Kiazi

Kirusi Msokota Jani

PLRV

Kirusi

Kwa Ufupi

  • Kingo za majani zilizo jikunja kuelekea juu.
  • Rangi ya njano kati ya mishipa ya majani machanga.
  • Majani ya zamani/makuu kuu ni magumu na yaliyo kakamaa yenye rangi ya zambarau upande wa chini.
  • Ukuaji uliodumaa.
  • Mabua magumu na yaliyosimama wima.

Inaweza pia kupatikana kwenye

1 Mazao

Kiazi

Dalili

Dalili zinazoonekana hutofautiana kulingana na aina ya mimea, hali ya mazingira na aina ya maambukizi. Maambukizi ya msingi, ambayo husababishwa na vidukari, huonekana zaidi kwenye majani machanga. Kingo za jani huanza kujiviriga kuelekea juu na kuwa kavu, kupauka au kubadilika rangi na kuwa njano katikati ya vishipa jani. Kwenye mimea iliyo oteshwa kutokana na kiazi chenye vimelea (maambukizi ya upili), majani ya zamani yamejikunja kuelekea juu, magumu na yaliyokakamaa yenye rangi ya zambarau au nyekundu upande wa chini, huku majani machanga yakiwa yamesimama wima yenye rangi ya kijani kilicho fifia au manjano. Ukuaji wa mimea uliodumaa na mabua ni magumu na yaliyo simama wima. Viwango vya juu vya maambukizi hupunguza mavuno ya viazi na soko.

Mapendekezo

Udhibiti wa Kiasili

Matibabu ya moja kwa moja ya virusi hayawezekani, lakini kupunguza idadi ya vidukari kwa njia ya wadudu wanaokula wadudu wengine au wadudu vimelea(wanyonyaji) ni hatua ya kuzuia yenye manufaa. Wadudu kobe, mende askari, mbawakimia, na baadhi ya aina ya mbu usubi na nzi hula vidukari wakubwa na lava. Nyigu wanyonyaji pia wanaweza kutumika.

Udhibiti wa Kemikali

Daima zingatia mbinu jumuishi na hatua za kuzuia pamoja na matibabu ya kibayolojia ikiwa yanapatikana. Matibabu ya kemikali ya magonjwa ya virusi hayawezekani. Walakini, idadi ya vidukari inaweza kudhibitiwa kwa kiwango fulani. Weka viua wadudu katika awamu za mwanzo za ukuaji wa mazao kama mfano.

Ni nini kilisababisha?

Ueneaji wa awali hutokea wakati mimea inaposhambuliwa na kuliwa na vidukari vinavyobeba virusi wakati wa msimu wa ukuaji. Maambukizi ya upili hutokea endapo viazi vilivyopandwa vilikua na vimelea, na mimea ya viazi ikaota kutoka kwenye mbegu hizo. Vidukari husambaza maambukizi kwa mimea mingine yenye afya. Virusi hudumu kwenye maisha ya vidukari, hivyo uwezekano wa kuambukiza ni mkubwa. Ili kusambaza virusi, vidukari wanahitaji kula kwenye mmea kwa angalau masaa 2. Udongo wenye unyevunyevu huongeza hatari ya kuambukizwa.


Hatua za Kuzuia

  • Tumia mbegu kutoka kwa mimea yenye afya au pata mbegu zilizoidhinishwa.
  • Panda aina zinazostahimili iwapo zinapatikana.
  • Fuatilia shamba, chagua na uharibu mimea yenye magonjwa.
  • Haribu magugu na mimea iliyojiotea yenyewe ambayo inaweza kuhifadhi virusi na kulisha vidukari.

Pakua Plantix