Ceratitis cosyra
ପୋକ
ସେରାଟିସ କୋସିରା ସଂକ୍ରମଣର ଲକ୍ଷଣ ଗୁଡିକ କେବଳ ଫଳ ଉପରେ ଦେଖାଯାଏ । ମାଈ ମାନେ ସେମାନଙ୍କ ଅଣ୍ଡାକୁ ମୁଖ୍ୟତଃ ପରିପକ୍ଵ ଫଳ ଭିତରକୁ ପଶାନ୍ତି । ଫଳ ଭିତରେ ଶୂକର ଖାଇବା ଓ ହଜମ ପ୍ରକ୍ରିୟା ଯୋଗୁଁ ପ୍ରଭାବିତ ଫଳରେ ଅଠାଳିଆ ପଦାର୍ଥ ଦେଖାଯାଏ । ଶୂକର ପ୍ରସ୍ଥାନ କଣା ଫଳ ଉପରେ ଦେଖାଯାଏ । ଅନ୍ତଃ ବିଘଟଣ ଫଳରେ ଚୋପାରେ ବାଦାମି ଏବଂ ବେଳେବେଳ କଳା କ୍ଷତ ଚିହ୍ନ ଦେଖାଯାଏ ।ଚୋପା ଘଷିଲେ ବାହାରିଯାଇପାରେ ଏବଂ କଣା ମଧ୍ୟ କରାଯାଇପାରେ । ଏହା ଅଧିକ କ୍ଷୟ କରୁଥିବା ଯୋଗୁଁ ଫଳରେ ବର୍ଣହୀନତା ଏବଂ ତମ୍ବା ବର୍ଣର ଫିମ୍ପି ଦେଖାଯାଇପାରେ । ପରବର୍ତ୍ତୀ ଲକ୍ଷଣ ହେଉଛି ଫଳରୁ ଖରାପ ଗନ୍ଧ , କବକ ପୂଜ ଓ ରସ ବାହାରେ ।
ସେରାଟିସ କୋସିରାର ସନ୍ଧାନ ଓ ଧରିବାକୁ ପୁଷ୍ଟିସାର ଥିବା ଖାଦ୍ୟ ଜନ୍ତା ଫଳପ୍ରସୂ ହୋଇପାରେ । ମେଟାରିଜିଅମ ଆନିସୋପ୍ଳିଏ ସେରାଟିସ କୋସିରାର କୋଷାକୁ ଭୁଇଁରେ ନିଷ୍କ୍ରିୟ କରିଦିଏ ଏବଂ ଏହାକୁ ହାତରେ ବା ତେଲ ମିଶା ସିଞ୍ଚନରେ ପ୍ରୟୋଗ କରାଯାଏ । 46 ଡିଗ୍ରୀ C ରେ ଅମଳ ପରବର୍ତ୍ତୀ ଗରମ ପାଣି ଉପଚାର କିମ୍ବା ୭.୫ ଡିଗ୍ରୀ ବା ନିମ୍ନ ତାପମାତ୍ରାରେ ଅଧିକ ଦିନ ଗଚ୍ଛିତ କଲେ ଶୂକ ନଷ୍ଟ ହୋଇଯାଏ ।
ମାଲଥିଆନ କିମ୍ବା ଦେଲ୍ତାମେଥୃନ କୀଟନାଶକ ମିଶା ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ଖାଦ୍ୟ ଜନ୍ତା ( ପ୍ରୋଟିନ ହାଇଡ୍ରୋଲାଇସେଟ କିମ୍ବା ପ୍ରୋଟିନ ଅଟୋଲାଇସେଟ ) ସୁପାରିସ କରାଯାଏ । ଏହି ପ୍ରଣାଳୀ ଆଖପାଖରେ ଥିବା ସମସ୍ତଙ୍କୁ ଆକର୍ଷିତ କରି ଠିକ ସମୟରେ ମାଛି ନିୟନ୍ତ୍ରଣ ସୁନିଶ୍ଚିତ କରେ । ସେରାଟିସ କୋସିରା ର ଅଣ୍ଡିରାମାନେ ଟେରପିନଳ ଏସିଟେଟ କିମ୍ବା ମିଥାଇଲ ଏଉଜିନଲ ସାହାଯ୍ୟରେ ଧରାଯାଇପାରିବ ।
ସେରାଟିସ କୋସିରା ର ଶୂକ ଯୋଗୁଁ ଏହି ଲକ୍ଷଣ ପ୍ରକାଶ ପାଏ । ବଯସ୍କମାନଙ୍କ ବକ୍ଷରେ କଳା ଚିହ୍ନ ସହିତ ହଳଦିଆ ଶରୀର ଥାଏ । ସେମାନଙ୍କ ଡେଣା ହଳଦିଆ ଓ 4 ରୁ 6 ମିମି ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ହୋଇପାରେ । ପାଚିଲା ଫଳ ଭିତରେ ମାଇମାନେ ଅଣ୍ଡା ପଶାନ୍ତି ଏବଂ ପ୍ରାୟ 2 ସପ୍ତାହ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଏପରି ଲଗାତର କରନ୍ତି । 2 - 3 ଦିନ ପରେ , ଶୂକ ବାହାରେ ଓ ଫଳ ମାଂସରେ ସୁଡଙ୍ଗ ଖୋଳିବା ଆରମ୍ଭ କରେ । ଗୋଟିଏ ଫଳରେ ପ୍ରାୟ 50 ଟି [ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଶୂକ ଆକ୍ରମଣ କରିପାରନ୍ତି ଏବଂ ବେଳେବେଳେ ଏହି ଲକ୍ଷଣ କେବଳ ଅମଳ କରିବା ପରେ ଦେଖାଯାଏ । କୋଷା କରିବା ପାଇଁ ଶୂକ ଆପେ ଆପେ ତଳେ ପଡିଯାଏ ଓ ମାଟିର ଉପର ସ୍ତର ଖୋଳେ । 9 ରୁ 12 ଦିନ ପରେ ପୂର୍ଣାଙ୍ଗ ମାଛି ବାହାରେ ।