Agromyzidae
ପୋକ
ଯେତେବେଳେ ମାଛିର ଲାର୍ଭା ପତ୍ର ଖାଏ, ସେତେବେଳେ ପତ୍ର ଧାରର ଦୁଇ ପଟରେ ଅସମ ଭାବେ ଅଙ୍କାବଙ୍କା ଧୂସର ଗାର ଦେଖାଯାଏ. ଏହି ଗାର ସବୁ ସାଧାରଣତଃ ପତ୍ରର ଶିରା ପ୍ରଶିରା ଦ୍ୱାରା ସୀମିତ ଥାଏ ଏବଂ ଏଥିରେ କଳା କଳା ମଳ ଥାଏ. ପୁରା ପତ୍ରକୁ ମଧ୍ୟ ଏହି ଗାରସବୁ ଘୋଡାଇ ରଖିପାରେ. ସଂକ୍ରମିତ ପତ୍ର ଅସମୟରେ ଝଡି ଯାଇପାରେ. ଏହାଦ୍ୱାରା ଉତ୍ପାଦନ କମ ହୋଇପାରେ ତଥା ଫଳ ବାହାରକୁ ଦେଖାଗଲେ ସୂର୍ଯ୍ୟ କିରଣରେ ପୋଡ଼ିଯାଇପାରେ.
ଅଳ୍ପ ସଂକ୍ରମଣ ସୌନ୍ଦର୍ଯ୍ୟ ଛଡା ବେଶୀ କିଛି କ୍ଷତି କରି ନଥାଏ ଏବଂ ଉତ୍ପାଦକତାରେ କୌଣସି ବାଧା ଆସେନି. ପରଜୀବୀ ବିରୁଡି ପତ୍ରବିନ୍ଧା ମାଛିର ଲାର୍ଭା କୁ ନଷ୍ଟ କରିଦେଇଥାଏ ଏବଂ ଏହା ବଜାରରେ ଉପଲବ୍ଧ. ଲେଡୀବାର୍ଡ ମଧ୍ୟ ଏହି ପତ୍ରବିନ୍ଧା ମାଛିକୁ ଖାଇଥାଏ. ନିମ ମଞ୍ଜି ରସ (NSKE 5%), ନିମ ତେଲ (15000 ppm) 5ମିଲି ପ୍ରତି ଲିଟର ପାଣି କିମ୍ବା ସ୍ପିନୋସାଡ୍ ର ବୟସ୍କ ମାଛି ମାନଙ୍କୁ ଖାଇବାରୁ ବଂଚିତ କରିଥାଏ ଏବଂ ଅଣ୍ଡା ଦେବା କମ ହେଇଥାଏ. ଏହି ସବୁ ଔଷଧ ପ୍ରାକୃତିକ ଶତ୍ରୁ ତଥା ପରାଗଣ ରେ ସାହାଯ୍ୟ କରୁଥବା କୀଟ ମାନକ ଉପରେ କମ ପ୍ରଭାବ ପକାଇଥାଏ.
ରୋଗର ପ୍ରତିକାର ସବୁବେଳେ ସମନ୍ବିତ ଉପାୟ ରେ କରିବା ଦରକାର, ଏଥିପାଇଁ ଉପଲବ୍ଧ ଜୈବିକ ନିୟନ୍ତ୍ରଣ ସହ ନିବାରଣ ଉପାୟକୁ ମଧ୍ୟ ଧ୍ୟାନ ଦେବା ଦରକାର. ଜୈବୀକ ଫସଫେଟ୍ (Organophosphates), କାର୍ବାମେଟ୍ସ (Carbamates) ଏବଂ ପାଇରେଥ୍ରୋଏଡ୍ସ (Pyrethroids) ପ୍ରକାରର ନାନା ସକ୍ଷମ କୀଟନାଶକ ବୟସ୍କ ମାଛିକୁ ଅଣ୍ଡା ଦବାରୁ ବଂଚିତ କରିଥାନ୍ତି କିନ୍ତୁ ଲାର୍ଭା ଏଥିରେ ମାରନ୍ତି ନହିଁ. କିନ୍ତୁ, ଏହି କୀଟନାଶକ ଦ୍ୱାରା ମାଛିର ପ୍ରାକୃତିକ ଶତ୍ରୁ ମରିଯାଇପାରନ୍ତି ଏବଂ କିଛି ପରିସ୍ଥିତିରେ ଏହାଦ୍ୱାରା ମାଛିର ପ୍ରତିରୋଧକ ଶକ୍ତି ସୃଷ୍ଟି ହେଇଥାଏ, ଯାହା ଫଳରେ କି ଏମାନଂକ ଜନସଂଖ୍ୟା ବଢି ଚାଲେ. ଆବାମେକ୍ଟିନ୍ (Abamectin), ବାଇଫେନ୍ଥ୍ରୀନ୍ (Bifenthrin), ମେଥୋଯ଼ାଇଫେନୋଜାଇଡ୍ (Methoxyfenozide), କ୍ଲୋରାଣ୍ଟ୍ରାନିଲିପ୍ରୋଲ୍ (Chlorantraniliprole) କିମ୍ବା ସ୍ପିନେଟୋରାମ (Spinetoram) କୁ ଅଦଳ ବଦଳ କରି ବ୍ୟବହାର କଲେ ପ୍ରତିରୋଧକ ଶକ୍ତି କରିବା ଦୂର କରାଯାଇପାରେ.
ବିଶ୍ୱରେ Agromyzidae ପରିବାରର ହଜାର ହଜାର ପ୍ରକାରର ମାଛି ଅଛନ୍ତି ଏବଂ ଏମାନଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ଏହି ଲକ୍ଷଣ ସୃଷ୍ଟି ହେଇଥାଏ. ବସନ୍ତ ଋତୁରେ ମାଈ ମାଛି ସାଧାରଣତଃ ପତ୍ରର ଧାରରେ ଥିବା ପତ୍ର କୋଷକୁ ଛିଦ୍ର କରି ଅଣ୍ଡା ଦେଇଥାନ୍ତି. ଲାର୍ଭା ପତ୍ରର ଉଭୟ ତଳ ଓ ଉପର ପାର୍ଶ୍ୱକୁ ଖାଇଥାଏ. ଏହାଦ୍ୱାରା ବଡ ଧଳା ଅଙ୍କାବଙ୍କା ସୁଡ଼ଙ୍ଗ ସୃଷ୍ଟି ହେଇଥାଏ ଯାହା ପଛରେ ଏମାନଂକ ଖାଇବା ଦ୍ୱାରା କଳା ରଂଗର ମଳ ପରି ଦ୍ରବ୍ୟ ଛାଡି ଯାଆନ୍ତି. ଯେତେବେଳେ ଲାର୍ଭା ବଡ ହେଇଯାଏ ପତ୍ରରେ ଏକ କଣା କରି ତଳେ ପଡ଼ିଯାଏ. ଏଠାରେ ଲାର୍ଭା ପ୍ୟୁପା ରେ ପରିଣତ ହେଇଥାଏ. ଗଛ ପାଖରେ ଥିବା ଡାଳପତ୍ର ଓ ଅବଶେଷ ଏହପାଇଁ ଅନ୍ୟ ଏକ ବସା. ଏହି ପତ୍ରବିନ୍ଧା ମାଛି ହଳଦିଆ ରଙ୍ଗ ପ୍ରତି ଆକର୍ଷିତ ହେଇଥାଏ.