Ngano
Ubwiri Unga wa Nafaka
Blumeria graminis
Kuvu
Kwa Ufupi
- Madoa meupe yenye manyoya yanaonekana kwenye majani, shina na masuke.
- Katika baadhi ya mazao, mabaka yanaweza kuonekana kama upele mkubwa, ulio inuka badala yake.
- Sehemu hizi zenye unga hubadilika kuwa kijivu-hudhurungi wakati ugonjwa unavyo endelea.
- Mwishoni mwa msimu, vitundu vyeusi vinaweza kuonekana kati ya viraka vyeupe.
Inaweza pia kupatikana kwenye
Ngano
Dalili
Dalili huendelea kutoka kwenye majani ya chini hadi ya juu na zinaweza kuonekana katika hatua yoyote ya ukuaji wa mmea. Zini sifa ya viraka/madoa meupe, yenye manyoya kwenye majani, shina na masuke. Maeneo haya yenye unga hutanguliwa na mikunjo iliyo badilika rangi kuwa ya manjano kwenye tishu za mmea ambayo yanaweza kupuuzwa kwa urahisi wakati wa uchunguzi wa shamba. Katika baadhi ya mazao, mabaka yanaweza kuonekana kama malengelenge/upele mkubwa, ulioinuka badala yake. Kuvu wanapomaliza mzunguko wa maisha, sehemu hizi za unga hubadilika kuwa kijivu-hudhurungi. Mwishoni mwa msimu, alama nyeusi wazi zinaweza kuonekana katikati ya mabaka meupe, kitu ambacho kinaweza kuonekana kwa karibu kwa lenzi ya kukuza. Majani ya chini, yaliyozeeka kwa kawaida huonyesha dalili mbaya zaidi kwa sababu ya unyevunyevu mwingi karibu nao.
Mapendekezo
Udhibiti wa Kiasili
Vimiminika vya maziwa vimetumiwa kwa mafanikio na wakulima wadogo wa kilimo hai na bustani kama matibabu dhidi ya ubwiri unga. Maziwa huzimuliwa kwa maji (kawaida 1:10) na kunyunyiziwa kwenye mimea inayoshambuliwa na yenye dalili za mwanzo za maambukizi, au kama hatua ya kuzuia. Matumizi ya kila wiki yanahitajika ili kudhibiti au kuondoa ugonjwa huo.
Udhibiti wa Kemikali
Daima zingatia mbinu iliyo jumuishi na hatua za kuzuia pamoja na hatua za kibiolojia ikiwa yanapatikana. Matibabu ya mbegu na difenoconazole, ikifuatiwa na flutriafol, triticonazole ilitumika kulinda ngano dhidi ya ugonjwa huu na magonjwa mengine ya kuvu/fangasi. Udhibiti wa tiba za kemikali unawezekana kwa dawa za kuua kuvu kama vile fenpropidin, feranimol, tebuconazole, cyproconazole na propiconazole. Njia nyingine ya kulinda mimea inaweza kuwa kutibu kwa vimiminika vyenye silikoni-au kalsiamu siliketi ambavyo kuimarisha ukinzani wa mmea kwa vimelea hivi.
Ni nini kilisababisha?
Dalili husababishwa na kuvu Blumeria graminis, kimelea tegemezi ambacho kinaweza tu kukua na kuzaliana ndani ya mwenyeji aliye hai. Iwapo hakuna mimia inayopatikana, husalia msimu mzima kama miundo bwete kwenye uchafu wa mimea shambani. Tofauti na nafaka, wanaweza kutawala mimea mingine mingi, ambayo inaweza kutumia kuunganisha misimu miwili. Hali zinapokuwa nzuri, huanza kukua tena na kutoa mbegu ambazo baadaye hutawanywa na upepo hadi kwenye mimea yenye afya. Mara tu inapotua kwenye jani, mbegu huota na kutoa miundo ya ulaji ambayo inachukua virutubisho kutoka kwenye seli za mmea mwenyeji ili kusaidia ukuaji wa kuvu. Hali ya baridi na unyevunyevu (95% unyevu) na hali ya hewa ya mawingu hupendelea ukuaji wake. Hata hivyo, unyevu wa majani hauhitajiki kwa ajili ya kuota kwa vijimbegu na kwa kweli unaweza kuizuia. Halijoto bora ni kati ya 16 °C na 21 °C na halijoto iliyo juu ya 25 °C huwa mbaya. Hakuna kanuni zinazojulikana za karantini kwa vimelea hivi kwa sababu ya kuenea kwake na usambaaji wa hewa. Mimea iliyosongamana sana, matumizi makubwa ya naitrojeni na kilimo cha zao moja pia hutoa hali bora kwa ukuaji wa ubwiri unga.
Hatua za Kuzuia
- Chagua aina sugu ikiwa zinapatikana.
- Usipande mapema sana kwenye msimu.
- Rekebisha msongamano wa kupanda ili kuruhusu uingizaji hewa mzuri kwenye mazao na kupunguza unyevu.
- Fuatilia shamba mara kwa mara kwa ishara za mwanzo za ugonjwa huo.
- Simamia kwa uangalifu uwekaji wa mbolea za naitrojeni, kwani zikizidi kwenye udongo hupelekea ukuaji wa vimelea.
- Panga mzunguko wa mazao na mimea isiyo hifadhi vimelea vya ugonjwa huu.
- Ondoa mimea iliota yenyewe na magugu kutoka shambani ili kuvuruga mzunguko wa maisha yake.
- Kamilisha mpango wa uwekaji mbolea na siliketi au siliketi ya kalsiamu ili kuimarisha ukinzani wa mimea.
Shirikisha
Pakua Plantix
