Mpunga

Baka la Kifuko-jani cha Mpunga

Rhizoctonia solani

Kuvu

Kwa Ufupi

  • Vidonda vya mviringo, kijani hadi kijivu vilivyotota maji kwenye mashina.
  • Vidonda visivyo na mpangilio vya kijivu hadi vyeupe vyenye kingo za kahawia kwenye majani na mashina.

Inaweza pia kupatikana kwenye

1 Mazao

Mpunga

Dalili

Dalili za awali za ugonjwa huo ni vidonda kwenye mashina (vifuko-jani) karibu na mstari wa maji. Vidonda hivi ni vya mviringo, kijivu-kijani, urefu wa 1-3 cm na vimetota a maji. Vidonda hivi hukua bila mpangilio na kugeuka kijivu hadi vyeupe na kingo za kahawia. Ugonjwa unapoendelea, sehemu za juu za mmea huambukizwa. Kwenye sehemu hizi, vidonda vinavyo kua kwa kasi huonekana na jani zima hubabuka. Hii inaweza kusababisha kifo cha jani na mmea mzima. Zaidi ya hayo, malengelenge ya kuvu huundwa kwenye uso wa mmea.

Mapendekezo

Udhibiti wa Kiasili

Kwa bahati mbaya, hakuna mbinu bora za udhibiti wa kibiolojia zinazopatikana kwa wakati huu.

Udhibiti wa Kemikali

Daima zingatia mbinu jumuishi na hatua za kuzuia pamoja na matibabu ya kibayolojia ikiwa yanapatikana. Ili kuzuia maambukizi, tumia dawa za kuua kuvu zifuatazo: hexaconazole 5EC (2 ml/l) au validamycin 3L (2ml/l) au propiconazole 25 EC (1ml/l) au trifloxystrobin + tebuconazole (0.4g/l). Badilisha dawa mara mbili kwa muda wa siku 15.

Ni nini kilisababisha?

Hali zinazofaa kwa ugonjwa wa Baka la Kifuko-jani cha Mpunga ni joto la juu kati ya 28 na 32°C, viwango vya juu vya mbolea ya naitrojeni na unyevu wa juu wa 85-100%. Hasa wakati wa mvua, hatari ya kuambukizwa na kuenea kwa ugonjwa huu ni kubwa. Dari ya mimea iliyo funga huchochea hali ya unyevunyevu na mgusano. Kuvu huishi kwenye udongo kwa miaka kadhaa kama sclerotium iliyolala/bwete. Huelea juu wakati mashamba yakijaa mafuriko. Mara baada ya kugusana na mmea wa mpunga, kuvu huingia kwenye kifuko-jani/ala ya jani, kuanza mchakato wa maambukizi.


Hatua za Kuzuia

  • Hakikisha unanunua mbegu zenye afya, na kutoka kwenye vyanzo vilivyoidhinishwa.
  • Tumia aina zinazostahimili ugonjwa huu, kama zinapatikana katika eneo lako.
  • Panga kupanda miche yako ya mpunga kwa kuchelewa.
  • Punguza viwango vya upandaji wakati wa kupanda.
  • Au weka nafasi pana kati ya mimea.
  • Tumia mpango ulio sawai wa uwekaji mbolea kwenye mazao, na uwekaji wa naitrojeni kwa awamu.
  • Dumisha msongamano bora wa upandaji mazao (kupanda mbegu moja kwa moja au kupandikiza).
  • Dhibiti magugu yanayoweza kuwa mwenyeji wa ugonjwa huu, haswa kwenye matuta/kingamaji.
  • Hakikisha shamba linapitisha vizuri mapema katika msimu ili kuepusha idadi ya majanga.
  • Haribu mabua na mabaki ya mimea mingine baada ya mavuno.

Pakua Plantix