Nyanya

Bakajani Chelewa la Nyanya

Phytophthora infestans

Kuvu

Kwa Ufupi

  • Mabaka ya kahawia kwenye jani yanayoanzia kwenye kingo.
  • Utando mweupe kwenye upande wa chini wa jani.
  • Madoa ya kijivu au kahawia yenye mikunjo kwenye matunda.
  • Madoa yaliyo kakamaa kwenye tunda na kuoza kwa tunda.

Inaweza pia kupatikana kwenye

1 Mazao

Nyanya

Dalili

Madoa ya kijani-Kahawia huonekana kwenye kingo za majani na upande wa juu wa majani. Baada ya hapo sehemu kubwa ya majani hugeuka kuwa ya kahawia kabisa. Wakati wa hali ya hewa ya unyevu vidonda kwenye upande wa chini wa majani vinaweza kufunikwa na ukungu wa kijivu au mweupe, na kufanya iwe rahisi kutofautisha majani yenye afya na yale yenye tishu zilizokufa. Ugonjwa unapoendelea, majani huwa ya kahawia, hujikunja na kukauka. Wakati mwingine madoa ya kahawia yaliyosambaa zaidi na kufunikwa na ukungu mweupe pia huonekana kwenye mashina, matawi na vikonyo vya majani. Madoa ya kijivu-kijani hadi kahawia iliyochafuka na mikunjo huonekana kwenye matunda. Kwenye maeneo ya madoa haya, nyama ya tunda huwa ngumu.

Mapendekezo

Udhibiti wa Kiasili

Mpaka sasa, hakuna udhibiti wa kibayolojia wenye ufanisi unaojulikana dhidi ya ugonjwa wa Bakajani Chelewa/Ukungu Chewa. Ili kuzuia kuenea, ondoa na uharibu mimea iliyo ambukizwa mara moja na usiitumie mimea iliyoambukizwa kutengeneza mboji.

Udhibiti wa Kemikali

Daima zingatia mbinu jumuishi na hatua za kuzuia pamoja na udhibiti wa kibayolojia ikiwa unapatikana. Tumia dawa za kunyunyiza za kuua vimelea zenye mojawapo ya kemikali hizi mandipropamid, chlorothalonil, fluazinam, mancozeb ili kukabiliana na ugonjwa wa Bakajani Chelewa/Ukungu Chelewa. Dawa za kuua kuvu zitahitajika endapo ugonjwa utaonekana msimu ambao kuna uwezekano wa mvua au umwagiliaji wa juu unafanywa.

Ni nini kilisababisha?

Hatari ya kuambukizwa kwa ugonjwa huu ni kubwa zaidi katikati ya msimu wa joto. Kuvu huingia kwenye mmea kupitia majeraha na nyufa kwenye ngozi. Joto na unyevu ni hali za kimazingira zinazo chochea zaidi maendeleo ya ugonjwa huo. Kuvu anaesababisha ugonjwa wa Bakajani Chelewa/Ukungu Chelewa hukua vyema katika unyevu wa juu (karibu 90%) na katika viwango vya joto vya 18 hadi 26°C. Hali ya hewa ya joto zaidi na kavu inaweza kukomesha kuenea kwa ugonjwa huu.


Hatua za Kuzuia

  • Nunua mbegu bora kutoka kwa wauzaji wanao aminika.
  • Panda aina ya mbegu zinazo stahimili magonjwa zaidi.
  • Nyanya na viazi mviringo havipaswi kupandwa karibu karibu.
  • Hakikisha eneo la mimea yako hali tuamishi maji na lina mzunguko mzuri wa hewa.
  • Kipindi cha mvua unaweza kutengeneza kitalu nyumba rahisi kwa kutumia turubai angavu na miti ili kudhibiti madhara yatokanyo na mvua nyingi.
  • Tumia viimarishi vya mimea ili kuboresha mimea yako kwa ujumla.
  • Unashauriwa kufanya mzunguko wa mazao wa miaka miwili hadi mitatu kwa kupanda mazao mengine yasiyo athiriwa na ugonjwa husika.
  • Mbolea zenye madini ya Siliketi zinaweza kuuongezea mmea upinzani kwa kuvu au fangasi hasa katika hatua ya miche.
  • Epuka kuchelewa kumwagilia wakati wa jioni na mwagilia mimea kwenye usawa wa ardhi.
  • Tumia dawa ya kuua viini vya magonjwa kusafisha vifaa na zana unazozitumia.

Pakua Plantix