Pamba

Funza wa Vitumba mwenye Madoa

Earias vittella

Mdudu

Ponya zao lako

Piga picha

Angalia uchunguzi

Pata dawa

Pata programu ya Plantix

Kwa Ufupi

  • Kunyauka kwa ncha za machipukizi kabla ya kutokea kwa maua.
  • Kudondoka kwa maua na matunda ya bamia.
  • Uwepo wa matundu kwenye vitumba na yaliyooza ndani.
  • Vitumba vinaweza kuwa tupu hatua kwa hatua.

Inaweza pia kupatikana kwenye

2 Mazao
Pamba
Bamia

Pamba

Dalili

Mabuu hushambulia hasa vitumba, lakini pia hula vichipukizi, shina na maua endapo vitumba havipo. Ikiwa mimea itavamiwa wakati wa hatua za ukuaji, viwavi hula kuanzia kwenye machipukizi ya kwenye ncha na kurudi chini. Hii husababisha kukauka na kudodoka kwa machipukizi ya juu kabla ya kuweka maua. Ikiwa shina kuu limeathiriwa, mmea wote unaweza kufa. Ikiwa mmea uta shambuliwa katika hatua za mwisho za ukuaji, mabuu hula kwenye vichipukizi vya maua na vitumba, wakiingia kupitia matundu yaliyo tobolewa karibu na kitako. Vichipukizi vya maua vilivyo haribiwa wakati mwingine huchanua kabla ya wakati, na kusababisha kinachojulikana kama 'vichipuki vilivyo chanua'. Uharibifu wa tishu za mmea na uwepo wa kinyesi husababisha mashambulizi ya kuvu au bakteria, na kufanya dalili kuwa mbaya zaidi. Kadiri mmea ulivyokuwa mdogo wakati unashambuliwa, ndivyo wadudu husababisha uharibifu mkubwa zaidi. Mimea ambayo ni mwenyeji mbadala kwa wadudu hawa ni hibiscus na pamba, miongoni mwa mingi.

Mapendekezo

Udhibiti wa Kiasili

Kuchunguza mayai au mabuu wa dogo ni muhimu katika kudhibiti wadudu hawa. Baadhi ya wadudu vimelea wa familia ya Braconidae, Scelionidae na Trichogrammatidae wanaweza kutumika kama njia ya udhibiti wa kibiyolojia. Pia jaribu kutumia wadudu wanaokula wadudu wengine kutoka kwenye jamii zifuatazo: Coleoptera, Hymenoptera, Hemiptera na Neuroptera. Hakikisha unakuza spishi hizi (au hata kuziweka shambani), na epuka matumizi ya viuatilifu vyenye wigo mpana. Unaweza kutumia dawa za kuua wadudu zilizo na Bacillus thuringiensis ili kudhibiti idadi kuwa ya wadudu. Nyunyizia Neem Seed Kernel Extracts (NSKE) 5% au mafuta ya Mwarobaini (1500ppm) @ 5ml/lita.

Udhibiti wa Kemikali

Daima zingatia mbinu jumuishi na hatua za kuzuia pamoja na matibabu ya kibayolojia endapo yanapatikana. Matibabu yanapendekezwa wakati mayai 10 au minyoo watano wadogo wapo kwa kila mimea 100 kipindi cha mwanzoni cha kuchanua. Kadiri mabuu yanavyozidi kustahimili dawa ya kuua wadudu yanapokua, ni muhimu kutafuta mayai na vibuu wachanga ili kuwa angamiza. Inashauriwa kufanya matibabu wakati wa hatua ya yai. Viua wadudu vyenye chlorantraniliprole, emamectin benzoate, flubendiamide, au esfenvalerate vinaweza kutumika. Matibabu ya kemika hayafai kutumika katika mazao yenye thamani ndogo.

Ni nini kilisababisha?

Uharibifu husababishwa na mabuu ya funza wa Vitumba mwenye madoa, Earias vittella, mdudu wa kawaida katika mikoa ya kusini mwa India. Nondo mara nyingi huwa na rangi ya kijani, takriban 2 cm kwa urefu na wanaweza kupatikana kwenye maua au karibu na vyanzo vya mwanga. Mabawa ya mbele yamepauka na michirizi ya kijani. Mabawa ya nyuma yana rangi ya hariri/silki-nyeupe iliyofunikwa na rangi ya kahawia-kijivu. Mayai yana rangi ya samawati na yanatagwa moja moja kwenye machipukizi machanga, majani na maua. Mabuu machanga yana rangi ya kahawia mpauko na rangi ya kijivu hadi kijani, na iliypauka kwenye mstari wa katikati ya mgongo. Mabuu yaliyokua kikamilifu yana urefu wa hadi 1.8 cm. Miiba midogo, inayoonekana kwa kutumia lenzi ya mkono, hufunika sehemu kubwa ya mwili. Wanapofikia ukomavu, hujificha kwenye kifukofuko cha hariri kilichojishikiza kwenye majani au sehemu za mmea zilizoanguka na kugeuka kuwa pupa. Kwenye hali ya kitropiki, mzunguko wa kizazi hukamilika ndani ya siku 20-25. Joto la chini linaweza kuchelewesha mchakato hadi miezi miwili.

Hatua za Kuzuia

  • Panda aina zinazostahimili, ikiwa zinapatikana katika eneo lako.
  • Hakikisha unapanda mapema ili kuepuka vipindi vya mashambulizi makubwa ya wadudu.
  • Acha umbali wa kutosha kati ya mimea.
  • Acha wazi maeneo ya pembezoni mwa shamba ambayo hayaja pandwa ili kuzuia wadudu kuenea zaidi.
  • Panda mazao ya mitego kama hibiscus na bamia.
  • Epuka kilimo cha zao moja na fanya kilimo mseto cha mimea yenye manufaa.
  • Fuatilia shamba lako mara kwa mara kujua uwepo wa lava na mayai ya funza wa vitumba mwenye madoa.
  • Weka mbolea ya kutosha.
  • Fuata mbinu za kilimo ambazo zitasaidia mavuno ya mapema.
  • Ondoa mabaki yote ya mavuno kila baada ya msimu wa kilimo.
  • Lima kwa kina ili kuwafichua pupa kwa wadudu walaji na mazingira.

Pakua Plantix