन्हाळ्यातील उष्ण, ओल्या हवामानात संक्रमण सर्वात जास्त असते. घड लागण्याच्या सुमारास संक्रमण झाल्यास ते गंभीर आर्थिक नुकसान करु शकते.
प्रतिबंधक उपाय
- क्वारंटाइन नियमांचे कडक पालन करा.
- खात्रीच्या स्त्रोताकडुन लागवड सामग्री किंवा निरोगी मातृवृक्षापासुन धरलेले मुनवे वापरा.
- झाडांमध्ये योग्य अंतर ठेवा.
- शेतात पाणी साचण्यापासून बचाव करण्यासाठी पाण्याचा निचरा चांगला होऊ द्या.
- फक्त योग्य रीतीने कंपोस्ट केलेले सेंद्रिय सामग्रीच वापरा.
- उपद्रवाच्या लक्षणांसाठी झाडांचे किंवा बागेचे नियमित निरीक्षण करा.
- शेतात काम केल्यानंतर ब्लीच वापरुन हत्यारे आणि अवजारे स्वच्छ करा.
- किमान तीन वर्षांसाठी तरी प्रतिकारक आणि यजमान नसलेल्या पीकांबरोबर फेरपालट करण्याची काळजी घ्या.
- लागवड करताना रोपांना काळजीपूर्वक हाताळा.
- रोपांना हत्यारांमुळे इजा होऊ नये याची काळजी घ्या.
- जेव्हा पाने ओली असतात तेव्हा खत देणे किंवा शेतात काम करणे टाळा.
- कोरडे हवामान असतानाच काढणी करा.
- संक्रमित झाडे काढुन जाळुन टाका.
सामायिक करा
प्लँटिक्स डाऊनलोड करा
