Mpunga

Sokota Jani wa Mpunga

Cnaphalocrocis medinalis

Mdudu

Kwa Ufupi

  • Majani ya mpunga yaliyokunjwa kuzunguka viwavi.
  • Michirizi ya wima myeupe na angavu kwenye ubapa wa jani.
  • Mayai yenye umbo la kisahani kwenye ncha za majani.
  • Nondo wenye mistari ya kahawia ya zig-zag kwenye mbawa.

Inaweza pia kupatikana kwenye


Mpunga

Dalili

Pia huitwa mkunja majani, nondo waliokomaa wana urefu wa ukucha wako na wana mistari ya kahawia ya zig-zag kwenye mbawa. Mayai kawaida huwekwa kwenye ncha ya jani. Viwavi hukunja jani la mpunga kuwazunguka na kuunganisha kingo za jani kwa nyuzi za hariri. Kisha hula ndani ya jani lililokunjwa lenye uwazi na kutengeneza michirizi ya wima myeupe angavu kwenye ubapa wa jani. Wakati mwingine, majani yanakunjwa kutoka ncha hadi sehemu ya kitako. Uwepo wa mayai yenye umbo la kisahani yaliyotagwa moja moja au ya mabaki ya kinyesi pia ni ishara za maambukizi.

Mapendekezo

Udhibiti wa Kiasili

Matoleo matano hadi sita ya vidusia vya mayai Trichogramma chilonis (wadudu waliokomaa 100,000 kwa hekta) kuanzia siku 15 baada ya kupanda ni bora na ni nafuu. Pia ulinzi wa maadui wa asili, kama buibui, mende wawindaji, vyura na kereng`ende. Kuvu au bakteria wa vimelea na pia baadhi ya virusi hutoa udhibiti mzuri wa idadi ya wadudu. Usambazaji wa majani ya mwarobaini shambani huwazuia wadudu waliokomaa kutaga mayai.

Udhibiti wa Kemikali

Daima zingatia mbinu jumuishi na hatua za kuzuia pamoja na matibabu ya kibayolojia ikiwa yanapatikana. Ikiwa mashambulizi ni ya juu (>50%) wakati wa hatua ya kuchanua, nyunyiza flubendiamide @ 0.1ml au chlorantraniliprole @ 0.3ml/l ya maji. Viua wadudu vingine vyenye chlorpyriphos, chlorantraniliprole, indoxacarb, azadirachtin, gamma- au lamda-cyhalothrin pia husaidia, haswa ikiwa shambulio ni kali. Dawa zingine za kuua wadudu ni pamoja na alpha-cypermethrin, abamectin 2% kuua lava. Uangalifu uchukuliwe ili usitumie kemikali zinazosababisha mdudu kuzinduka/kufufuka.

Ni nini kilisababisha?

Wadudu wanao sokota majani ya mpunga hutokea katika mazingira yote ya mpunga na huwa wengi zaidi wakati wa misimu wa mvua. Unyevu mwingi, maeneo yenye kivuli shambani, na kuwepo kwa magugu jamii ya nyasi kwenye mashamba ya mpunga na mipaka ya jirani hupelekea maendeleo ya wadudu. Maeneo ya mpunga yaliyopanuliwa yenye mifumo ya umwagiliaji, upandaji wa mazao mengi ya mpunga na ufufuaji unaosababishwa na viua wadudu ni mambo muhimu katika wingi wa wadudu. Matumizi makubwawa ya mbolea huchochea kuzaliana kwa haraka kwa wadudu. Katika maeneo ya kitropiki ya mpunga, wanakuwa amilifu mwaka mzima, ambapo katika nchi zenye hali ya hewa ya joto wanakuwa amilifu kuanzia Mei hadi Oktoba. Joto bora na unyevu ni 25-29 ° C na 80%, kwa mtiririko huo. Mimea michanga na ya kijani ya mpunga hushambuliwa zaidi.


Hatua za Kuzuia

  • Tumia aina sugu ili kuzuia milipuko.
  • Fuatilia shamba kwa ishara za wadudu.
  • Punguza viwango vya upandaji wakati wa kupanda.
  • Hakikisha kwamba mimea ya mpunga inapata maji ya kutosha wakati wote kwenye msimu.
  • Panga uwekaji mbolea ulio sawia kwa kutumia uwekaji wa naitrojeni kwa mgawanyo.
  • Tumia mitego ya mwanga au mitego yenye kunata ili kuvutia na kukusanya wadudu wazima.
  • Ondoa magugu jamii ya nyasi kwenye mashamba na mipaka.
  • Tumia miti yenye miiba kwenye majani kufukuza wadudu.
  • Epuka kufanya ratooning, yaani, kuacha mashina yaliyokatwa/kuvunwa ili yachipue tena kwa msimu ujao.
  • Dhibiti matumizi ya viua wadudu ili wadudu wanaowinda wadudu wengine (buibui, nyigu wa vimelea, mende waharibifu, vyura na kereng`ende) waweze kudhibiti idadi ya wadudu wanao sokota majani.
  • Badilisha mpunga na zao tofauti kwa mzunguko wa mazao uliopangwa vizuri.
  • Lima mashamba baada ya kuvuna ili kuondoa mabaki ya mazao.
  • Panga kupumzisha shamba kwa wiki kadhaa au miezi baada ya kuvuna.

Pakua Plantix