Papai

Nzi wa Tunda la Papai

Toxotrypana curvicauda

Mdudu

Kwa Ufupi

  • Ngozi ya matunda iliyotobolewa.
  • Matunda kuwa ya manjano.
  • Matunda kundondoka mapema kabla hayaja komaa.

Inaweza pia kupatikana kwenye

1 Mazao

Papai

Dalili

Majike hutaga mayai kadhaa kwenye matunda machanga sana au machanga. Ngozi iliyotobolewa hutoa matone ya utomvu mweupe. Lava huanguliwa na kuchimba vihandaki kupitia uji uji ili kufikia uvungu wa mbegu na kula mbegu zinazo kua. Mashimo ya kutokea yanaonekana wazi juu ya uso wa matunda. Utoboaji wa vihandaki vingi husababisha kuoza kwa nyama ya tunda, kunakoakisiwa kama vidonda vya kahawia na wakati mwingine vyeusi kadiri linavyozidi kuoza. Matunda hatimaye hutoa harufu mbaya na yanaweza kutoa kitu kama juisi. Ngozi hugeuka manjano na inaweza kuonekana kuwa na magamba au mashimo. Matunda huiva na yanaweza kuanguka mapema kabla hayaja komaa.

Mapendekezo

Udhibiti wa Kiasili

The parasitic wasp Doryctobracon toxotrypanae may have potential for control.

Udhibiti wa Kemikali

Daima zingatia mbinu jumuishi na hatua za kuzuia pamoja na matibabu ya kibayolojia ikiwa yanapatikana. Hakuna dawa inayoonekana kuwa na ufanisi dhidi ya nzi huyu. Mitego iliyo na dawa ya kuua wadudu (k.m. malathion au deltamethrin) pamoja na chambo maalum (kwa maduume au majike) inajaribiwa. Matunda yanaweza kutibiwa kwa mvuke wa moto wa viua wadudu ili kuua nzi wa tunda la papai.

Ni nini kilisababisha?

Dalili hizo husababishwa na nzi Toxotrypana curvicauda ambaye hutaga mayai yake kwenye matunda madogo ya kijani ya papai. Wadudu wakubwa kwa kawaida hufananishwa na nyigu kwa sababu ya ukubwa wao, rangi na tabia. Wana mwili wa manjano na alama nyeusi zilizopo kwenye kifua. Wanawake wana fumbatio refu, jembamba na kiungo cha kutaga mayai kilichopinda ambacho kinazidi urefu wa mwili. Lava ni weupe na wembamba, wenye urefu takribani 13-15 mm. Matunda yanaweza kuwa na lava kadhaa kila moja na kuonyesha dalili baada ya kuvuna. Uharibifu wa matunda ni mkubwa zaidi baada ya msimu wa mvua kumalizika. Nzi wa matunda ya papai ni wadudu waharibifu katika maeneo ya kitropiki na ya joto ya bara la Amerika.


Hatua za Kuzuia

  • Fuatilia uharibifu au weka mitego ya harufu ili kudhibiti idadi ya nzi.
  • Tumia mifuko ya karatasi kufunika matunda na kuzuia utagaji wa mayai (bagging).
  • Ondoa matunda yaliyoanguka na yaliyoiva kabla ya wakati.
  • Chagua matunda machanga yaliyoshambuliwa na uyateketeze.
  • Tumia mazao ya mitego kuzunguka shamba ili kuvutia nzi.
  • Vuna mapema ili kuepuka uharibifu mbaya zaidi.
  • Hifadhi matunda kwenye joto kati ya 13 na 16°C.
  • Kulima kuzunguka miti kunaua wadudu wakubwa wanaostawi chini ya ardhi kabla ya kujitokeza juu.

Pakua Plantix