Pamba

Funza wa Vitumba wa Pinki

Pectinophora gossypiella

Mdudu

Kwa Ufupi

  • Uharibifu unaotokana na kula kwenye vitumba vya maua.
  • Nyuzi za hariri hufunga petali pamoja.
  • Matundu yanayotokana na kula kwenye vitumba vya pamba.
  • Nondo wenye rangi ya kijivu-kahawia na mbawa za kahawia zenye umbo la yai.
  • Lava wana mwili mweupe wenye utepe mpana unaokingama (unaokatiza) na rangi ya waridi(pinki) na vichwa vya rangi ya giza.

Inaweza pia kupatikana kwenye


Pamba

Dalili

Funza wa Vitumba wa Pinki husababisha vitumba vya pamba kushindwa kufunguka, vitumba kudondoka, uharibifu wa nyuzi, na upotevu wa mbegu. Mwanzoni mwa majira ya joto, kizazi cha kwanza cha lava hula katika mraba wa pamba (vichipukizi vya maua), ambao unaendelea kukua na kuzalisha maua. Maua yaliyoathiriwa yanaweza kuwa na petali zilizofungwa pamoja kwa nyuzi za hariri/laini za lava. Kizazi cha pili cha lava huingia ndani ya vitumba, kupitia nyuzi, ili kula mbegu. Nyuzinyuzi za pamba hukatwa na kuchafuliwa, na kusababisha upoteaji mkubwa wa ubora wa pamba. Uharibifu pia unaonekana kwenye vitumba kama uvimbe ndani ya kuta za vitumba. Aidha, lava hawafukui vitumba na kuacha vinyesi nje kama ilivyo kawaida ya funza. Vijidudu nyemelezi, kama vile kuvu (ukungu) wa muozo wa vitumba, mara nyingi hushambulia vitumba kupitia matundu ya kuingilia au kutokea ya lava.

Mapendekezo

Udhibiti wa Kiasili

Homoni za harufu za kuchochea kujamiiana zinazotolewa kutoka kwa Pectinophora gossypiella zinaweza kupuliziwa kwenye mashamba yote yaliko athirika. Hii inaharibu uwezo wa madume kutafuta majike na kuyapanda. Upuliziaji wa mchanganyiko wa spinosad au Bacillus thuringiensis kwa wakati sahihi pia unaweza kuwa na ufanisi katika kudhibiti mdudu huyu. Mitego ya feromoni (8 kwa ekari) inaweza kuwekwa kuanzia siku 45 baada ya kupanda au katika hatua ya kutoa maua na kuendelea hadi kipindi cha mwisho cha kuvuna au mwisho wa kipindi cha mazao. Badilisha chambo cha mitego kila baada ya siku 21.

Udhibiti wa Kemikali

Daima zingatia njia mchanganyiko pamoja na hatua za kuzuia na matibabu ya kibaolojia ikiwa yanapatikana. Kupulizia majani kwa viuatilifu vyenye chlorpyrifos, esfenvalerate au indoxacarb inaweza kutumika kuua nondo wa Funza Mwekundu Mweupe. Misingi mingine iliyo hai ni pamoja na viambato vya gamma- na lambda-cyhalothrin na bifenthrin. Hakuna matibabu yanayopendekezwa dhidi ya lava kwani kwa kawaida lava hupatikana ndani ya tishu za mimea. mitego ya feromoni inaweza kuwekwa (8 kwa ekari) kuanzia siku 45 baada ya kupanda au katika hatua ya kutoa maua na kuendelea hadi mwisho wa kipindi cha mazao.

Ni nini kilisababisha?

Uharibifu wa vitumba vya mraba vya pamba (vichipukizi vya maua) na vitumba unasababishwa na lava wa Funza wa vitumba wa pinki, anayefahamika kitaalamu kama Pectinophora gossypiella. Nondo kamili (waliokomaa) wanatofautiana kwa rangi na ukubwa lakini kwa kawaida wana madoa yenye rangi ya kijivu hadi kijivu ya kahawia. Aidha, wana muonekano mwembamba na wamerefuka huku wakiwa na mbawa zenye umbo la yai na rangi ya kahawia na kingo imara . Majike hutaga yai moja moja ndani ya bract ya mraba au chini ya kalisi (sehemu ya nje kabisa ya ua iliyojengwa na sepali) ya vitumba vya kijani. Mayai kwa kawaida huanguliwa ndani ya siku 4 hadi 5 na kuingia kwenye mraba au vitumba haraka baada ya hapo. Lava wachanga wana vichwa vya rangi ya kahawia yenye giza na mwili mweupe wenye utepe mpana za rangi ya waridi (pinki) kwa nyuma. Kadri wanapokuwa wakubwa, polepole hupata vivuli vya rangi ya waridi. Wadudu hawa wanaweza kuonekana wakila ndani ya vitumba wakati vinapopasuka. Lava watakula kwa takriban siku 10 hadi 14 kabla ya kuingia katika hatua ya pupae, na kwa kawaida hatua hii hutokea katika udongo na sio kwenye vitumba. Ukuaji wa Funza Mwekundu Mweupe unasaidiwa na hali ya joto la wastani hadi la juu. Hata hivyo, joto likipita 37.5°C, kiwango cha vifo huanza kuongezeka.


Hatua za Kuzuia

  • Tumia aina za pamba zinazokomaa haraka, kwa sababu mashambulizi ya funza mwekundu mweupe hutokea mwishoni mwa msimu.
  • Fuatilia mimea ya pamba mara kwa mara ili kubaini uwepo wa dalili za wadudu waharibifu.
  • Tumia mitego ya feromoni ili kutathimini idadi ya wadudu.
  • Pangilia kwa usahihi umwagiliaji wa majira ya baridi na kuchipua ili kupunguza idadi ya funza wa vitumba vya pamba, kwa mfano, kwa kuyafurika mashamba.
  • Tumia dawa za kuua wadudu kwa uangalifu ili zisihatarishe maadui wa asili (wanaokula wadudu waharibifu) na kuepuka kusababisha usugu wa wadudu dhidi ya dawa husika.
  • Vuna mapema ili kuepuka kipindi ambacho kinakuwa na idadi kubwa ya wadudu.
  • Haribu mabaki ya mimea mara moja baada ya kuvuna.
  • Acha udongo bila kupanda chochote katika miezi ya majira ya joto.
  • Dumisha kipindi cha miezi 7 bila mimea ya pamba kwenye shamba kwa kutumia mzunguko wa mazao (kwa mfano mazao ya nafaka ndogo au alfalfa; yaani majani ya malisho).

Pakua Plantix