Helicoverpa armigera
ପୋକ
ଗଛର ସବୁ ଅଂଶରେ ଏହି ପୋକର ଲାର୍ଭାଉଡିକ ଖାଇଥାନ୍ତି କିନ୍ତୁ ଫୁଲ ଓ ଛୁଇଁ କୁ ପସନ୍ଦ କରିଥାନ୍ତି. ଛୁଇଁରେ ଖାଇବା ଯୋଗୁଁ ହୋଇଥିବା କଣା ଦେଖାଯାଏ. ବେଳେବେଳେ ଲାର୍ଭା ଗୁଡି଼କ ଖାଇବା ସମୟରେ ଛୁଇଁ ଉପରେ ଓହଳିଥିବା ଦେଖାଯାଏ. ଯଦି ଫୁଲ କିମ୍ବା ଛୁଇଁ ନଥାଏ ତାହେଲେ ପତ୍ର ଓ ଡାଳ ମଧ୍ୟ ଖାଇଥାନ୍ତି ଯାହା ଫଳରେ ପତ୍ରଝଡ଼ା ହୋଇପାରେ.
ହେଲିକୋଭେର୍ପା କୁ ଆକ୍ରମଣ କରୁଥିବା ଉପକାରୀ କୀଟ ସଂଖ୍ୟା ଜମିରେ ଓ ଜମି ଚାରି ପାଖରେ ବଢାଇବା ପାଇଁ ଚେଷ୍ଟା କରନ୍ତୁ. ଟ୍ରାଇକୋଗ୍ରାମା ବିରୁଡି, ମାଇକ୍ରୋପ୍ଳିଟିସ (Microplitis), ହେଟେରୋପ୍ଲେମା (Heteropelma), ନେଟେଲିଆ (Netelia sp.), ଶିକାରୀ ପୋକ ଯଥା ବିଗ-ଆଇଡ୍ ବଗ୍, ଗ୍ଲସି ସୀଲଡ଼ ବଗ୍ ଏବଂ କଣ୍ଟକିତ ସୀଲଡ଼ ବଗ୍ ଏହି ପୋକର ବିକାଶକୁ ସୀମିତ କରିଥାଏ. ପିମ୍ପୁଡି ଓ ବୁଢିଆଣୀ ଲାର୍ଭାକୁ ଆକ୍ରମଣ କରିଥାଏ. NPV (Nucleopolyhedrovirus), ମେଟାରିଜିଅମ ଆନିସୋପ୍ଳି (Metarhizium anisopliae), ବିଉଭେରିଆ ବସିଆନା (Beauveria bassiana) ଏବଂ ବାସିଲସ ଥୁରିଜିଏନସିସ (Bacillus Thuringiensis) ଥିବା ଜୈବିକ କୀଟନାଶକ ମଧ୍ୟ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଇପାରେ. ନିମ ରସ ଏବଂ ଲଙ୍କା କିମ୍ବା ରସୁଣ ରସ ପରି ବଟାନିକାଲ ପଦାର୍ଥ ମଧ୍ୟ ଏହି ପୋକ ନିୟନ୍ତ୍ରଣ ପାଇଁ ଡାଳପତ୍ରରେ ସ୍ପ୍ରେ କରାଯାଇପାରେ.
ସବୁବେଳେ ସମନ୍ବିତ ଉପାୟ ରେ ସୁରକ୍ଷାତ୍ମକ ଉପଚାର ଏବଂ ଉପଲବ୍ଧ ଜୈବିକ ନିୟନ୍ତ୍ରଣ ସହିତ କରିବା ଦରକାର. ରାସାୟନିକ ନିୟନ୍ତ୍ରଣର ଆବଶ୍ୟକତା ଅଛି କି ନାହିଁ ନିର୍ଣ୍ଣୟ କରିବା ପାଇଁ ପୋକ ସଂଖ୍ୟା ନିରୀକ୍ଷଣ କରନ୍ତୁ. ଅର୍ଥନୈତିକ ଦେହଳୀ ସଂଖ୍ୟା ହେଉଛି 8 ଟି ପ୍ରଜାପତି ତିନି ରାତି ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଦେଖାଯାନ୍ତି ଯେତେବେଳେ ପ୍ରତି ଏକର ପିଛା 4 ଟି ଟ୍ରାପ୍ ଲଗାଯାଇଥାଏ. ପାଇରାଥ୍ରଏଡ଼ ଉପରେ ପରିବେଷିତ କୀଟନାଶକ ବିରୁଦ୍ଧରେ ଏହି ପୋକ କିଛି ମାତ୍ରାରେ ପ୍ରତିରୋଧକ ଶକ୍ତି ସୃଷ୍ଟି କରି ସାରିଛି.
ବୟସ୍କ ପୋକ ଉଡିକ 1.5 ସେମି ଲମ୍ବା ଏବଂ ଏହାର ଡେଣା ର ଓସାର 4 ସେମି ହୋଇଥାଏ. ସେମାନଙ୍କ ଧୂସର ବାଦାମୀ ଶରୀର ରେ ବାଳୁଆ ଗଣ୍ଡି ଏବଂ ଇସତ ବାଦାମୀ ଆଗ ଡେଣା ଥାଏ ଯାହାର ଗାଢ଼ ବାଦାମୀ ରଙ୍ଗ ର ପଟ୍ଟୀ ଥାଏ ଓ ଏହାର ଧାରରେ କଳା ଚିହ୍ନ ଥାଏ. ପଛ ଡେଣା ଗୁଡିକ ଧଳା ଏବଂ ଏଥିରେ ହଳଦିଆ ବାହ୍ୟରେଖା ଥାଏ. ଏହାର ଓସାରିଆ କଳା ପଟ୍ଟୀ ଥାଏ ଯାହା ଧାର କଡେ କଡେ ମଳିନ ଦେଖାଯାଏ. ମାଈ ପୋକ ହଳଦିଆ-ଧଳା ଅଣ୍ଡାସବୁ ଫୁଲ ଧରିଥିବା ଗଛ କିମ୍ବା ଯେଉଁ ଗଛରେ ଫୁଲ ଧରୁଥିବ ସେଥିରେ ଦେଇଥାଏ. ଲାର୍ଭାର ଆକାର ଏହାର ବିକାଶ ଅବସ୍ଥାକୁ ନେଇ ଭିନ ଭିନ ହୋଇପାରେ କିନ୍ତୁ ସେମାନଙ୍କ ପେଟ ସମାନ ଭାବେ ମଳିନ ରଙ୍ଗ ର ହୋଇଥାଏ. ଯେତେବେଳେ ସେଗୁଡିକ ବଡ଼ ହୋଇଥାନ୍ତି ଛୋଟ କଳା ଦାଗ ଏବଂ ଦୁଇଟି ଉଜ୍ଜ୍ୱଳ ଧଳା କିମ୍ବା ହଳଦିଆ ଗାର ଶରୀରର କଡେ କଡେ ଦେଖାଯାଏ. ବିଭିନ୍ନ ଜୀବନ ଅବସ୍ଥାର ସମୟସୀମା ପରିପାର୍ଶ୍ଵିକ ପରିସ୍ଥିତି ସହ ଜଡିତ ଥାଏ, ମୁଖ୍ୟତଃ ତାପମାନ ଓ ଖାଦ୍ୟ ର ଉପଲବ୍ଧତା.