Mpunga

Hispa wa Mpunga

Dicladispa armigera

Mdudu

Kwa Ufupi

  • Michirizi myeupe, iliyo sambamba au mabaka kwenye mhimili mkuu wa majani.
  • Mabaka meupe yasiyo na mpangilio.
  • Kunyauka kwa majani.
  • Mbawakavu wenye umbo la mraba kiasi, rangi ya bluu iliyokolea au nyeusi.

Inaweza pia kupatikana kwenye

1 Mazao

Mpunga

Dalili

Mende walio komaa hula nje kwenye ngozi ya juu, na kusababisha muundo dhahiri wa michirizi myeupe, sambamba kwenye mhimili mkuu wa jani. Katika hali ya maambukizi makali, hata mishipa inaweza kuathiriwa, na kusababisha kuonekana kwa mabaka makubwa, meupe. Wadudu walio komaa mara nyingi huwa kwenye majani yaliyoharibiwa, kwa ujumla upande wa juu. Lava hula kwenye tishu za kijani kati ya ngozi mbili za juu za majani, huguguna kando ya mishipa na kusababisha mabaka meupe. Wanaweza kugunduliwa kwa kunyanyua jani lililoharibiwa kwenye mwanga au kwa kupitisha vidole kwenye vihandaki. Majani yaliyoshambuliwa hukauka, na kuleta mwonekano mweupe shambani. Kwa mbali, mashamba yaliyoharibiwa sana yanaonekana kama yamechomwa moto.

Mapendekezo

Udhibiti wa Kiasili

Udhibiti wa kibayolojia wa mdudu huyu bado unachunguzwa. Vimelea/vidusia wa lava, Eulophus femoralis, wameanzishwa nchini Bangladesh na India na huenda wakapunguza tatizo la hispa katika maeneo haya. Uhifadhi wa maadui asilia unaweza pia kuwa na jukumu muhimu katika udhibiti wa wadudu hawa. Kwa mfano, kuna nyigu wadogo ambao hushambulia mayai na lava na mdudu wa reduviid ambaye hula mende wakubwa. Pia kuna vimelea vitatu vya fangasi vinavyoshambulia wadudu walio komaa.

Udhibiti wa Kemikali

Daima zingatia mbinu jumuishi na hatua za kuzuia pamoja na matibabu ya kibayolojia ikiwa yanapatikana. Katika hali ya shambulio kali, michanganyiko kadhaa ya kemikali iliyo na viambata vifuatavyo inaweza kutumika kudhibiti idadi ya wadudu: chlorpyriphos, malathion, cypermethrin, fenthoate.

Ni nini kilisababisha?

Uharibifu husababishwa na wadudu walio komaa pamoja na lava wa hispa wa mpunga, Dicladispa armigera. Mende wakubwa hukwangua uso wa juu wa bapa za majani na kuacha safu ya chini tu. Mayai hutagwa ndani ya vitundo vidogo kwenye majani machanga, kwa ujumla karibu na ncha. Funza ni mweupe-njano na bapa. Hula ndani ya tishu za jani kwa kuchimba kwenye mhimili wa jani, na baadaye hujigeuza kuwa pupa ndani. Mende aliyekomaa ana umbo la mraba, karibu 3-5 mm kwa urefu na upana. Ana rangi ya buluu iliyokolea au nyeusi na miiba mwili mzima. Magugu ya nyasi, mbolea nyingi, mvua kubwa na unyevunyevu mwingi hupelekea shambulio la hispa wa mpunga.


Hatua za Kuzuia

  • Hakuna sifa madhubuti ya kustahimili mdudu huyu inayopatikana kwenye mpunga.
  • Tumia nafasi ndogo kati ya mimea na msongamano mkubwa wa majani.
  • Panda mazao mapema katika msimu ili kuepuka idadi kubwa ya wadudu.
  • Kata ncha ya shina kuzuia kutaga yai.
  • Kusanya wadudu waliokomaa kwa kutumia wavu unaofagia, ikiwezekana asubuhi na mapema wakati wanatembea kwa kiasi kidogo.
  • Ondoa aina yoyote ya magugu kwenye shamba la mpunga wakati wa msimu usio na mazao.
  • Majani na machipukizi yaliyoshambuliwa yanapaswa kukatwa na kuchomwa moto, au kufukiwa chini kabisa ya matope.
  • Epuka matumizi ya mbolea ya naitrojeni kupita kiasi katika mashamba yaliyoshambuliwa.
  • Tumia mzunguko wa mazao ili kuvunja mzunguko wa maisha ya wadudu.

Pakua Plantix